Carotid intima media thickness measurement in cardiovascular screening programmes
Zijn hart- en vaatziekten beter voorspelbaar met halsslagadermeting?
Vraagstuk
De kans op hart- en vaatziekten wordt geschat op basis van risicofactoren. Slagaderverkalking – eenvoudig aantoonbaar met een echo – is ook een voorspeller van deze veelvoorkomende aandoeningen. Kan slagaderverkalking toegevoegd worden aan de set voorspellers? En wordt het zo mogelijk om mensen met een laag risico beter te onderscheiden van hoogrisicopatiënten, zodat gerichte preventie mogelijk wordt?Onderzoek
De studie vergeleek gegevens uit zeventien onderzoeken uit binnen- en buitenland met in totaal 45.000 personen. In de studies was bij aanvang de slagaderverkalking gemeten en was bekend wie later hart- en vaatziekten kreeg.Uitkomst
Binnen elf jaar kregen ruim 4.000 deelnemers een hartaanval of herseninfarct. Wie van hen een laag, gemiddeld of hoog tienjarig risico had, bleek goed te voorspellen met bekende risicofactoren als leeftijd, geslacht, bloeddruk, cholesterol en rookstatus. Informatie over de wanddikte van de halsslagader verbetert deze voorspelling nauwelijks. Meer dan 90% van de mensen bleef in dezelfde risicoklasse.Verslagen
Eindverslag
Een meting van de dikte van de wand van de halsslagader (carotis communis) heeft in de kliniek geen toegevoegde waarde voor cardiovasculaire risicopredictie in de algemene bevolking. Deze conclusie wordt getrokken naar aanleiding van de door de ZonMw gefinancierde USE-IMT studie. In deze studie combineerden de onderzoekers data van 17 wetenschappelijke onderzoeken met in totaal 45.000 personen. Deze deelnemers hadden in het begin geen hart- en vaatziekten. Binnen 11 jaar kregen ruim 4.000 deelnemers een hartaanval of herseninfarct. Wie van hen een laag, gemiddeld of hoog tienjarig risico had op een hartaanval of herseninfarct, bleek goed te voorspellen met de bekende risicofactoren bij aanvang van het onderzoek. Dat zijn leeftijd, geslacht, bloeddruk, cholesterol, rookstatus en gebruik van bloeddrukverlagers.
Het toevoegen van informatie over de wanddikte van de halsslagader verbetert deze voorspelling nauwelijks. Meer dan negentig procent van de mensen bleven in dezelfde risicoklasse.
Het project probeert een antwoord te geven op de vraag of het zinvol is om ten behoeve van risicostratificatie bij een individu een vaatwanddikte meting te doen. En indien dat zo is tegen welke kosten dat dan zinvol is, en indien dat niet zo is of er groepen te identificeren zijn waarbij een vaatwanddikte meting wel zinvol zou zijn.
Het project omhelst het samenvoegen van informatie van verschillende cohorten in de wereld om zodoende een voldoende groot cohort te hebben om de onderzoeksvragen valide en precies te beantwoorden.
In het afgelopen jaar hebben wij hoofdonderzoekers van verschillende internationale cohortonderzoekingen benaderd met de vraag of zij mee willen doen met dit project, en of zij bereid zijn hun data te leveren. Op dit moment hebben wij hoofdonderzoekers van 15 cohorten bereid gevonden om mee te doen, en zij hebben de gewenste gegevens inmiddels geleverd. Het betref gegevens van bijna 68.000 personen, allen deelnemers aan bevolkingsonderzoek. De onderzoeken vonden plaats in Nederland, Verenigde Staten, Zweden, Finland, Duitsland, Noorwegen, en Japan. In het afgelopen jaar hebben wij diee ontvangen gegevens geharmoniseerd zodanig dat alle gegevens in één grote database kunnen.
Daarnaast zijn wij begonnen aan de uitgebreide analyse van die gegevens om de hoofdvraagstelling te beantwoorden. Dit betreft het weergeven van de algemene karakteristieken van de cohorten, het verband tussen de vaatwanddikte meting en de kans op hartvaatziekte, en tenslotte het beschrijven van toegevoegde waarde van de vaatwanddikte meting in risicostratificatie. De resultaten zijn aangeboden voor publicatie bij een van de grote internationale medische tijdschriften.
Tevens hebben we een eerste analyse gedaan naar de kosten en effecten van een vaatwanddikte meting in risicostratificatie. Deze analyse is gedaan op basis van gegevens die gepubliceerd zijn en afkomstig zijn van het ARIC onderzoek in de Verenigde Staten. De resultaten hiervan zijn aangeboden ter publicatie bij een van de internationale medische wetenschappelijke tijdschriften.