Disease management of co-morbid depression (DiMaCoDeA) in primary care patients with type 2 diabetes and/or chronic obstructive pulmonary disease (COPD) and/or Anxiety: a randomised controlled trial.
Aanpak depressie bij chronische aandoeningen
Een belangrijke vorm van comorbiditeit bij diabetes type 2 en COPD is depressie.
Recent onderzoek toont aan dat de depressie leidt tot een sterk verminderde gerapporteerde kwaliteit van leven. Ook blijkt dat diabetes- en COPD-patiënten met depressieklachten minder adequaat hun zelfmanagementtaken kunnen uitvoeren. In de klinische praktijk wordt een depressie door zorgverleners vaak niet herkend en daarom ook niet behandeld. Is dat wel het geval, dan worden de uitkomsten van de behandeling vaak niet gecontroleerd. Diseasemanagement van comorbide depressie bij diabetes- en COPD-patiënten kan uitkomst bieden. Er vindt dan actieve screening plaats naar depressie, gevolgd door een stapsgewijze behandeling en het regelmatig meten en evalueren van behandeluitkomsten.
Doelstelling
Vaststellen of een diseasemanagementbenadering van comorbide depressie bij patiënten met diabetes type 2 of COPD in de eerste lijn gunstigere effecten dan de standaard eerstelijnszorg
Producten
Auteur: Stoop CH, Spek VR, Pop VJ, Pouwer F.
Magazine: BMC Public Health
Auteur: Pommer AM, Pouwer F, Denollet J, Meijer JW, Pop VJ.
Magazine: primary care respiratory journal
Auteur: Pommer AM, Pouwer F, Denollet J, Pop VJ
Magazine: Trials
Auteur: Stoop CH, Nefs G, Pommer AM, Pop VJ, Pouwer F.
Magazine: Journal of Affective Disorders
Auteur: Stoop CH, Nefs G, Pop VJ, Wijnands-van Gent CJ, Tack CJ, Geelhoed-Duijvestijn PH, Diamant M, Snoek FJ, Pouwer F.
Magazine: Diabetic Medicine
Auteur: Pommer AM, Prins L, van Ranst D, Meijer JW, Van't Hul A, Janssen J, Pouwer F, Pop VJ
Magazine: Journal of Psychosomatic Research
Auteur: Corinne Stoop
Auteur: Antoinette Pommer
Verslagen
Eindverslag
Stressklachten gerelateerd aan het leven met diabetes type 2 komen bij diabetespatiënten die in de huisartsenpraktijk behandeld worden in veel mindere mate voor dan bij diabetespatiënten die in het ziekenhuis poliklinisch voor hun diabetes behandeld worden. Toch geven mensen met diabetes type 2 aan dat aandacht voor de gehele persoon, inclusief het psychosociaal welzijn, gewenst is. De diabeteshulpverlener heeft een belangrijke rol bij de psychosociale zorg en het voorkomen of wegnemen van stress. Dit kan gerealiseerd worden door extra aandacht te besteden aan de kennis en de beleving van diabetes. Ook is gerichte aandacht voor de persoon zelf belangrijk, zoals het regelmatig informeren naar de thuissituatie. Omdat een deel van de hulpverleners onzeker was over de eigen vaardigheden en capaciteiten op het gebied van communicatie en het bieden van psychosociale hulp, zou het verbeteren van die vaardigheden een startpunt kunnen zijn om beter aansluitende psychosociale zorg aan mensen met diabetes te bieden. Als extra begeleiding voor angst- of depressieklachten wenselijk is, dan is een behandelmodel bestaande uit getrapte zorg en het monitoren van de klachten een effectieve methode.
Depressie en angstklachten komen relatief vaak voor bij mensen met diabetes en/of astma/COPD. Vaak worden angstklachten en depressieklachten niet herkend dor hulpverleners of wordt er onvoldoende hulp aangeboden. In het onderzoek wordt getoetst of het zinvol is om in de eerstelijnsgeneeskunde te screening op angst en depressie bij mensen met astma/COPD en/of diabetes type 2, en vervolgens stepped care aan te bieden indien er sprake is van significante angst/depressieklachten. Doordat de instroom voor de RCT lager was dan verwacht, zijn er nieuwe vraagstellingen bijgekomen. De focus van de nieuwe vraagstellingen is met name op de vraag of het zinvol is om te screenen op depressie/angst in de eerstelijn, bij mensen met DM2/astma/COPD en hoe er het beste omgegaan kan worden met emotionele problemen in deze patientengroep. We hebben hiertoe focusgroepen georganiseerd met patiënten met COPD uit de 1e, 2e en 3e lijn, focusgroepen met patiënten met diabetes uit de 1e lijn, en met hulpverleners uit de 1e lijn.