Mobiele menu

Cannabis dependence: predictors, course and treatment seeking

Projectomschrijving

Hulp bij afhankelijkheid van cannabis
In Nederland gebruiken ongeveer 80.000 mensen (bijna) dagelijks cannabis. Zo’n 50.000 zijn ervan afhankelijk. Het merendeel vraagt hiervoor geen hulp. Het Trimbos-instituut zag de hulpvraag echter stijgen, terwijl het gebruik van cannabis niet toenam. Tegelijkertijd nam het zogenaamde THC-gehalte (de stof die 'stoned' maakt) in de cannabis tussen 1999 en 2004 toe van 9 naar 20 procent. Daarna daalde het weer.

Doel
In dit project wordt onderzocht of de kans om afhankelijk te worden van cannabis, en de toegenomen hulpvraag, te maken hebben met het toegenomen THC-gehalte of met persoonskenmerken, sociale steun of levensgebeurtenissen van gebruikers. Daarnaast wordt onderzocht of deze factoren ook van invloed zijn op het ontwikkelen van afhankelijkheid en het verloop daarvan. Ook wordt bekeken waarom sommige mensen wel hulp zoeken voor hun cannabisverslaving en anderen niet.

Doelgroep
Beleidsmedewerkers, preventiewerkers en hulpverleners

Producten

Titel: Reliability and validity of the Severity of Dependence Scale for detecting cannabis dependence in frequent cannabis users.
Auteur: van der Pol P, Liebregts N, de Graaf R, Korf DJ, van den Brink W, van Laar M.
Magazine: International Journal of Methods in Psychiatric Research
Titel: The Role of Study and Work in Cannabis Use and Dependence Trajectories among Young Adult Frequent Cannabis Users
Auteur: Nienke Liebregts, Peggy van der Pol, Margriet Van Laar, Ron de Graaf, Wim van den Brink, and Dirk J. Korf
Titel: Mental health differences between frequent cannabis users with and without dependence and the general population.
Auteur: van der Pol P, Liebregts N, de Graaf R, Ten Have M, Korf DJ, van den Brink W, van Laar M.
Magazine: Addiction
Titel: The Dutch Cannabis Dependence (CanDep) study on the course of frequent cannabis use and dependence: objectives, methods and sample characteristics
Auteur: PEGGY VAN DER POL, NIENKE LIEBREGTS, RON DE GRAAF, DIRK J. KORF, WIM VAN DEN BRINK & MARGRIET VAN LAAR1
Magazine: International Journal of Methods in Psychiatric Research
Titel: The role of study and work in cannabis use and dependence trajectories among young adult frequent cannabis users
Auteur: Nienke Liebregts, Peggy van der Pol, Margriet Van Laar, Ron de Graaf, Wim van den Brink, Dirk J. Korf
Magazine: Frontiers in Psychiatry
Titel: Predicting the transition from frequent cannabis use to cannabis dependence: a three-year prospective study.
Auteur: van der Pol P, Liebregts N, de Graaf R, Korf DJ, van den Brink W, van Laar M.
Magazine: Drug and Alcohol Dependence
Titel: Validation of self-reported cannabis dose and potency: an ecological study.
Auteur: van der Pol P, Liebregts N, de Graaf R, Korf DJ, van den Brink W, van Laar M.
Magazine: Addiction
Titel: Facilitators and barriers in treatment seeking for cannabis dependence
Auteur: Peggy van der Pol, Nienke Liebregts, Ron de Graaf, Dirk J. Korf, Wim van den Brink, Margriet van Laar
Magazine: Drug and Alcohol Dependence
Titel: The Dutch Cannabis Dependence (CanDep) study on the course of frequent cannabis use and dependence: objectives, methods and sample characteristics
Auteur: PEGGY VAN DER POL,1 NIENKE LIEBREGTS,2 RON DE GRAAF,1 DIRK J. KORF,2 WIM VAN DEN BRINK3 & MARGRIET VAN LAAR1
Titel: Cannabis Dependence and Peer Selection in Social Networks of Frequent Users
Auteur: NIENKE LIEBREGTS, ANNEMIEKE BENSCHOP, PEGGY VAN DER POL, MARGRIET VAN LAAR, RON DE GRAAF, WIM VAN DEN BRINK, DIRK J. KORF
Magazine: Contemporary Drug Problems
Titel: The dynamics of cannabis use and dependence
Auteur: PM van der Pol
Link: http://dare.uva.nl/record/472767.

Verslagen


Eindverslag

Jongvolwassenen die vaak cannabis roken, lopen een hoog risico verslaafd te raken. Toch is lang niet iedere (bijna) dagelijkse gebruiker verslaafd. Waarom is/wordt/blijft de ene frequente gebruiker wel verslaafd en de andere niet? Deze centrale vraag in het 'CanDep' onderzoek is belangrijk voor gerichte preventie en behandeling. Het antwoord geeft ook meer inzicht in de rol van de sterke Nederwiet, en de zorgvraag van cannabisgebruikers, die in de afgelopen tien jaar is verdrievoudigd. Voor CanDep werden 600 jongvolwassenen (18-30 jaar) geworven die al zeker een jaar minstens drie keer per week blowden. Er werden twee groepen onderscheiden: diegenen die verslaafd (afhankelijk) waren van cannabis en diegenen die dat niet waren.
1. De twee groepen werden onderling vergeleken op basis van uitgebreide interviews over cannabisgebruik, kwetsbare jeugd, levensgebeurtenissen en psychische gezondheid. De bevindingen werden in perspectief geplaatst door deze groepen te vergelijken met de gemiddelde Nederlander, én met mensen bij de verslavingszorg aanklopten vanwege hun cannabisgebruik.
2. De twee groepen werden gedurende drie jaar gevolgd om het natuurlijk beloop in kaart te brengen. Ook werden factoren gezocht die (persistentie van) verslaving voorspellen.
3. In een experiment werd het cannabisgebruik in detail bestudeerd: hoe goed kunnen gebruikers inschatten hoeveel cannabis ze in een joint stoppen? En passen ze de dosis en wijze van inhaleren aan de sterkte van cannabis aan?
4. Diepte-interviews gaven inzicht in de mechanismen onderliggend aan de dynamiek in cannabisgebruik en –verslaving en belichten daarbij de perceptie van gebruikers zelf.

Er zijn in Nederland ongeveer 80.000 mensen die dagelijks of bijna dagelijks cannabis gebruiken en daarmee een aanzienlijk risico lopen om verslaafd te raken. Er is relatief weinig bekend over de risicofactoren die maken dat iemand die regelmatig cannabis gebruikt afhankelijkheid wordt, en over beschermende factoren waardoor iemand juist stopt of mindert. Dit onderzoek gaat bij 18-30 jarige cannabisgebruikers na wat die factoren zijn en kijkt daarbij onder andere naar: mate van cannabisgebruik, redenen om te blowen, gebruik van andere middelen, persoonlijkheidskenmerken, psychische problematiek, levensgebeurtenissen, steun uit het sociale netwerk en sociaal functioneren. Drie jaar lang wordt het beloop van frequent gebruik en verslaving aan cannabis bestudeerd. Daarnaast worden een aantal deelnemers nog extra uitgebreid geïnterviewd om zo de (subjectieve) onderliggende dynamiek en psychosociale processen te onderzoeken. Verder worden de behoeften aan behandeling en redenen om wel of geen hulp te zoeken bij de verslavingszorg nader onderzocht. Er vinden vergelijkingen plaats met gegevens over de algemene populatie en met metingen aan haar en rookgedrag wordt zelfrapportage gevalideerd.

Samenvatting van de aanvraag

In the Netherlands, it is estimated that approximately 80,000 individuals may be considered as “high risk” cannabis users. Treatment demand for cannabis problems has strongly increased in the past decade. In the public debate, cannabis related problems have been linked with the recent doubling of the concentration of tetrahydrocannabinol (THC) in Dutch domestic grown marijuana. Previous studies have shown that variables involved in initiation of cannabis use differ from those involved in the development of cannabis dependence among users. Although factors involved in initiation of use have been extensively studied, risk factors involved in the transition from risky non-dependent use to cannabis dependence and the course of dependence, including factors related to treatment demand, are largely unknown. The primary objectives of the present study are: 1) To study factors involved in the transition from risky non-dependent cannabis use to cannabis dependence, 2) To study the three-year natural course of cannabis dependence, including factors predicting stability and recovery from cannabis dependence and 3) To study factors related to treatment seeking in cannabis dependent users. Secondary objectives are: 4) To compare characteristics of risky and dependent cannabis users with control subjects from the general population and 5) To validate self-reported measures of cannabis exposure. Putative risk indicators for predicting the transition from risky use to dependence and the course of dependence (persistence and recovery) are selected from the vulnerability-stress model of mental disorders, the affective-motivation model of substance use and from empirical studies. These include demographic variables, cannabis exposure, preference for high potency cannabis, personality (impulsivity, neuroticism), prior or current mental disorders, family history of substance use problems, childhood trauma, life events and functional impairment. Primary outcome is a DSM IV diagnosis of cannabis dependence. Secondary outcome is a change in cannabis use (frequency, monthly dose). Methods: The objectives will be addressed with a combination of prospective and cross-sectional research strategies and with both quantitative and qualitative methods. With targeted sampling techniques, cohorts of 275 high risk non-dependent cannabis users and 275 cannabis dependent subjects will be enrolled in a three years prospective follow-up study (objective 1 & 2). Risky use is defined as cannabis use on 12 or more days per month in the past 12 months, without fulfilling a 12-month diagnosis of DSM IV cannabis dependence. Cannabis dependence is a 12-months diagnosis of DSM-IV cannabis dependence. All subjects will be between 18 and 30 years at baseline. Structured face-to-face interviews will be conducted at baseline (To), first follow up after 18 months (T1) and second follow up after 36 months (T2). Forty cannabis users from the cohort studies will be selected on the basis of transitions in cannabis dependence to be interviewed in-depth twice (shortly after T1 and T2) on the dynamics underlying changes in cannabis dependence status. To better understand reasons for treatment seeking, a sample of 100 cannabis dependent users (18-30 years) applying for treatment at addiction care centres will also be interviewed in a cross-sectional assessment. Reasons for not seeking treatment and ‘unmet need’ are also investigated among non-treatment seekers from the cohort of cannabis dependents users (objective 3). For descriptive analyses, subjects from both cohorts will be compared at baseline with an age and sex matched control group from a representative general population study, NEMESIS 2 (objective 4). Finally, measures of self-reported cannabis consumption are validated by additional toxicological data (cannabinoids in hair and in cannabis samples) and by measuring smoking behaviour in vivo (objective 5). This will be done at T1 among a sub-sample of 50 cannabis users from the two prospective cohorts. Data will be analysed using logistic and negative binomial regression analyses.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
31160009
Looptijd: 100 %
Looptijd: 100 %
2008
2013
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M.W. van Laar PhD
Verantwoordelijke organisatie:
Trimbos-instituut