Doen of laten? Het bevorderen van gepaste zorg 2019-2022

Het is belangrijk om zorg te geven met toegevoegde waarde voor de patiënt en te stoppen met zorg zonder toegevoegde waarde. Het Citrienfondsprogramma Doen of laten? maakt zorgverleners en patiënten bewust dat niet alle zorg toegevoegde waarde heeft, sommige zelfs schadelijk is, en helpt hen om niet-gepaste zorg te stoppen.

Doel

Doen of laten? had als doel om in kaart te brengen welke zorg niet-gepast is en om samen met zorgverleners en patiënten te onderzoeken hoe we daar het best mee kunnen stoppen. Ook wilden we kennis en ervaring opdoen om effectieve interventies te verspreiden.

Aanpak/werkwijze

Het programma ondersteunde in meer dan 20 projecten zorgverleners bij het stoppen met niet-gepaste zorg. Ook schaalden we succesvolle projecten op met behulp van leernetwerken en klinische leiders. We maakten een handleiding om te stoppen met niet-gepaste zorg en ontwikkelden een e-cursus voor medisch-specialisten en verpleegkundigen over dit onderwerp.

Samenwerkingspartners

In de stuurgroep waren vertegenwoordigers van alle belangrijke partijen: de Nederlandse Patiëntenfederatie, het Nederlands Huisartsgenootschap, de Federatie Medisch Specialisten, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra, Zorgverzekeraars Nederland, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, Beroepsvereniging Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland en het Zorginstituut Nederland onder coördinatie van het Citrienfonds. Ook werkten we samen met Thuisarts.nl bij het maken van een keuzehulp voor maagklachten en met E-infuse bij het maken van de e-cursus.

Resultaten

Op veel plaatsen stopte men met niet-gepaste zorg. 10-tallen ziekenhuizen deden mee met de leernetwerken om onnodige urinekatheters en infusen te verminderen en om onnodige labdiagnostiek te verminderen. Honderden huisartsenpraktijken gebruikten de materialen van 2 landelijke campagnes: om de zorg voor maagklachten te verbeteren en huisartsen te helpen met doelmatige diagnostiek van vitamine B12 en D deficiëntie. Ook waren er verschillende regionale initiatieven. Zo verminderden ziekenhuizen in het noorden van het land fors het aantal onnodige operaties bij een achillespeesruptuur. Huisartsenpraktijken in Rotterdam verminderden het aantal voorschriften van antibiotica voor urineweginfecties en in Limburg verwezen huisartsen patiënten minder door naar de orthopedisch chirurg om hun knieklachten. Meer informatie leest u in de eindrapportage.