Accuracy and cost-effectiveness of diagnostic testing in patients with abdominal pain in general practice: a decision analysis
Producten
Auteur: Jellema P, Van der Windt DA, Schellevis FG, Van der Horst HE.
Magazine: Alimentary Pharmacology and Therapeutics
Verslagen
Eindverslag
Elke week wordt de huisarts minimaal twee maal geconsulteerd voor buikpijn. Specifieke oorzaken (zoals darmziekten) worden vastgesteld bij circa 20% van de nieuwe gevallen, maar bij hooguit 5% is er sprake van een ernstige ziekte (bijv. dikke darmkanker). Aanvullende diagnostische testen worden vaak aangevraagd, maar zijn alleen van waarde indien de testen voldoende informatie opleveren en beleidsbeslissingen van de huisarts beïnvloeden. Dit onderzoek had de volgende doelstellingen:
1) Het samenvatten van gegevens van voorgaand onderzoek naar de diagnostische waarde van anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullende testen bij patiënten met niet-acute buikpijn;
2) Het bestuderen factoren die de resultaten van diagnostisch onderzoek kunnen beinvloeden;
3) Het ontwikkelen van een besliskundig model om de kosteneffectiviteit van diagnostische strategieën voor patiënten met buikpijn in de huisartsenpraktijk te kunnen schatten.
Er werden 5 systematische reviews uitgevoerd, waarin de diagnostische waarde van anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullende testen werd onderzocht voor het vaststellen van de volgende 5 aandoeningen: dikke darm kanker, coeliakie, inflammatoire darmziekten, spastische darm syndroom en lactose intolerantie. De reviews werden beperkt tot onderzoek in populaties van patiënten met buikklachten in de 1e lijn of in populaties met een lage prevalentie van de ziekte, aangezien deze gegevens het meest relevant zijn voor de huisartspraktijk.
Voor de ontwikkeling van een besliskundig model werden de volgende gegevens verzameld:
1) diagnostische waarde van testen, afkomstig uit de systematische reviews,
2) voorafkansen op de 5 darmziekten, afkomstig uit de gegevensverzameling van een grote landelijke database (Tweede Nationale Studie),
3) gebruikelijke diagnostische strategieën van huisartsen bij patienten met buikklachten, verkregen via interviews. Hiervoor werd per aandoening een uitgebreid interviewprotocol ontwikkeld.
Achtergrond - Elke week wordt de huisarts minimaal tweemaal geconsulteerd voor buikpijn. Specifieke oorzaken (darmziekten of gynaecologische aandoeningen) worden vastgesteld in circa 20% van de nieuwe gevallen, maar bij hooguit 5% is er sprake van een ernstige ziekte (bijv. dikke darmkanker). Aanvullende diagnostische testen worden vaak aangevraagd, maar zijn alleen van waarde indien de testen voldoende diagnostische informatie opleveren en beleidsbeslissingen van de huisarts beïnvloeden.
De doelstellingen van dit project zijn: 1) het samenvatten van gegevens over de diagnostische waarde van anamnese, lichamelijk onderzoek, laboratoriumtesten en echografie bij patiënten met niet-acute buikpijn, 2) het bestuderen van de invloed van verschillen in setting, onderzoekspopulatie, testkenmerken en onderzoeksopzet op de resultaten van diagnostisch onderzoek (‘potentiële bronnen van heterogeniteit’), en 3) het schatten van de kosten-effectiviteit en kosten-utiliteit van diagnostische strategieën voor patiënten met buikpijn in de huisartspraktijk aan de hand van een besliskundig simulatiemodel.
Systematische reviews - Wij werken momenteel aan een serie van 8 systematische reviews waarin beschikbare gegevens worden samengevat over de diagnostische waarde van testen voor het vaststellen van darmziekten of gynaecologische aandoeningen bij patiënten met buikklachten in de huisartspraktijk. Twee reviewers zijn verantwoordelijk voor de definitieve selectie van relevante publicaties. Onafhankelijk van elkaar beoordelen twee reviewers eveneens de methodologische kwaliteit van de geselecteerde publicaties en extraheren zij relevante gegevens betreffende de setting, de onderzoekspopulatie, de kenmerken van de testen en de resultaten (‘diagnostische twee-bij-twee tabellen’). Indien mogelijk worden gepoolde schattingen berekend voor de diagnostische waarde van aspecten van anamnese, lichamelijk onderzoek, laboratoriumonderzoek en echografie. Met behulp van regressie modellen wordt de invloed van potentiële bronnen van heterogeniteit op de uitkomsten bestudeerd. De resultaten van alle reviews over darmziekten zullen begin 2008 beschikbaar zijn; die van de gynaecologische aandoeningen volgen medio 2008.
Diagnostisch model - Er wordt gebruik gemaakt van nationale databestanden en aanvullend literatuuronderzoek om schattingen te verkrijgen van de prevalenties (prior kans) van darmziekten en gynaecologische aandoeningen in de huisartspraktijk. Schattingen van utiliteiten van relevante gezondheidstoestanden bij patiënten met buikaandoeningen worden eveneens verkregen uit de literatuur. Al deze gegevens én de gegevens verkregen via de systematische reviews zullen de basis vormen van een besliskundig simulatiemodel, welke in 2008 ontwikkeld zal worden.
Economische evaluatie - Gegevens over diagnostiek bij buikpijn in de dagelijkse praktijk worden verkregen uit de 2e Nationale Studie en door middel van interviews met huisartsen. De kosten en effecten van deze gebruikelijke beslissingen kunnen nu vergeleken worden met de optimale diagnostische strategieën, zoals verkregen in ons besliskundig simulatiemodel. Dit zal begin 2009 plaatsvinden.