Zoeken op ZonMw

'Herstelbevorderende aanpak voor mensen met verward gedrag én een ernstige psychische aandoening, regio ’s-Hertogenbosch’ In de Regio ’s-Hertogenbosch is Reinier van Arkel (RvA) de instelling die de gespecialiseerde GGZ functie heeft. RvA heeft zich ten doel gesteld om een sluitende aanpak voor mensen met ernstige psychische problematiek (EPA) te ontwikkelen. Mensen die onder de EPA doelgroep vallen, hebben een verhoogd risico om de grip op hun leven te verliezen en hiermee zichzelf of anderen schade te berokkenen. Een deel van de doelgroep van personen met verward gedrag kampt met een ernstige psychische aandoening. Voor deze groep is het van groot belang dat er sprake is van een gecoördineerd zorgnetwerk. Hierbij is tevens de samenwerking met het ‘informele netwerk’ van de mensen die tot de EPA doelgroep behoren van belang om te komen tot een passend en sluitend ondersteunings- en signaleringsnetwerk. Binnen de regio ’s-Hertogenbosch zijn diverse zorg en veiligheidsinstellingen actief op het gebied van de behandeling en begeleiding van mensen met verward gedrag én die behoren tot de EPA doelgroep. Een goede c.q. betere ketensamenwerking zal bijdragen aan het persoonlijk en maatschappelijk herstel van mensen met een ernstige psychische aandoening. Dit project heeft raakvlakken met het regionale project ‘Verward, en dan…? Sluitende aanpak in Oost-Brabant voor mensen met verward gedrag en hun omgeving’ waarin wordt gestreefd om alle initiatieven die een sluitende zorg en ondersteuning bieden voor mensen met verward gedrag in deze regio met elkaar te verbinden. Beoogd wordt de ketensamenwerking in Oost Brabant te verbeteren en oplossingen en werkwijzen te ontwikkelen in een deel van de regio, in dit geval Meierij en Bommelerwaard, die breder toepasbaar zijn in de regio Oost Brabant. Onderhavig project richt zich specifiek op het zogenaamde voorliggende veld: de preventieve en curatieve kant van de zorgketen voor mensen met verward gedrag behorend tot de EPA doelgroep en hun omgeving. Doelstelling De doelstelling van het project is tweeledig: (1) Het implementeren van methodieken die ontwikkeld zijn voor de behandeling en begeleiding van mensen met een ernstige psychische aandoening (GRB, RACT en ART) voor het doorbreken van gestagneerd herstel. Kenmerkend bij deze methoden is de samenwerking met ketenpartners en naasten (het triadisch werken).(2) Het ontwikkelen van een sluitende ketenaanpak in een geïntegreerd EPA zorgmodel waar FACT, VIP, IHT, HIC, ART en RACT deel van uitmaken. Projectorganisatie De projectorganisatie bestaat uit een stuurgroep, een projectgroep en vier werkgroepen. In de stuurgroep zullen bestuursleden van RvA, de gemeente ’s-Hertogenbosch en VGZ zorgverzekeraar plaatsnemen. De projectgroep bestaat uit medewerkers (incl. een ervaringsdeskundige) uit zes zorginstellingen (RvA, Ypse, Sociaal wijkteam, CvTB, MO Den Bosch en Juvans). Er worden vier werkgroepen ingesteld om de beschreven doelstellingen te behalen. Werkgroep 1: Implementatie methodiek Resourcegroup Assertive Community Treatment (RACT) Werkgroep 2: Implementatie methodiek Geïntegreerde Richtlijn Behandeling (GRB) Werkgroep 3: Implementatie methodiek Active Recovery Triad (ART) Werkgroep 4: Ontwikkeling en implementatie van een zorgnetwerk voor mensen met een Ernstig Psychische Aandoening (efficiënte samenwerkingsafspraken/zorgketen) In de werkgroepen nemen afgevaardigden van de betrokken afdelingen/instellingen deel én vertegenwoordigers van de cliëntenraad en familiebetrokkenenraad. Eindresultaten De beoogde eindresultaten zijn tweeledig: 1. Verbeterde ketensamenwerking en samenwerking met het informele netwerk rondom mensen die tot de EPA doelgroep behoren waardoor er in deze groep minder sprake is van risicovolgedrag naar zichzelf of anderen toe. 2. Methodieken RACT, GRB en ART zijn geïmplementeerd en er wordt naar gehandeld waardoor er bij deze groep patiënten minder sprake is van risicovolgedrag naar zichzelf of anderen toe. Monitoring, evaluatie en borging De ervaringen en belangen van cliënten, naasten en ervaringsdeskundigen spelen een belangrijke rol bij het realiseren van de sluitende aanpak. Borging en evaluatie van de ontwikkelde werkwijzen en structurele betrokkenheid daarbij van alle samenwerkingspartners, is een belangrijk sluitstuk van het project. De projectgroep ontwikkelt hiertoe methodieken en voert audits uit in de praktijk op de werking van de ontwikkelde processen. Tevens is het streven landelijke overeenstemming te krijgen met betrekking tot het EPA zorgmodel.

Er is op Curacao behoefte aan meer kennis over psychische klachten en aandoeningen. Dit onderwerp is beladen met stigma’s en misvattingen. Verwarde mensen worden gezien als de dorpsgek, als een zwakkeling of als een junkie, vergelijkbaar, denken we, als in een dorp in Nederland. Wij willen deze basiskennis verhogen door allereerst de stigma’s weg te halen. Daarnaast voorlichting te geven door in verschillende buurten bijeenkomsten te organiseren. Voor deze bijeenkomsten zal de Draaiboek gebruikt worden van Bureau Samen Tegen Stigma. Het is het streven van de overheid om een continuum van zorg en preventie te geven waarbij gezondheidsbevordering, ambulantisering, kwaliteit en doelmatigheid van de psychologische zorg speciale aandacht krijgen binnen een functioneel samenhangend geheel. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan en heeft draagvlak nodig, ook van de burger en de personen met psychische klachten en hun naasten. De bestaande en belangrijkste knelpunten worden, niet van de ene dag op de andere opgelost. De zeer gefragmenteerde GGZ zorgstelsel waarnaast er geen afbakening is van taken, activiteiten en werkvelden, maakt het centraliseren van de zorg niet makkelijk. Daarnaast is er nog steeds geen samenhangende beleidsontwikkeling en weinig samenwerking tussen de ketenpartners. Afgelopen maanden zijn we door middel van de startsubsidie, op Curacao bezig geweest, de GGz spelers samen te brengen en met elkaar te verbinden. Dit hebben we gedaan door middel van de introductie van de cursus Mental Health First Aid. Met dit nieuwe project willen we zorg dragen dat op Curacao in verschillende wijken, een gerichte impuls wordt gegeven aan destigmatisering. In deze aanvraag willen we graag gebruik maken van zo veel mogelijke tools of mudules die in de afgelopen jaren in Nederland al bewezen effectief zijn geweest om stigma te doorbreken en meer openheid te krijgen over dit onderwerp. Waar nodig zullen we een Caribische tint geven aan de tools of modules. Daarnaast wordt een publieke voorlichtingscapagne georganiseerd en een aantal maanden gedraaid. De activiteiten binnen de reeds gehonoreerde startsubsidie tezamen met het ingezette traject van de overheid hebben een gunstig werkklimaat gecreëerd om meerdere trajecten in te gaan die gezamelijk kunnen leiden tot een regionale aanpak voor mensen met verward gedrag, gebaseerd op de principes van de 9 bouwstenen. Door dit nieuwe initiatief, dragen we een belangrijk steentje bij aan het geheel, nameijk de burger, de personen met verward gedrag en hun naasten mee te krijgen in het traject door destigmatisering en meer draagvlak creëren voor een betere zorgketen. In deze aanvraag beogen we de volgende resultaten te behalen: 1. Informatie bijeenkomsten in diverse buurten, gebruik makend van de buurthuizen. 2. Voorlichtingscampagnes: FB, Twitter, Billboards reklame, TV spotjes 3. Ervaringsdescundigen stage laten lopen in Nederland 4. MHFA en andere cursussen aanbieden (andere financiele bronnen!) 5. Samenwerkingsinitiatieven stimuleren 6. Meer buurtactiviteiten stimuleren met eventuele het ontstaan van praat groepjes 7. Organiseren van een Mental Heath Fair

Probleembeschrijving en relevantie: Dit onderzoek richt zich op mensen met ernstige psychische aandoeningen (EPA). Mensen met EPA worden gekenmerkt door problemen of beperkingen op meerdere levensgebieden. Het faciliteren van herstel is een belangrijk doel in de GGZ. Dit onderzoek richt zich op maatschappelijk en persoonlijk herstel. In contact met hulpverleners die werken met mensen met EPA merken wij dat er voor velen nog een kloof bestaat tussen enerzijds wetenschappelijke kennis, en anderzijds kennis over herstel, opgedaan uit ervarings-/herstelverhalen. Dit maakt het voor hulpverleners moeilijker om gepersonaliseerde zorg concreet te maken. Het doel van deze studie is het helpen overbruggen van deze kloof middels kwalitatief onderzoek, met focus op drie tot nu toe onderbelichte aspecten in onderzoek naar herstel: 1. Onderzoek naar sekseverschillen bij EPA laat verschillen zien in onder andere epidemiologie, beloop, symptomatisch herstel, en niveau van functioneren. Op het gebied van persoonlijk herstel is er nauwelijks onderzoek gedaan naar de invloed van sekse- en genderfactoren. 2. Uit onderzoek blijkt dat mensen beter herstellen als naasten betrokken zijn bij de behandeling. Hierbij maken de naasten vaak ook zelf een herstelproces door. Cliënt, naasten en behandelaren kunnen vanuit verschillende visies op herstel proberen samen te werken. Het is nog onbekend of en hoe deze visies in de triade het maatschappelijk en persoonlijk herstel van de cliënt ondersteunen. 3. Veel onderzoek richt zich op het herstel in de jaren na de eerste psychose. Omdat veel mensen met EPA langdurig klachten ondervinden van hun stoornis en herstelprocessen vaak lang duren, includeren wij twee groepen cliënten die al langer in zorg zijn: cliënten die ambulant behandeld worden bij een F-ACT team en cliënten die al langer dan een jaar zijn opgenomen in een niet-forensische klinische setting. De doelstelling van dit onderzoek is kennisverwerving over maatschappelijk en persoonlijk herstel bij vrouwen en mannen met EPA en hun naasten en behandelaren, in een kwalitatief onderzoeksdesign. Het uiteindelijke doel is verbetering van gepersonaliseerde herstelondersteunende zorg aan mannen en vrouwen. Plan van aanpak Design Wij kiezen voor een kwalitatief onderzoeksdesign vanwege het unieke en persoonlijke karakter van herstelprocessen. Wij zullen gestructureerde interviews houden met cliënten, naasten en behandelaren. Alle interviews worden opgenomen en verbatim getranscribeerd en vervolgens uitgewerkt volgens de Grounded Theory methode. Fasering Het onderzoek bestaat uit 4 fases. Bij iedere fase zullen onderzoekers, cliënten, naasten en behandelaren betrokken zijn. Fase 1: Vertrouwen opbouwen en triadisch uitwerken van de details van de onderzoeksopzet Fase 2: Individuele interviews met cliënten, naasten en behandelaren Fase 3: Bespreking van de resultaten uit de interviews in drie homogene focusgroepen: cliënten, naasten en behandelaren. Fase 4: Bespreking van de resultaten uit de interviews in heterogene focusgroepen Populatie Cliënten, naasten en behandelaren worden geworven bij de F-ACT teams en de Herstelondersteunende Vervolgklinieken van Mentrum. Via de geworven personen zal geprobeerd worden de andere partijen van ‘hun’ triade te werven. Wij streven niet naar uitsluitend complete triades omdat dit een grote selectiebias met zich meebrengt. De steekproefgrootte is bij kwalitatief onderzoek afhankelijk van de complexiteit van het onderwerp en de heterogeniteit van de onderzoeksgroep, en kan pas tijdens het onderzoek definitief vastgesteld worden. Wij streven naar 15 mannelijke en 15 vrouwelijke cliënten, 15 naasten en 15 behandelaren van zowel F-ACT als klinieken, waarvan zowel bij F-ACT als bij klinieken minimaal 8 complete triades. Kwalitatieve interviews De semi-gestructureerde interviews worden gehouden door duo’s van een onderzoeker en een (familie-)¬ervaringsdeskundige. De vragen worden in fase 1 van het onderzoek triadisch uitgewerkt. In de interviews met cliënten zullen wij informatie verzamelen over de rol die naasten en behandelaren kunnen spelen of hebben gespeeld in hun herstelproces. In de interviews met naasten zullen wij informatie verzamelen over zowel hun visie op het herstel van de cliënt en hun eigen bijdrage daaraan, alsmede de rol van de behandelaren, alsook hun eigen proces. Op dezelfde manier zal in de interviews met behandelaren informatie verzameld worden over zowel hun visie op het herstel van de cliënt en de bijdrage van naasten en hun eigen bijdrage daaraan, als op hun eigen proces: wat helpt hen of belemmert hen om herstelondersteunend te werken in de triade. Bij alle drie de partijen zullen wij stilstaan bij de vraag in hoeverre zij zelf denken dat sekse-en genderspecifieke factoren een rol spelen in het herstelproces. Tevens willen wij onderzoeken op welke wijze de drie partijen betekenis geven aan symptomatisch, maatschappelijk en persoonlijk herstel en hoe dit het triadisch werken bevordert of bemoeilijkt.

Mensen met een ernstige psychische aandoening hebben meer mentale en lichamelijke kwetsbaarheden. Hierdoor hebben ze een grotere kans op een COVID-19 besmetting en hebben ze ook grotere gezondheidsrisico's (zowel psychisch als lichamelijk) door de genomen gedragsmaatregelen. Het in beweging blijven of het meer gaan bewegen kan de toename van psychische en lichamelijke klachten voorkomen. Daarnaast kan een groepsbehandeling het isolement tegengaan. Het COFIT-20 project wil met behulp van een online livestream beweeginterventie, de achteruitgang in psychische en lichamelijk functioneren en sociale interacties stimuleren bij mensen met een ernstige psychische aandoening. Samen met de verschillende partners (de GGZ, de gemeente, de sportexperts en ervaringsdeskundigen) wil het UMCUtrecht een protocol ontwikkelen voor een online livestream beweeginterventie, die zal worden gegeven door beweegcoaches. Tevens zullen mensen die hieraan participeren begeleiding krijgen uit de GGZ om deelname aan de interventie te stimuleren en te zorgen dat de interventie zo goed en zo veilig mogelijk kan worden uitgevoerd in de thuissituatie. Na het ontwikkelen van het protocol zal er gestart worden met een haalbaarheidsonderzoek, waarbij 20 mensen met ernstige psychische aandoeningen 2 x per week gedurende 3 maanden een online livestream beweegles volgen. Daarna zal deze pilot worden geëvalueerd. Als COFIT-20 haalbaar is in de praktijk kan de interventie worden opgeschaald om de psychische en lichamelijke gezondheid van mensen met een ernstige psychische aandoening te optimaliseren en sociaal isolement te verminderen.