Mobiele menu

Alcoholregulering: navigeren tussen toestaan en verbieden

Alcoholgebruik heeft schadelijke (vermijdbare) gevolgen voor de drinker zelf, diens omgeving en voor de maatschappij. Alcoholbeleid en wetgeving zijn (kosten)effectieve instrumenten om (gezondheids)schade door alcoholgebruik te verminderen. Momenteel is de kennis over de optimale alcoholregulering beperkt in Nederland, Europa en wereldwijd. Dit project beoogt de optimale manier om alcohol te reguleren in kaart te brengen op een schaal van toestaan tot verbieden, met een specifieke nadruk op de Nederlandse context.

Doel

Het onderzoek beoogt een balans te vinden om alcohol te reguleren op een juridisch spectrum tussen toestaan (het ene uiterste) en verbieden (het andere uiterste). Een dergelijk regulerend optimum dient de (gezondheids)schade en kosten door alcoholgebruik te minimaliseren, de commercieel gedreven markt te beteugelen én de opkomst van criminele markten te vermijden. De juridische expertise om dit evenwicht te identificeren en implementeren ontbreekt momenteel in Nederland en is cruciaal voor het bereiken van dit evenwicht.

Aanpak/werkwijze 

Het project bestaat uit 3 drie werkpakketten die bijdragen aan het vinden van een balans tussen toestaan en verbieden:

  1. Oriënteren op het juridische kader van alcoholregulering op (inter)nationaal niveau. Dit werkpakket bestaat uit een doctrinair juridische analyse van de literatuur omtrent het huidig juridisch kader van alcoholregulering, op internationaal, Europees en nationaal niveau.
  2. Vergelijken van (inter)nationale reguleringsvormen van cannabis en tabak voor alcoholregulering in Nederland en Australië. Dit werkpakket bestaat zowel uit een interne als een externe rechtsvergelijking. 
  3. Operationaliseren van bevindingen in aanbevelingen voor wijzigingen in alcoholbeleid en wetgeving of de implementatie van juridische instrumenten voor het verminderen van alcoholschade. Dit werkpakket bestaat uit focusgroepen met nationale beleidsmakers waarbij de bevindingen als basis worden gebruikt voor het operationaliseren van een beleidsmaatregel.

Samenwerkingspartners 

In dit project werkt de Rijksuniversiteit Groningen (Faculteit Rechtsgeleerdheid en Alletta Jacobs School of Public Health)  samen met het Trimbos-instituut en het Centre for Alcohol Policy Research (CAPR), La Trobe University, Australië. De samenwerking met het Trimbos-instituut biedt wetenschappelijke inzichten over alcoholpreventie en -beleid die gebundeld en verspreid kunnen worden aan professionals en het algemene publiek. De internationale samenwerking met CAPR  biedt de kans om expertise te raadplegen  in een land dat andere benaderingen hanteert voor  het reguleren van alcohol,  cannabis en tabak dan Nederland. Deze samenwerkingen versterken het project door de kennis en ervaring van experts op het gebied van beleidsontwikkeling en regelgeving te benutten, wat bijdraagt aan de relevantie en impact van dit project.

Verwachte resultaten 

Dit onderzoek beoogt de schadelijke gevolgen van alcoholgebruik voor de drinker zelf, diens omgeving en voor de maatschappij te verminderen door de 'sweet spot' te vinden op het gebied van alcoholregulering. Door nauwe samenwerking tussen Alletta Jacobs School of Public Health en het Trimbos-instituut wordt essentiële juridische kennis opgebouwd die momenteel ontbreekt in Nederland. De resultaten worden breed gebundeld en verspreid  binnen het academisch werkveld en daarbuiten, bijvoorbeeld met nationale beleidsmakers en het algemene publiek via publicaties en conferenties.

Overig 

Om de kennisverspreiding van de resultaten buiten het academisch werkveld te waarborgen, zullen de volgende drie activiteiten worden verricht: 

  1. Het organiseren van een expertmeeting voor stakeholders op het gebied van alcoholregulering om tot aanbevelingen te komen voor de Nederlandse overheid m.b.t. de (juridische) kansen en belemmeringen voor alcoholregulering
  2. Het organiseren van een afsluitende conferentie voor onderzoekers, maatschappelijke partners en andere relevante stakeholders voor de verspreiding van de opgedane kennis m.b.t. de (juridische) kansen en belemmeringen voor alcoholregulering.
  3. Om het algemene publiek voor te lichten en met hen in contact te komen wordt een Public Engagement (PE) programma ontwikkeld gedurende de looptijd van het project. 

Binnen het onderzoek maken we - samen met relevante stakeholders - noodzakelijke stappen richting de toekomstige implementatie van (kosten)effectieve beleidsmaatregelen om alcoholgebruik en gerelateerde (gezondheids)schade en kosten te verminderen, daarbij rekening houdend met de (juridische) kansen en belemmeringen. Dit draagt bij aan een eerste opzet voor een implementatieplan, zodat we optimaal zijn voorbereid op het zetten van vervolgstappen voor wijdverspreide implementatie van alcoholregulering na afloop van dit onderzoek.

Kenmerken

Projectnummer:
10690032320003
Looptijd: 9%
Looptijd: 9 %
2024
2028
Gerelateerde programma's:
Projectleider en penvoerder:
Michelle Bruijn
Verantwoordelijke organisatie:
Rijksuniversiteit Groningen