Cost-effectiveness of cognitive therapy with tapering of AD versus continuation of maintenance antidepressant treatment and the combination of both in preventing relapse and recurrence in recurrent depression: a randomized controlled multi-center trial
Doorbreek het ritme van depressie
Depressie is een psychologische aandoening met een hoge lijdensdruk, mede omdat depressie vaak terugkomt nadat iemand hersteld is. Binnen vijf jaar maakt 70% van de patiënten een terugval door.
Als behandeling voor depressie wordt veelal antidepressiva voorgeschreven waarbij het advies doorgaans luidt deze na herstel door te gebruiken. Dit blijkt helaas voor veel patiënten niet de ideale behandeling te zijn, en de vraag is of deze behandeling kosteneffectief is. Een kortdurende psychologische behandelvorm, Preventieve Cognitieve Therapie, zou uitkomst kunnen bieden omdat al eerder aangetoond is dat deze behandelvorm terugval in depressie kan voorkomen.
Binnen het huidige onderzoek krijgt een groep patiënten die hersteld is van depressie Preventieve Cognitieve Therapie aangeboden. Onderzoeksvragen zijn:
- Werkt deze psychologische behandelvorm aanvullend aan antidepressiva beter (kosten-effectiever) dan antidepressiva alleen in het voorkomen van terugval en is het een alternatief voor antidepressiva?
- Hoe werkt Preventieve Cognitieve Therapie en voor wie is hij het meest geschikt?
Richtlijn
Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase
Verspreidings- en Implementatie Impuls (VIMP)
Deze studie heeft een Verspreidings- en Implementatie Impuls (VIMP) gekregen.
Producten
Auteur: G.D. Kok, G.D. van Rijsbergen, H.J. Elgersma en C.L.H. Bockting
Magazine: Psychologie en Gezondheid
Auteur: Bockting CL, Elgersma HJ, van Rijsbergen GD, de Jonge P, Ormel J, Buskens E, Stant AD, de Jong PJ, Peeters FP, Huibers MJ, Arntz A, Muris P, Nolen WA, Schene AH, Hollon SD.
Auteur: Hermien Elgersma, Claudi Bockting, Gemma kok
Magazine: Huisarts en Wetenschap
Auteur: Claudi LH Bockting, Hermien J Elgersma, Gerard D van Rijsbergen, Peter de Jonge, Johan Ormel, Erik Buskens, A Dennis Stant, Peter J de Jong, Frenk PML Peeters, Marcus JH Huibers, Arnoud Arntz, Peter Muris, Willem A Nolen, Aart H Schene, Steven D Hollon
Magazine: BMC Psychiatry
Auteur: Bockting CL, Kok GD, van der Kamp L, Smit F, van Valen E, Schoevers R, van Marwijk H, Cuijpers P, Riper H, Dekker J, Beck AT.
Auteur: Bockting, Claudi L H, Klein, Nicola S, Elgersma, Hermien J, van Rijsbergen, Gerard D, Slofstra, Christien, Ormel, Johan, Buskens, Erik, Dekker, Jack, de Jong, Peter J, Nolen, Willem A, Schene, Aart H, Hollon, Steven D, Burger, Huibert
Magazine: Lancet Psychiatry
Link: http://www.thelancet.com/journals/lanpsy/article/
Verslagen
Eindverslag
DOORBREEK HET RITME VAN DEPRESSIE:
PREVENTIEVE COGNITIEVE THERAPIE OM TERUGVAL TE VOORKOMEN BIJ DEPRESSIE
Het is onduidelijk of cognitieve therapie (PCT) een alternatief is voor antidepressiva (AD) als terugvalpreventiestrategie bij depressie.
In deze singleblind multicenter RCT vergeleken we de (kosten) effectiviteit van PCT terwijl AD werd afgebouwd met AD alleen en de combinatie van beide bij herstelde mensen met recidiverende depressie (n = 238).
Geen klinisch betekenisvolle verschillen werden gevonden wat betreft relapse risico over 24 maanden tussen AD-gebruikers (51/86; 59%) en de groep mensen die AD afbouwden en PCT kregen (41/66; 62%) met p=0.94). De combinatie van PCT en AD beschermde het beste tegen terugval (37/86; 43%, p=0.01). PCT+AD is doelmatig ten op zichte van AD alleen en PCT alleen.
PCT zou een alternatief kunnen zijn voor lange termijn gebruik van AD. De combinatie van PCT en AD heeft de beste beschermende effect en is doelmatig. PCT zou zodoende ook geïmplementeerd moeten worden bij AD-gebruikers in de gezondheidszorg.
Depressie wordt gezien als een recidiverende aandoening. In ons voorgaande landelijk multi-centra gerandomiseerd onderzoek bleek de toevoeging van preventieve CT aan reguliere zorg effectief in het voorkomen van terugval gedurende een 2 jaar durende follow-up periode (Bockting e.a., 2005). Volgens de richtlijnen GGZ is op dit moment antidepressiva (AD) in de acute fase van een depressie aangewezen, evenals het continueren en onderhouden in de periode daarna om terugval te voorkomen. Echter, voorgaande studies indiceren dat de meeste patiënten (tot 70-80%) in de klinische praktijk deze medicatie na herstel niet langdurig gebruiken of in onvoldoende dosering (Meijer e.a., 2004, Bockting e.a., 2008). Daarnaast is het mogelijk dat het geen kosteneffectieve strategie is gezien het feit dat patiënten AD jarenlang moeten blijven slikken. Het beste alternatief is korte CT (zie Vittengl et al., 2007, Beck, 2004). In deze studie evalueren we de effectiviteit en kosteneffectiviteit van korte preventieve CT als aanvulling op AD met AD alleen versus deze CT terwijl AD geleidelijk worden afgebouwd bij patiënten die hersteld zijn van recidiverende depressies. Daarnaast onderzoeken we aan welke specifieke factoren de werkzame werking van preventieve CT is toe te schrijven (bijvoorbeeld vermindering van restsymptomen of rigide disfunctionele attitudes). Inzicht in de factoren die onderliggend zijn aan succesvolle preventie kan van klinisch belang zijn om zowel wetenschappelijke als pathogene mechanismen te begrijpen die beide essentieel zijn om verdere interventies te ontwikkelen om terugval te voorkomen.