Cost-effectiveness of laparoscopic gastrectomy as an alternative to open gastrectomy for gastric cancer.
Om een patiënt van maagkanker te genezen moet een operatie worden verricht waarmee (een deel van) de maag wordt verwijderd. De wereldwijde standaard is de open maagoperatie, welke middels een grote snede in de buik wordt uitgevoerd. Bij een laparoscopische maagoperatie (“kijkoperatie”) worden kleine sneetjes gemaakt en wordt er onder camerazicht geopereerd. Doordat geen grote snede wordt gemaakt, is de verwachting dat de patiënt hiermee sneller herstelt van de operatie. Er is wereldwijd echter nog geen sluitend bewijs of dit het geval is en of deze laparoscopische maagresectie even goed de maagkanker geneest.
Tussen 2015‐2018 hebben 227 patiënten met maagkanker mee gedaan aan de LOGICA trial in 10 ziekenhuizen in Nederland. 115 patiënten zijn willekeurig (gerandomiseerd) toegewezen tot het ondergaan van een laparoscopische maagoperatie en 112 patiënten tot een open maagoperatie. Het postoperatieve herstel en de genezing van de maagkanker was na beide operaties gelijk. In kosten, overleving en kwaliteit van leven tot 1 jaar was geen relevant verschil. Hiermee kan laparoscopische maagresectie worden gezien als een even veilig en even effectief alternatief voor open maagresectie, voor de behandeling van maagkanker.
Producten
Titel: Laparoscopic Versus Open Gastrectomy for Gastric Cancer (LOGICA): A Multicenter Randomized Clinical Trial
Auteur: Arjen van der Veen 1, Hylke J F Brenkman 1, Maarten F J Seesing 1, Leonie Haverkamp 1, Misha D P Luyer 2, Grard A P Nieuwenhuijzen 2, Jan H M B Stoot 3, Juul J W Tegels 3, Bas P L Wijnhoven 4, Sjoerd M Lagarde 4, Wobbe O de Steur 5, Henk H Hartgrink 5, Ewout A Kouwenhoven 6, Eelco B Wassenaar 7, Werner A Draaisma 8, Suzanne S Gisbertz 9, Donald L van der Peet 10, Anne M May 11, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 1; LOGICA Study Group
Magazine: J Clin Oncol. 2021 Mar 20;39(9)
Link: https://doi.org/10.1200/jco.20.01540
Auteur: Arjen van der Veen 1, Hylke J F Brenkman 1, Maarten F J Seesing 1, Leonie Haverkamp 1, Misha D P Luyer 2, Grard A P Nieuwenhuijzen 2, Jan H M B Stoot 3, Juul J W Tegels 3, Bas P L Wijnhoven 4, Sjoerd M Lagarde 4, Wobbe O de Steur 5, Henk H Hartgrink 5, Ewout A Kouwenhoven 6, Eelco B Wassenaar 7, Werner A Draaisma 8, Suzanne S Gisbertz 9, Donald L van der Peet 10, Anne M May 11, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 1; LOGICA Study Group
Magazine: J Clin Oncol. 2021 Mar 20;39(9)
Link: https://doi.org/10.1200/jco.20.01540
Titel: Cost-effectiveness of Laparoscopic vs Open Gastrectomy for Gastric Cancer: An Economic Evaluation Alongside a Randomized Clinical Trial
Auteur: Arjen van der Veen 1, Miriam P van der Meulen 2, Maarten F J Seesing 1, Hylke J F Brenkman 1, Leonie Haverkamp 1, Misha D P Luyer 3, Grard A P Nieuwenhuijzen 3, Jan H M B Stoot 4, Juul J W Tegels 4, Bas P L Wijnhoven 5, Sjoerd M Lagarde 5, Wobbe O de Steur 6, Henk H Hartgrink 6, Ewout A Kouwenhoven 7, Eelco B Wassenaar 8, Werner A Draaisma 9, Suzanne S Gisbertz 10, Donald L van der Peet 11, Hanneke W M van Laarhoven 12, Geert W J Frederix 2, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 1; Laparos
Magazine: JAMA Surg. 2023 Feb 1;158(2)
Link: https://doi.org/10.1001/jamasurg.2022.6337
Auteur: Arjen van der Veen 1, Miriam P van der Meulen 2, Maarten F J Seesing 1, Hylke J F Brenkman 1, Leonie Haverkamp 1, Misha D P Luyer 3, Grard A P Nieuwenhuijzen 3, Jan H M B Stoot 4, Juul J W Tegels 4, Bas P L Wijnhoven 5, Sjoerd M Lagarde 5, Wobbe O de Steur 6, Henk H Hartgrink 6, Ewout A Kouwenhoven 7, Eelco B Wassenaar 8, Werner A Draaisma 9, Suzanne S Gisbertz 10, Donald L van der Peet 11, Hanneke W M van Laarhoven 12, Geert W J Frederix 2, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 1; Laparos
Magazine: JAMA Surg. 2023 Feb 1;158(2)
Link: https://doi.org/10.1001/jamasurg.2022.6337
Titel: Pain and Opioid Consumption After Laparoscopic Versus Open Gastrectomy for Gastric Cancer: A Secondary Analysis of a Multicenter Randomized Clinical Trial (LOGICA-Trial)
Auteur: Arjen van der Veen 1, Mark Ramaekers 2, Marije Marsman 3, Hylke J F Brenkman 4, Maarten F J Seesing 4, Misha D P Luyer 2, Grard A P Nieuwenhuijzen 2, Jan H M B Stoot 5, Juul J W Tegels 5, Bas P L Wijnhoven 6, Wobbe O de Steur 7, Ewout A Kouwenhoven 8, Eelco B Wassenaar 9, Werner A Draaisma 10, Suzanne S Gisbertz 11, Donald L van der Peet 12, Anne M May 13, Jelle P Ruurda 4, Richard van Hillegersberg 14; LOGICA study group
Magazine: J Gastrointest Surg. 2023 Oct;27(10)
Link: https://doi.org/10.1007/s11605-023-05728-3
Auteur: Arjen van der Veen 1, Mark Ramaekers 2, Marije Marsman 3, Hylke J F Brenkman 4, Maarten F J Seesing 4, Misha D P Luyer 2, Grard A P Nieuwenhuijzen 2, Jan H M B Stoot 5, Juul J W Tegels 5, Bas P L Wijnhoven 6, Wobbe O de Steur 7, Ewout A Kouwenhoven 8, Eelco B Wassenaar 9, Werner A Draaisma 10, Suzanne S Gisbertz 11, Donald L van der Peet 12, Anne M May 13, Jelle P Ruurda 4, Richard van Hillegersberg 14; LOGICA study group
Magazine: J Gastrointest Surg. 2023 Oct;27(10)
Link: https://doi.org/10.1007/s11605-023-05728-3
Titel: Laparoscopic versus open gastrectomy for gastric cancer, a multicenter prospectively randomized controlled trial (LOGICA-trial)
Auteur: Leonie Haverkamp 1, Hylke J F Brenkman 2, Maarten F J Seesing 3, Suzanne S Gisbertz 4, Mark I van Berge Henegouwen 5, Misha D P Luyer 6, Grard A P Nieuwenhuijzen 7, Bas P L Wijnhoven 8, Jan J B van Lanschot 9, Wobbe O de Steur 10, Henk H Hartgrink 11, Jan H M B Stoot 12, Karel W E Hulsewé 13, Ernst J Spillenaar Bilgen 14, Jeroen E Rütter 15, Ewout A Kouwenhoven 16, Marc J van Det 17, Donald L van der Peet 18, Freek Daams 19, Werner A Draaisma 20, Ivo A M J Broeders 21, Henk F van Stel 22, Miange
Magazine: BMC Cancer. 2015 Jul 29:15:556
Link: https://doi.org/10.1186/s12885-015-1551-z
Auteur: Leonie Haverkamp 1, Hylke J F Brenkman 2, Maarten F J Seesing 3, Suzanne S Gisbertz 4, Mark I van Berge Henegouwen 5, Misha D P Luyer 6, Grard A P Nieuwenhuijzen 7, Bas P L Wijnhoven 8, Jan J B van Lanschot 9, Wobbe O de Steur 10, Henk H Hartgrink 11, Jan H M B Stoot 12, Karel W E Hulsewé 13, Ernst J Spillenaar Bilgen 14, Jeroen E Rütter 15, Ewout A Kouwenhoven 16, Marc J van Det 17, Donald L van der Peet 18, Freek Daams 19, Werner A Draaisma 20, Ivo A M J Broeders 21, Henk F van Stel 22, Miange
Magazine: BMC Cancer. 2015 Jul 29:15:556
Link: https://doi.org/10.1186/s12885-015-1551-z
Titel: Surgical quality and prospective quality control of the D2-gastrectomy for gastric cancer in the multicenter randomized LOGICA-trial
Auteur: Cas de Jongh 1, Lianne Triemstra 1, Arjen van der Veen 1, Lodewijk Aa Brosens 2, Grard Ap Nieuwenhuijzen 3, Jan Hmb Stoot 4, Wobbe O de Steur 5, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 6; LOGICA Study Group
Magazine: Eur J Surg Oncol. 2023 Oct;49(10)
Link: https://doi.org/10.1016/j.ejso.2023.107018
Auteur: Cas de Jongh 1, Lianne Triemstra 1, Arjen van der Veen 1, Lodewijk Aa Brosens 2, Grard Ap Nieuwenhuijzen 3, Jan Hmb Stoot 4, Wobbe O de Steur 5, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 6; LOGICA Study Group
Magazine: Eur J Surg Oncol. 2023 Oct;49(10)
Link: https://doi.org/10.1016/j.ejso.2023.107018
Titel: Distal Versus Total D2-Gastrectomy for Gastric Cancer: a Secondary Analysis of Surgical and Oncological Outcomes Including Quality of Life in the Multicenter Randomized LOGICA-Trial
Auteur: Cas de Jongh 1, Arjen van der Veen 1, Lodewijk A A Brosens 2, Grard A P Nieuwenhuijzen 3, Jan H M B Stoot 4, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 5; LOGICA Study Group
Magazine: J Gastrointest Surg. 2023 Sep;27(9)
Link: https://doi.org/10.1007/s11605-023-05683-z
Auteur: Cas de Jongh 1, Arjen van der Veen 1, Lodewijk A A Brosens 2, Grard A P Nieuwenhuijzen 3, Jan H M B Stoot 4, Jelle P Ruurda 1, Richard van Hillegersberg 5; LOGICA Study Group
Magazine: J Gastrointest Surg. 2023 Sep;27(9)
Link: https://doi.org/10.1007/s11605-023-05683-z
Verslagen
Eindverslag
Om een patiënt van maagkanker te genezen moet een operatie worden verricht waarmee (een deel van) de maag wordt verwijderd. De wereldwijde standaard is de open maagoperatie, welke middels een grote snede in de buik wordt uitgevoerd. Bij een laparoscopische maagoperatie (“kijkoperatie”) worden kleine sneetjes gemaakt en wordt er onder camerazicht geopereerd. Doordat geen grote snede wordt gemaakt, is de verwachting dat de patiënt sneller herstelt van de operatie. Er is wereldwijd echter nog geen sluitend bewijs of dit het geval is en of deze laparoscopische maagresectie even goed de maagkanker geneest.
Tussen 2015-2018 hebben 227 patiënten met maagkanker mee gedaan aan de LOGICA trial in 10 ziekenhuizen in Nederland. 115 patiënten zijn willekeurig (gerandomiseerd) toegewezen tot het ondergaan van een laparoscopische maagoperatie en 112 patiënten tot een open maagoperatie. Het postoperatieve herstel en de genezing van de maagkanker was na beide operaties gelijk. In kosten, overleving en kwaliteit van level tot 1 jaar was geen relevant verschil. Hiermee kan laparoscopische maagresectie worden gezien als een even veilig en even effectief alternatief voor open maagresectie, voor de behandeling van maagkanker.
Het doel van de LOGICA-studie is het evalueren van de voordelen, risico’s en kosteneffectiviteit van een kijkoperatie ten opzichte van open operatie in de behandeling van maagkanker in een Nederlandse populatie. Momenteel doen er 11 ziekenhuizen in Nederland mee aan de trial en zijn er 43 van de beoogde 210 patiënten geïncludeerd.