Mobiele menu

Early detection of psychosis: the efficacy of an early detection program in Amsterdam

Bij een psychose is iemand het contact met de werkelijkheid (gedeeltelijk) kwijt; de hersenen verwerken prikkels van buiten niet goed. Snelle herkenning en behandeling van een psychose kan het verloop daarvan verbeteren. In Amsterdam werd het project ‘Tijdige onderkenning van psychose’ uitgevoerd met als doel vroege signalering van onbehandelde psychoses. Dit project bestaat uit een intensieve voorlichtingscampagne voor professionals en de algemene bevolking en de samenstelling van een TOPteam (Tijdige Onderkenning van Psychose). Het TOPteam is dagelijks telefonisch bereikbaar als er gedacht wordt aan een (beginnende) psychose. De Duur Onbehandelde Psychose (DOP) werd vergeleken met die in Rotterdam, waar geen vroegsignaleringsprogramma was geïmplementeerd. Er was een bescheiden reductie te zien in de Duur Onbehandelde Psychose. Inmiddels is het project permanent geïntegreerd in de reguliere vroege psychose zorg van Amsterdam. Het Netwerk Vroege Psychose onderschrijft het belang van vroegtijdige signalering en heeft mede op grond van het TOP project de duur van onbehandelde psychose als speerpunt voor 2012 gekozen. 

Producten

Titel: Obsessive-compulsive symptoms in first episode psychosis and in subjects at ultra high risk for developing psychosis; onset and relationship to psychotic symptoms.
Auteur: Sterk B, Lankreijer K, Linszen DH, de Haan L
Magazine: Australian and new zealand journal of psychiatry
Titel: Duration of untreated psychosis and ethnicity
Auteur: Bouke Sterk Eline M. Slief Matthijs Blankers Don H. Linszen Lieuwe de Haan
Magazine: Schizophrenia Research
Titel: Association of treatment delay, migration and urbanicity in psychosis
Auteur: N. Boonstra, B. Sterk, L. Wunderink, S. Sytema, L. De Haan, D. Wiersma
Magazine: European Psychiatry
Titel: DVD met film. Vrij te bezichtigen op de website http://www.amcpsychiatrie-psychose.nl/onderzoek_tijdige_onderkenning_psychose.htm
Titel: PDF's, beschikbaar gesteld via website (http://www.amcpsychiatrie-psychose.nl/onderzoek_tijdige_onderkenning_psychose.htm). Ook op papier ruim verspreidt onder professionals in Amsterdam.
Titel: The 5-Year Course of Obsessive-Compulsive Symptoms and Obsessive-Compulsive Disorder in First-Episode Schizophrenia and Related Disorders.
Auteur: de Haan L, Sterk B, Wouters L, Linszen DH
Magazine: Schizophrenia Bulletin

Verslagen


Eindverslag

Op 1 juli 2011 is het onderzoek naar de implementatie van het Tijdige Onderkenning van Psychose (TOP) project in Amsterdam afgesloten. Tot die datum is de voorlichtingscampagne in Amsterdam volgens plan uitgevoerd en was het TOP team iedere werkdag beschikbaar voor vragen, advies en snelle beoordeling van mogelijke gevallen van een eerste psychose. Het TOP team in Amsterdam had gedurende de studieperiode ongeveer 170 telefonische contacten per jaar. Deze telefonische contacten vonden plaats naast de reguliere aanmeldingen voor diagnostiek en behandeling.
In de afgelopen jaren is door TOP een verscheidenheid aan materiaal geproduceerd; o.a. een website, psychosescreener, voorlichtingsfilm, flyers, brochures, posters, boemerangkaarten, lespakketten, advertenties en nieuwsbrieven. Deze materialen speelden een belangrijke rol in de vele voorlichtingsbijeenkomsten en werden verspreid binnen Amsterdam. Er werden informatiepakketten verstuurd aan alle huisartsenpraktijken, GGZ instellingen, de GGD, studentenpsychologen, universiteiten, hogescholen, buurthuizen, religieuze instellingen, maatschappelijk werk instellingen, diensten voor werk en inkomen, politiebureaus en bibliotheken. Aan alle middelbare scholen en Regionale Opleiding Centra werd het lespakket met de voorlichtingsfilm en voorlichtingsmateriaal verstrekt. Er waren voorlichtingsbijeenkomsten voor onder andere medewerkers van de GGD, GGZ-instellingen, de Diensten Werk en Inkomen, maatschappelijk werk instellingen, studentenpsychologen, decanen, zorgcoördinatoren van het middelbaar onderwijs en schoolartsen. Onderzoekers en medewerkers van de zorglijn vroege psychose van het Academisch Medisch Centrum (AMC) waren bij deze voorlichtingsbijeenkomsten betrokken. De verschillende professionals [medewerkers GGZ, huisartsen, studentenpsychologen, zorgcoördinatoren van het middelbaar onderwijs en schoolartsen] ontvingen bovendien ongeveer 1 maal per half jaar een digitale nieuwsbrief.
In de afgelopen maanden is de laatste onderzoeksdata van zowel de interventiesite (Amsterdam) als de controlesite (Rotterdam) verzameld. In totaal is in het gehele onderzoek ruim 700 keer met behulp van de IPOD (Instrument voor Psychose: Ontstaan en Duur) de duur van de onbehandelde psychose (DOP) bepaald bij patiënten met een eerste psychotische episode. In Rotterdam is de DOP in ieder geval gelijk gebleven en de eerste voorlopige analyse van de gegevens van Amsterdam laten een bescheiden reductie zien van de DOP (mediaan van ongeveer 4 maanden naar 3 maanden). In de komende maanden zal de analyse van alle data worden voortgezet en worden bewerkt voor publicatie in peer-reviewed tijdschriften. Daarbij worden de resultaten gebruikt om een bijdrage te leveren aan het handboek vroege psychose en zullen alle materialen beschikbaar worden gesteld op de website van de zorglijn vroege psychose van het AMC (http://www.amcpsychiatrie-psychose.nl/onderzoek_tijdige_onderkenning_ps…). Inmiddels is het TOP project permanent geintergreerd in de reguliere vroege psychose zorg van Amsterdam. Dit betekent onder andere het blijven aanbieden van de laagdrempelige mogelijkheid, voor alle professionals en de algemene bevolking in Amsterdam, om contact te krijgen met een deskundige op het gebied van vroege psychose. Ook zullen wij professionals en zoveel mogelijk ook de algemene bevolking blijven attenderen op het belang van tijdige onderkenning van psychose. Het Netwerk Vroege Psychose heeft mede op grond van het TOP project de duur van onbehandelde psychose als speerpunt voor 2012 gekozen.

De afgelopen periode is de voorlichtingscampagne van het Tijdige Onderkenning van Psychose project volgens plan gecontinueerd en is het TOP team iedere werkdag beschikbaar geweest voor vragen, advies en snelle beoordeling van mogelijke gevallen van een eerste psychose. In het begin van 2010 hebben wij een communicatie bureau in de hand genomen (Mediamens) om de voorlichtingscampagne gericht op de algemene bevolking meer inhoud te geven. In samenwerking met dit bureau is een verscheidenheid aan materiaal geproduceerd, onder andere zogenaamde boemerangkaarten, voorlichtingsfolders en posters, een digitale nieuwsbrief en een folder voor professionals met een psychosescreener. In samenwerking met Parnassia GGZ is een lespakket voor het middelbaar onderwijs ontwikkeld.
In Amsterdam zijn informatiepakketten met folders, posters en de psychosescreener verstuurt aan huisartsen, GGZ instellingen, studentenpsychologen, Universiteiten en Hogescholen, buurthuizen, religieuze instellingen, maatschappelijk werk, Dienst Werk en Inkomen en politiebureaus. Aan alle middelbare scholen en Regionale Opleiding Centra werd het lespakket verstrekt. De folders gericht op de algemene bevolking zijn beschikbaar gesteld in het Nederlands, Engels en Arabisch. Ten behoeve van de campagne gericht op de algemene bevolking werden 20.000 boemerangkaarten verspreid in het uitgaanscircuit, werden advertenties aangeboden aan kranten en verschenen enkele uitingen in de media (o.a. Parool).
Er is het afgelopen jaar een goede samenwerking tot stand gekomen met de politie in Amsterdam. Via een bericht in de korpskrant en door middel van informatiepakketten werden alle bureaus op de hoogte gebracht van het project en uitgenodigd tot het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten over het onderwerp psychose. Inmiddels hebben de eerste bijeenkomsten met politieagenten plaatsgevonden. Hiernaast zal het TOP project het komende jaar ook een rol gaan vervullen in het onderwijs aan huisartsen in opleiding.
Het TOP team had het afgelopen jaar ongeveer 150 telefonische contacten en organiseerde tientallen face-to-face beoordelingen. Samen met onderzoekers van GGZ Friesland werd onderzoek gedaan naar verschillen in de duur van de onbehandelde psychose en wegen naar zorg tussen stedelijke gebieden (Amsterdam) en een meer landelijk gebied (Friesland). De resultaten van dit onderzoek werden verwerkt tot een wetenschappelijk artikel en aangeboden voor publicatie bij een peer-reviewed tijdschrift.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
63300020
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2006
2012
Gerelateerde programma's:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. L. de Haan
Verantwoordelijke organisatie:
Amsterdam UMC - locatie AMC