De Enschedese Arbeidsmarktaanpak en niet-westerse migranten: effecten van een generieke aanpak voor arbeidstoeleiding vergelijken en verbeteren

Doel

De arbeidsmarktpositie van mensen met een niet-westerse achtergrond is vaak in het nieuws. Krantenartikelen behandelen thema's als achterstand, discriminatie en het grote aandeel van groepen met een niet-westerse achtergrond in de bijstand. Er is behoefte aan onderzoek dat aangrijpingspunten biedt om de arbeidsparticipatie van deze groep te vergroten. De Enschede Arbeidsmarkt Aanpak (EAA) richt zich op processen en effecten van lokaal arbeidsparticipatiebeleid in verband met langer gevestigde niet-westerse migrantengroepen. De EAA is een arrangement van interventies, waarvan de meeste in combinatie ook bij andere Nederlandse gemeenten gehanteerd worden. Wat zijn de effecten van de Enschede Arbeidsmarkt Aanpak (EAA) op de arbeidstoeleiding van werkzoekenden met een niet-westerse migratieachtergrond?

Aanpak/werkwijze

Op basis van cross-sectioneel onderzoek (een vragenlijst) onder de totale groep werkzoekenden van gemeente Enschede en longitudinaal onderzoek (één jaar lang volgen) van de groep met een korte afstand tot de arbeidsmarkt, zijn de effecten van de EAA bestudeerd. Hierbij werden de effecten op de uitstroom naar regulier betaald werk, op werk gerelateerde activiteiten en competenties en op o.a. gezondheid en zelfredzaamheid gemeten. Het uitvoeringsproces, met betrekking tot het handelen van uitvoerend professionals in interactie met werkzoekenden, is onderzocht door middel van het bestuderen van dossiers, interviews met professionals en cliënten en het observeren van gesprekken.

Samenwerkingspartners

Gemeente Enschede en Verwey-Jonker Instituut.

Resultaten

Het effect van de EAA blijkt niet te verschillen naar migratieachtergrond. Hierbij zijn de effecten bekeken op werk en werk gerelateerde vaardigheden en effecten op ervaren gezondheid, sociaal netwerk en moeite met meedoen in de samenleving. Op de laatste 3 kenmerken hebben statushouders, oudkomers en bijstandsgerechtigden zonder migratieachtergrond bij de start wel een heel andere uitgangspositie. Vooral het sociale netwerk en de maatschappelijke participatie zijn bij de bijstandsgerechtigden met een niet-westerse achtergrond minder goed ontwikkeld. Verder ervaren mensen met een niet-westerse achtergrond veel vaker discriminatie in de Nederlandse samenleving. Een belangrijke bevinding van dit onderzoek is dan ook dat daar in de spreekkamers van de sociale diensten meer aandacht voor moet zijn. Naar aanleiding van het onderzoek hebben de onderzoekers samen met klanten en professionals van de gemeente aanknopingspunten geformuleerd voor een verbeterde dienstverlening aan mensen met en zonder migratieachtergrond.

Producten

Dit project heeft een eindrapportage, een publieksvriendelijke samenvatting en een vakpublicatie opgeleverd. Het onderzoek is afgesloten met een verbindingsbijeenkomsten met de professionals in de gemeente Enschede.

Producten van ZonMw

• VIMP project waarmee een verdere impuls wordt gegeven aan de verspreiding en implementatie van de inzichten uit dit onderzoek en de andere onderzoeken uit de programmalijn Vergunninghouders.
• Artikel Hoe anders is re-integratiebegeleiding voor mensen met een migratieachtergrond?