Droge mond bij levensbedreigende aandoeningen of kwetsbaarheid: een niet-medicamenteuze en medicamenteuze interventiestudie
Droge mond is een veel voorkomend en onderbelicht symptoom in het laatste levensjaar van patiënten met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid. Zowel zorgverleners als patiënten zelf onderkennen een droge mond weinig, waardoor zorgverleners het vaak niet behandelen. De 3 bestaande richtlijnen ‘Mondklachten in de palliatieve fase’ (Pallialine), ‘Mondzorg’ (SKILZ) en ‘Orale mucositis’ (Integraal Kankercentrum Nederland en Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland) besteden aandacht aan droge mond en adviseren zowel niet-medicamenteuze als medicamenteuze behandeling. Zorgverleners zetten deze richtlijnen echter niet structureel in om klachten van droge mond op te sporen en voor zover mogelijk te behandelen.
Doel
Het doel is om klachten van droge mond te verminderen bij patiënten in de laatste levensfase.
Aanpak/werkwijze
We voeren het onderzoek uit in 2 delen:
- In deel 1 onderzoeken we bij 228 patiënten of het volgen van de richtlijnen met behulp van een Mond-Educatie-Programma (MEP) helpt om klachten van droge mond te verminderen. Met het MEP brengen getrainde verpleegkundigen samen met patiënten de oorzaken van droge mond in kaart en stimuleren zij patiënten tot betere zelfzorg.
- In deel 2 voeren we een dubbelblind placebo-gecontroleerde, gerandomiseerde medicatiestudie uit. Hier verdelen we 64 patiënten tussen behandeling met pilocarpinedruppels of placebodruppels.
Hiernaast doen we onderzoek met vragenlijsten, interviews en focusgroepen naar de ervaringen van zorgverleners en patiënten met de huidige zorg bij droge mond, de bruikbaarheid van de richtlijnen en het MEP en het gebruik van het medicijn pilocarpine. Ook voeren we een kosteneffectiviteitsstudie uit.
Samenwerkingspartners
We werken samen met Universitair Netwerk voor de Care-sector Zuid-Holland (UNC-ZH), Haaglanden MC, Alrijne ziekenhuis, Reinier de Graaf Gasthuis, Langeland ziekenhuis, Zuyderland ziekenhuis, The Living Lab in Ageing & Long-Term Care, KBO-PCOB, Verzorgenden en Verpleegkundigen Nederland, Verenso, Integraal Kankercentrum Nederland en Palliatieve Zorg Nederland.
Verwachte resultaten
We verwachten dat patiënten met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid minder mondklachten en gerelateerde problemen zoals slikken en eten gaan hebben. Dit verbetert hun kwaliteit van leven. We verspreiden de resultaten van het gehele onderzoek breed onder alle betrokkenen en we verwerken de resultaten in richtlijnen. Het Mond-Educatie-Programma komt vrij beschikbaar. Dit gaat bijdragen aan meer aandacht en een betere behandeling van het symptoom droge mond.
In deze blog vertelt PhD-onderzoeker en betrokkene bij het project Annelot van der Meulen over wat ze precies gaan doen en waarom dat belangrijk is. 'Een droge mond heeft invloed op gewone dingen in het leven, zoals praten, eten en slapen. Iedere palliatieve patiënt verdient het om daar nog zo lang mogelijk aan deel te nemen.'
ZonMw en symptoombehandeling
Vanuit ons programma Palliantie financieren we projecten die bijdragen aan goed onderbouwde interventies om symptoomlast te verminderen bij de patiënt. Zo zetten we ons in voor een goede kwaliteit van leven voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Lees meer over symptoombehandeling in de palliatieve fase.
Producten
Auteur: Annelot I van der Meulen , Evelien P J G Neis , Ellen J M de Nijs , Bénédicte J E G Coenegracht , Arianne Stoppelenburg , Marieke H J van den Beuken-van Everdingen , Yvette M van der Linden
Magazine: BMC Palliative Care
Begin- en eindpagina: 120-131
Link: https://bmcpalliatcare.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12904-023-01242-0
Auteur: Annelot I van der Meulen , Evelien P J G Neis , Ellen J M de Nijs , Bénédicte J E G Coenegracht , Arianne Stoppelenburg , Marieke H J van den Beuken-van Everdingen , Yvette M van der Linden
Magazine: BMC Palliative Care
Begin- en eindpagina: 120-131
Link: https://bmcpalliatcare.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12904-023-01242-0