Effect of management team training on patient safety through culture change
Ziekenhuizen in Nederland zijn actief bezig met het veiliger maken van de zorg en in het bijzonder met het terugdringen van infecties. Het aantal infecties na een operatie kan sterk worden verminderd door een combinatie van maatregelen (hygiëne, niet scheren, goede lichaamstemperatuur, antibiotica vooraf). Het gebeurt in de praktijk echter nog heel vaak dat een of meer van deze maatregelen niet wordt genomen. Om dit te verbeteren zijn veranderingen nodig bij zowel het management als de betrokken zorgverleners.
Werkwijze
In dit project worden teamtrainingen gegeven aan zorgmanagers en zorgverleners met leidinggevende taken. Deze teamtrainingen zijn gericht op cultuurverandering, waardoor infectiepreventie een hogere prioriteit krijgt en de benodigde maatregelen beter kunnen worden uitgevoerd. In 4 ziekenhuizen wordt onderzocht wat het effect hiervan is. Hierbij wordt gekeken naar de invloed op de cultuur en infectiepreventie in het ziekenhuis en op het aantal infecties na een operatie.
Verslagen
Eindverslag
Bestuurders en managers kunnen een belangrijke rol spelen in het verbeteren van de patiëntveiligheid. In het ‘helder sturen, veilige zorg’ project is een op bestuurders gericht interventiepakket ontwikkeld, gericht op het terugdringen van het aantal wondinfecties na een operatie. Het interventiepakket is in 4 ziekenhuizen getest. Na een gezamenlijke startbijeenkomst zijn in deze ziekenhuizen verbeterteams geformeerd, teamtrainingen gehouden en specifieke verbeteractiviteiten ingezet.
Om het aantal wondinfecties na een operatie terug te dringen zijn er richtlijnen voor het aantal deurbewegingen per operatie, het tijdig toedienen van antibiotica , ontharen en de lichaamstemperatuur van de patiënt. Met behulp van een speciaal ontwikkeld observatie-instrument is de naleving van deze richtlijnen zowel voor (n=296 bijgewoonde operaties) als na de interventie (n=387 bijgewoonde operaties) gemeten. Tevens is de naleving van de richtlijnen voor preoperatieve handhygiëne voor en na de interventie geobserveerd.
De metingen lieten zien dat de naleving van de richtlijnen na de interventie was verbeterd. Het gemiddeld aantal deurbewegingen per operatie ging omlaag, het tijdig toedienen van antibiotica nam toe, het vaststellen van een goede lichaamstemperatuur nam toe en goede scores op de richtlijn omtrent ontharen werden vastgehouden. Er werden wel verschillen tussen de deelnemende ziekenhuizen vastgesteld. Op het onderdeel handhygiëne bleek de naleving in drie van de vier ziekenhuizen verbeterd, maar werden ook na de interventie nalevingspercentages gemeten waarop nog veel winst te behalen valt.
De ‘helder sturen, veilige zorg’ interventie aanpak heeft laten zien dat topbestuurders een prominente rol kunnen hebben in verbeterteams samen met medisch specialisten, kwaliteitsadviseurs en deskundigen infectiepreventie. Dit kan op het eigen ziekenhuis toegesneden verbeteracties stimuleren en de naleving van richtlijnen voor veilige zorg bevorderen.
Het is bekend dat bestuurders en managers een belangrijke rol hebben in het verbeteren van de patiëntveiligheidscultuur op de werkvloer. Deze rol is onder andere cruciaal bij het formuleren en handhaven van normen. VMS (Veiligheidsmanagement Systeem) stimuleert ziekenhuizen om patiëntveiligheid te verbeteren, bijvoorbeeld door het aantal postoperatieve wondinfecties (POWI’s) terug te dringen middels het toepassen van een bundel van interventies. Ziekenhuizen pogen deze POWI bundel te implementeren, maar dat vereist samenwerking tussen verschillende afdelingen, disciplines en ICT en investering van tijd en energie. Dit zijn elementen waarin het bestuur en management een belangrijke faciliterende rol kan spelen. Daarom worden in dit project topbestuurders en managers via teamtrainingen gestimuleerd om samen met sleutelpersonen uit hun organisatie normen en doelstellingen te formuleren, acties in gang te zetten om deze doelstellingen te behalen en handhaving van deze normen vorm te geven. Aan het project nemen 4 ziekenhuizen deel, die elk binnen een interventieperiode van 12 maanden 4 team trainingen krijgen aangeboden. Voor, tijdens en na de interventieperiode worden gegevens verzameld over de naleving van de POWI bundel, het voorkomen van infecties en de veiligheidscultuur in het ziekenhuis. Het onderzoek zal duidelijk maken wat het effect is van een op bestuurders gerichte team training aanpak op deze uitkomsten.