Een transdiagnostisch behandelprogramma voor kinderen met angst en depressie en hun ouders
Angst en depressie komen veel én vaak samen voor bij kinderen en zijn zeer belemmerend. Het is belangrijk om klachten snel te behandelen omdat de prognose van de combinatie van angst en depressie slechter is dan wanneer ze afzonderlijk voorkomen. Huidige behandelingen zijn voornamelijk stoornis specifiek, enkel gericht op kinderen, en helaas voor maar 30-60% van de kinderen effectief. Het is cruciaal behandeling te verbeteren om lange dure behandeltrajecten en escalatie te voorkomen.
Doel
Het doel van dit onderzoek is een innovatief transdiagnostisch behandelprogramma te testen dat zich richt op angst en depressie bij kinderen door de gemeenschappelijke, gedeelde onderliggende mechanismen aan te pakken van zowel kinderen als hun ouders. Met het kind+ouderprogramma denken wij de sterke negatieve vicieuze cirkel die angst en depressie in stand houden te kunnen doorbreken. Dit zal leiden tot een substantiële verbetering van de behandelresultaten, zal de ontwikkeling van andere problemen tegengaan en terugval helpen voorkomen.
Aanpak
De huidige studie maakt gebruik van een gerandomiseerd, gecontroleerd design met follow-ups na 6 en 12 maanden om de effecten van de behandeling op lange termijn te onderzoeken. Kinderen tussen de 7 en 18 jaar met interfererende angst- en depressieve klachten en hun gezinnen kunnen meedoen. Na een wachttijd worden zij gerandomiseerd naar 2 behandelgroepen:
- Een individueel transdiagnostisch CGT-programma voor kinderen, gebaseerd op de interventie ‘Denken Doen is Durven’ (Bögels, 2008) en aangepast voor depressie.
- Hetzelfde kinder-CGT-programma + SPACE, een apart individueel oudergericht programma (Lebowitz et al., 2020).
Samenwerkingspartners
Dit onderzoek wordt uitgevoerd door hoofdaanvrager dr. Klein (Universiteit Leiden) en medeaanvrager dr. Bexkens (GGZ Delfland) in nauwe samenwerking met het Kenniscentrum Angst en Stress bij jeugd en een groot (inter)nationaal onderzoeksteam (onderzoekers, clinici, patiëntenorganisaties die nauw samenwerken met families, scholen, lokale overheden en jeugdteams). Dit project zal een grote impact hebben op zowel wetenschappelijk als maatschappelijk vlak doordat we:
- Kinderen eerder en efficiënter kunnen helpen;
- Het huidige behandelprogramma aanpassen en beschikbaar maken voor therapeuten;
- Clinici trainen;
- Het behandelprogramma indienen bij interventiedatabases;
- Nieuwe kennis integreren in onderwijsprogramma’s;
- Resultaten delen in tijdschriften, op congressen, websites en tijdens een symposium.
Verwachte resultaten
Met dit project wordt een innovatief transdiagnostisch behandelprogramma ontwikkeld voor kinderen en jongeren met angst en depressie. Naar verwachting zal het kind+ouderprogramma effectiever zijn dan een enkel kindgericht programma omdat het gecombineerde programma zich richt op onderliggende processen van zowel kinderen als ouders. We verwachten dat het de behandelresultaten zal verbeteren, het behandelproces zal versnellen en terugval zal helpen voorkomen. Tijdens het gehele behandelprogramma zullen clinici, kinderen en ouders samen beslissen wat er nodig is en hoeveel. Op deze manier krijgen cliënten meer controle over hun behandelproces. De behandeling wordt geïndividualiseerd, geoptimaliseerd en overbehandeling wordt voorkomen, wat waarschijnlijk ook zal leiden tot efficiëntere zorg en lagere kosten.