Onbeperkt Omgeven: een scoping review naar de impact van de fysieke omgeving op gezondheid, gedrag en participatie van mensen met een beperking in de langdurige zorg

Samenvatting Het doel van deze scoping review is om meer zicht te krijgen op beschikbare literatuur over de impact van de fysieke omgeving op gezondheid, gedrag en participatie en daarmee de kwaliteit van bestaan van mensen met een beperking in de langdurige zorg en de beschikbare literatuur op basis van toetsbaar evidence te classificeren en te beoordelen. In het literatuuronderzoek staan derhalve de volgende twee vraagstellingen centraal: • Welke theorieën cq theoretische modellen zijn beschikbaar voor het beschrijven of verklaren van de impact van de fysieke omgeving op gezondheid, gedrag en participatie van mensen met een beperking in de langdurige zorg? • Wat is uit onderzoek bekend over de impact van de fysieke omgeving op gezondheid, gedrag en participatie van mensen met een beperking? Op basis van de resultaten worden aanbevelingen gedaan voor onderzoek en beleid ten aanzien van het ontwikkelen en inrichten van de fysieke omgeving. Methode Omdat onderzoek op dit terrein beperkt is, worden alleen daar waar noodzakelijk voor de focus exclusiecriteria opgesteld. Deze scoping review richt zich op mensen met een beperking in de langdurige zorg, die wonen in een intramurale woonvoorziening, behandelkliniek of kleinschalige woonvorm. Het betreft mensen die blijvend permanent toezicht nodig hebben of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben, vanwege een somatische en/of psychische aandoening of beperking, zintuiglijke beperking, een psychogeriatrische aandoening of beperking, een verstandelijke beperking of een lichamelijke beperking. Voor het begrip fysieke omgeving hanteren we een brede definitie en kijken we naar architectuur, binnenhuisarchitectuur, inrichting, landschaps- en tuinarchitectuur en kunst. Sleutelwoorden en samenvattingen, die in de formulering van de vraagstelling aanwezig zijn, benutten we bij het vinden van de juiste literatuur. We maken gebruik van wetenschappelijke databases, databases met grijze literatuur en websites en zullen een oproep doen onder Nederlandse zorgorganisaties. Gevonden literatuur zal door twee reviewers onafhankelijk van elkaar worden gescreend. De geselecteerde literatuur wordt geordend, geanalyseerd en vervolgens beschreven op basis van voor de scope review belangrijke kenmerken. Hiertoe wordt eerst door het onderzoeksteam een matrix ontwikkeld, waarop de kenmerken en criteria zijn uitgeschreven, onder andere voor de volgende componenten: Theorieën, Fysieke omgeving, Mensen met een beperking, Kwaliteit van bestaan, Aard van de studie en de Kwaliteit van de studie. De scoping review wordt gerapporteerd conform de Prisma checklist. In een flow-chart zullen de stappen van selectie van literatuur worden weergegeven. Ook zal een matrix worden opgenomen, waarin de resultaten van de ordening en analyse van de literatuur worden weergegeven. Vervolgens worden de resultaten samengevat op basis van uitgevoerde analyses en de antwoorden op de geformuleerde vraagstellingen in dit onderzoek en aanbevelingen voor beleid, praktijk en onderzoek beschreven. Haalbaarheid Het bijzondere aan het samenwerkingsverband tussen de Universiteit Leiden, Kopvol,Ipse de Bruggen, Ons Tweede Thuis en De Hartekamp Groep is de interdisciplinariteit ervan. Aanvragers en uitvoerende partijen vormen een kring van deskundigen in de disciplines architectuur, psychologie, pedagogiek en medische wetenschappen. Aangezien het projectteam op regelmatige tijdstippen in gezamenlijke bijeenkomsten de status en de inhoud van het onderzoek behandelt, worden de hoge kwaliteit van de interdisciplinaire aanpak en de gelijkwaardigheid van de perspectieven, die deze bijzondere scoping review vereist, gewaarborgd. Het onderzoek wordt geleid door J.T. Swaab, Y.M. Dijkxhoorn, G. Koppen en T.C. Vollmer, die zeer ervaren zijn in het uitvoeren van systematische literatuurstudies en beschikken over de benodigde inhoudelijke expertise. De voorgestelde aanpak is conform de wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen voor het uitvoeren van een scoping review. De Universiteit Leiden en Kopvol hebben toegang tot benodigde databases en literatuur. Subsidie wordt gevraagd voor de uitvoerder van het onderzoek, de supervisie en projectcoördinatie van het onderzoek en voor de vormgeving van het rapport en de factsheet. Alle betrokken partijen zullen in kind bijdragen aan de kosten van het onderzoek. Communicatie en implementatie De resultaten zullen worden beschreven in een onderzoeksrapport dat zes maanden na de start van het onderzoek wordt opgeleverd. Een artikel voor een Nederlandstalig vakblad als ook een Engelstalig artikel zullen in voorbereiding zijn en in 2020/ 2021 ter publicatie worden aangeboden. Om te zorgen dat de resultaten toegankelijk zijn voor een breed publiek, zal een factsheet worden gemaakt. De rapportage en de factsheet worden, in afstemming met het kennisplein gehandicaptensector, ter beschikking gesteld en verspreid onder de eerder genoemde brancheorganisaties en verenigingen en relevante onderwijsinstellingen.