Hoe nu verder

Kostenbesparing

Vergeleken met operatief beleid kan afwachtend beleid een kostenbesparing opleveren van € 1.787 per patiënt. Deze kostenbesparing betreft de directe medische kosten (gezondheidszorgperspectief). Vanuit maatschappelijk perspectief is vroeg opereren kosteneffectiever omdat mensen eerder aan het werk kunnen. De berekening en toelichting vindt u in de pdf (zie Downloads).

Implementatie van de onderzoeksresultaten

Richtlijnontwikkeling en -herziening

In 2008 is naar aanleiding van het onderzoek de CBO richtlijn 'Lumbosacraal Radiculair syndroom' aangepast.

Naleving van de richtlijn en effectmeting in de praktijk

Geschat wordt dat de richtlijn momenteel door ongeveer 15-20% van de professionals wordt nageleefd. Concreet is het aantal herniaoperaties in de periode 2006-2012 afgenomen van 11.000 naar 9.000. Dit geldt globaal voor alle regio’s in Nederland. Hoewel het aantal hernia operaties is afgenomen, blijkt het totaal aantal rugoperaties hetzelfde te zijn gebleven. In de productieafspraken met verzekeraars worden herniaoperaties en rugoperaties ten gevolge van een stenose samen genomen (bron: projectleider).
In toenemende mate worden patiënten met klachten die wijzen op een hernia direct door de huisarts doorverwezen voor MRI. Wetenschappelijke onderbouwing voor de kosteneffectiviteit hiervan ontbreekt. In de subsidieronde 2014 van het programma Doelmatigheidsonderzoek is een projectidee op dit onderwerp ingediend: Besluitvorming hierover vindt plaats in het najaar van 2013.

• Gezamenlijke besluitvorming zorgverlener en patiënt – keuzehulp
  Om de richtlijn goed te kunnen naleven heeft de onderzoeksgroep tussen 2008 en 2010 op basis van de onderzoeksresultaten een keuzehulp (DVD) ontwikkeld. De keuzehulp ondersteunt patiënten in hun behandelkeuze na 3 maanden afwachtend beleid (voortzetting afwachtend beleid of alsnog opereren). In samenwerking met het CBO is de informatie van de keuzehulp verwerkt in de website. De onderzoeksgroep heeft twee versies van de keuzehulp verder onderzocht en vergeleken met de gebruikelijke informatie die patiënten krijgen bij een herniaoperatie. Uit het onderzoek bleek dat de beide vormen van de keuzehulp (tekstuele en visuele keuzehulp) patiënten een beter geïnformeerd gevoel gaven dan de gebruikelijke informatie die zij kregen.
• Implementatieonderzoek binnen programma DO
  In de praktijk blijkt de gezamenlijke besluitvorming tussen zorgverlener en patiënt na 3 maanden afwachtend beleid nog weinig te worden toegepast. Implementatieonderzoek bij het programma DO heeft geresulteerd in  inzicht in belemmerende en bevorderende factoren voor het gebruik van Shared Decision making (SDM) bij de behandeling van Lumbosacraal Radiculair Syndroom (LRS) en een op maat gemaakte implementatiestrategie voor interprofessioneel SDM. Op basis van dit onderzoek wordt de NHG standaard voor LRS uitgebreid met SDM.
  Onderzoek: Designing a strategy to implement interprofessional shared decision making in treatment of patients with sciatica, februari 2012 - juni 2013, Dr. L. van Bodegom – Vos, LUMC (projectnr. 171203003, type 3 onderzoek). Mw. Vos is één van de ZonMw implementatiefellows.
  NB: Algemeen bekend is het gegeven dat een aantal Nederlandse patiënten naar het buitenland gaat om geopereerd te worden. Om hoeveel patiënten het gaat is niet bekend, deze aantallen zijn niet in de Nederlandse registraties opgenomen.

Wie zijn aan zet

Huisartsen, het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), neurochirurgen, de Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie (NVvN) kunnen een betekenisgevende rol spelen in de naleving van de richtlijn.
N.B. Er is in het algemeen nog veel onduidelijkheid over waar verantwoordelijkheden liggen omtrent naleving van richtlijnen: op microniveau (instelling / zorgprofessionals) dan wel meso-, macroniveau (systeem / wetenschappelijke vereniging). Een belangrijke rol wordt toegedacht aan netwerken en consortia.