Vervolg

Resultaten

Onderzoek

In totaal hebben ruim 230 organisaties de training gevolgd. Hiervan hebben 142 organisaties gereageerd op de vragenlijst. Van deze 142 zijn 125 organisaties (88%) gestart met het implementeren van het Zorgpad na het volgen van de training en 119 organisaties (84%) gebruiken het Zorgpad op nog steeds.
In totaal hebben 17 organisaties na het volgen van de IKC-training besloten het Zorgpad niet direct te implementeren. Redenen hiervoor waren andere prioriteiten in de organisatie, reorganisaties, wachten op een landelijke digitale versie van het zorgpad die aansluit bij het elektronisch patiëntendossier (EPD) en/of te weinig gevallen van overlijden waardoor het gebruik van het Zorgpad moeilijk geborgd zou kunnen worden. Reden om te stoppen met het Zorgpad (6 organisaties) waren weerstand op de werkvloer, slechte bruikbaarheid van het Zorgpad in de organisatie of veel overlap met de huidige dossiervoering.

Implementatie

Een belangrijk element in het landelijk implementatiesucces van het Zorgpad Stervensfase is in de eerste het instrument zelf. Het sluit in hoge mate aan bij de behoeften in het veld, biedt praktische ondersteuning in de zorg en is betrekkelijk eenvoudig in te passen in de dagelijkse routine. Projectleiders ervaren veel steun van het ‘samen-doen’, van het uitwisselen van ervaringen en van deskundige externe begeleiding, de ‘coaching-on-the-job’.
Een goede start is een belangrijke voorwaarde voor succes. Eerst moet antwoord gegeven worden op de vraag ‘Is dit het juiste instrument op het juiste moment?’
Bij de start van de implementatie van het Zorgpad is het vooral belangrijk alle relevante partijen mee te krijgen. Dat houdt in dat organisatiebrede communicatie en pr-activiteiten in deze fase erg belangrijk zijn. Enthousiasme, overtuigingskracht en doorzettingsvermogen van de projectleider maken het mogelijk om het project ook daadwerkelijk van de grond te krijgen.

Na het besluit om te starten is er continue aandacht nodig voor interne scholing, bespreking binnen het multidisciplinaire behandelteam, begeleiding bij het inzetten van en het registreren in het zorgpad. Door de positieve resultaten van het gebruik van het instrument zichtbaar te maken en met elkaar te delen blijven alle betrokkenen scherp op het juiste gebruik. Dit draagt bij aan het succes van de implementatie.
Het welslagen van de implementatie vereisen een heldere projectstructuur en een competente projectgroep. De projectleider moet in staat zijn om de werkomgeving te beïnvloeden en moet beschikken over enthousiasme en gedegen kennis van het product. Een (multidisciplinair) projectteam bestaat bij voorkeur uit een combinatie van inhoudelijk deskundigen en beleidsmakers, allen met voldoende kennis en ervaring. Heldere besluitvorming en beschikbaarheid van voldoende tijd en middelen zijn in iedere fase van het proces essentieel en een goede basis voor een positief verloop.
In essentie gelden alle bovengenoemde succesfactoren ook voor de eerste lijn. Het verschil tussen de eerste en de tweede lijn zit vooral in de (on)mogelijkheden om deze samenwerking ook daadwerkelijk tot stand te brengen. De samenwerkingsverbanden in de eerste lijn zijn complexer doordat samenwerking altijd over de grenzen van de eigen organisatie heen gaat.

Zorg

De onderzoekers constateren tot slot dat praten over het Zorgpad Stervensfase telkens weer blijkt te leiden tot levendige discussies over de zorg in de stervensfase en over nut en noodzaak van invoering van het zorgpad. Het onderzoek toont ook aan dat er nog veel te verbeteren valt in de zorg én in de implementatie van kwaliteitsinstrumenten, ook van het Zorgpad Stervensfase.

Het eindrapport  van het project is te downloaden op zorgpadstervensfase.nl.

Aanbevelingen

Zorg

Om de behaalde resultaten ook op de langere termijn vast te kunnen houden is het raadzaam de verantwoordelijkheid voor de borging van het gebruik van het Zorgpad te koppelen aan een bestaande functie binnen de organisatie en niet aan de persoon van de projectleider. Deze medewerker houdt aandacht voor het gebruik en geeft regelmatig feedback aan de gebruikers in de vorm van resultaten en verbeterpunten.

Implementatie

Op basis van de resultaten van het project komen de onderzoekers tot de volgende aanbevelingen en adviezen voor een succesvolle implementatie van Zorgpad Stervensfase:

• Maak vooraf een heldere planning en maak heldere afspraken
• Blijf flexibel en wijk af van de planning indien nodig
• Samenwerken is ook anderen hun inbreng gunnen en waarderen
• Samenwerken met meerdere disciplines vanuit verschillende invalshoeken levert meer op dan alleen het eindresultaat
• Goed luisteren gaat niet altijd vanzelf
• Koppel resultaten terug naar alle betrokkenen bij het project