The effect of thyroid hormone substitution for subclinical hypothyroidism in the oldest old; the IEMO 80-plus thyroid trial
Subklinische hypothyroïdie komt veel voor op hoge leeftijd met een prevalentie toenemend met de leeftijd tot 20%.
Onderzoek
In dit project is het effect van behandeling met schildklierhormoon bij ouderen van 80 jaar en ouder met subklinische hypothyroïdie onderzocht. In totaal zijn 105 deelnemers gerandomiseerd in de IEMO 80+ Schildklier studie. De resultaten zijn geanalyseerd samen met de data van de deelnemers van 80 jaar en ouder (n=146) uit de internationale TRUST studie. De resultaten van de studie worden momenteel geanalyseerd.
Resultaten
De ervaring uit dit onderzoek laat zien dat het opzetten en uitvoeren van medicatie-onderzoek bij ouderen complex en tijdrovend is en dat het een specifieke studie-opzet en financiering vereist. Dit wordt veroorzaakt door vele verschillende factoren.
Samenvatting bij start
Een licht verminderde werking van de schildklier kan vele klachten veroorzaken, variërend van vermoeidheid en depressie tot hartritmestoornissen. In sommige studies wordt beschreven dat het bij ouderen zorgt voor een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, maar in andere studies gaat het bij ouderen juist samen met grotere overleving. Het is niet duidelijk of de aandoening bij ouderen moet worden behandeld.
Onderzoek
In dit project wordt het effect onderzocht van behandeling met schildklierhormoon bij ouderen (80 jaar of ouder) met een licht verminderde werking van de schildklier. Gedurende vier jaar worden 450 deelnemers vervolgd om te kijken wat het effect is op hart- en vaatziekten, kwaliteit van leven, sterfte en andere uitkomsten.
Verwachte uitkomsten
Hierdoor zal over een aantal jaar een duidelijk antwoord kunnen worden gegeven op de vraag of ouderen met een licht verminderde werking van de schildklier moeten worden behandeld. De studie wordt uitgevoerd door 6 Nederlandse UMC en gecoördineerd door het IEMO.
Meer informatie
- 80-plussers met licht verminderde werking schildklier hebben geen baat bij pillen (LUMC, 31-10-2019)
- Association Between Levothyroxine Treatment and Thyroid-Related Symptoms Among Adults Aged 80 Years and Older With Subclinical Hypothyroidism (Journal of the American Medical Association (JAMA), 30-10-2019)
Richtlijn
Van de onderzoeksprojecten uit het ZonMw-programma Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) is inzichtelijk gemaakt of zij aansluiten bij de richtlijnen en/of modules in de FMS Richtlijnendatabase. Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase.
Producten
Titel: Ouderen met subklinische hypothyreoïdie hebben geen baat bij levothyroxine
Auteur: Du Puy, R., Poortvliet, R., den Elzen, W., Mooijaart, S., Gussekloo, J.
Magazine: Frontiers in Endocrinology, 2021
Link: https://www.henw.org/artikelen/ouderen-met-subklinische-hypothyreoidie-hebben-geen-baat-bij-levothyroxine
Auteur: Du Puy, R., Poortvliet, R., den Elzen, W., Mooijaart, S., Gussekloo, J.
Magazine: Frontiers in Endocrinology, 2021
Link: https://www.henw.org/artikelen/ouderen-met-subklinische-hypothyreoidie-hebben-geen-baat-bij-levothyroxine
Titel: Levothyroxine Treatment and Cardiovascular Outcomes in Older People With Subclinical Hypothyroidism: Pooled Individual Results of Two Randomised Controlled Trials
Auteur: Zijlstra L. E., Jukema J. W., Westendorp R. G., Du Puy R. S., Poortvliet R. K., Kearney P. M., O'Keeffe L., Dekkers O. M., Blum M. R., Rodondi N., Collet T. H., Quinn T. J., Sattar N., Stott D. J., Trompet S., den Elzen W. P., Gussekloo J., Mooijaart S. P.
Magazine: Frontiers in Endocrinology, 2021
Link: https://doi.org/10.3389/fendo.2021.674841
Auteur: Zijlstra L. E., Jukema J. W., Westendorp R. G., Du Puy R. S., Poortvliet R. K., Kearney P. M., O'Keeffe L., Dekkers O. M., Blum M. R., Rodondi N., Collet T. H., Quinn T. J., Sattar N., Stott D. J., Trompet S., den Elzen W. P., Gussekloo J., Mooijaart S. P.
Magazine: Frontiers in Endocrinology, 2021
Link: https://doi.org/10.3389/fendo.2021.674841
Titel: Association between levothyroxine treatment and Thyroid-Related Symptoms among adults aged 80 years and older with subclinical hypothyroidism.
Auteur: Mooijaart, S. P., Du Puy, R. S., Stott, D. J., Kearney, P. M., Rodondi, N., Westendorp, R. G., Elzen, W. P. J. D., Postmus, I., Poortvliet, R. K., Van Heemst, D., Van Munster, B. C., Peeters, R. P., Ford, I., Kean, S., Messow, C. M., Blum, M. R., Collet, T., Watt, T., Dekkers, O. M., . . . Gussekloo, J.
Magazine: JAMA, 2019
Link: https://doi.org/10.1001/jama.2019.17274
Auteur: Mooijaart, S. P., Du Puy, R. S., Stott, D. J., Kearney, P. M., Rodondi, N., Westendorp, R. G., Elzen, W. P. J. D., Postmus, I., Poortvliet, R. K., Van Heemst, D., Van Munster, B. C., Peeters, R. P., Ford, I., Kean, S., Messow, C. M., Blum, M. R., Collet, T., Watt, T., Dekkers, O. M., . . . Gussekloo, J.
Magazine: JAMA, 2019
Link: https://doi.org/10.1001/jama.2019.17274
Titel: Study protocol: A randomised controlled trial on the clinical effects of levothyroxine treatment for subclinical hypothyroidism in people aged 80 years and over.
Auteur: Du Puy, R. S., Postmus, I., Stott, D. J., Blum, M. R., Poortvliet, R. K., Elzen, W. P. J. D., Peeters, R. P., Van Munster, B. C., Wolffenbuttel, B. H. R., Westendorp, R. G. J., Kearney, P. M., Ford, I., Kean, S., Messow, C. M., Watt, T., Jukema, J. W., Dekkers, O. M., Smit, J. W. A., Rodondi, N., . . . Mooijaart, S. P.
Magazine: BMC Endocrine Disorders, 2018
Link: https://doi.org/10.1186/s12902-018-0285-8
Auteur: Du Puy, R. S., Postmus, I., Stott, D. J., Blum, M. R., Poortvliet, R. K., Elzen, W. P. J. D., Peeters, R. P., Van Munster, B. C., Wolffenbuttel, B. H. R., Westendorp, R. G. J., Kearney, P. M., Ford, I., Kean, S., Messow, C. M., Watt, T., Jukema, J. W., Dekkers, O. M., Smit, J. W. A., Rodondi, N., . . . Mooijaart, S. P.
Magazine: BMC Endocrine Disorders, 2018
Link: https://doi.org/10.1186/s12902-018-0285-8
Titel: Clinical aspects of thyroid function during ageing
Auteur: Chaker, L., Cappola, A. R., Mooijaart, S. P., & Peeters, R. P.
Magazine: The Lancet Diabetes & Endocrinology, 2018
Link: https://doi.org/10.1016/s2213-8587(18)30028-7
Auteur: Chaker, L., Cappola, A. R., Mooijaart, S. P., & Peeters, R. P.
Magazine: The Lancet Diabetes & Endocrinology, 2018
Link: https://doi.org/10.1016/s2213-8587(18)30028-7
Titel: Thyroid hormone therapy for older adults with subclinical hypothyroidism.
Auteur: Stott, D. J., Rodondi, N., Kearney, P. M., Ford, I., Westendorp, R. G. J., Mooijaart, S. P., Sattar, N., Aubert, C. E., Aujesky, D., Bauer, D. C., Baumgartner, C., Blum, M. R., Browne, J., Byrne, S., Collet, T., Dekkers, O. M., Elzen, W. P. J. D., Du Puy, R. S., Ellis, G., . . . Gussekloo, J.
Magazine: The New England Journal of Medicine, 2017
Link: https://doi.org/10.1056/nejmoa1603825
Auteur: Stott, D. J., Rodondi, N., Kearney, P. M., Ford, I., Westendorp, R. G. J., Mooijaart, S. P., Sattar, N., Aubert, C. E., Aujesky, D., Bauer, D. C., Baumgartner, C., Blum, M. R., Browne, J., Byrne, S., Collet, T., Dekkers, O. M., Elzen, W. P. J. D., Du Puy, R. S., Ellis, G., . . . Gussekloo, J.
Magazine: The New England Journal of Medicine, 2017
Link: https://doi.org/10.1056/nejmoa1603825
Titel: Subclinical Thyroid Dysfunction and the Risk of Cognitive Decline: a Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies
Auteur: Rieben, C., Segna, D., da Costa, B.R., Collet, T., Chaker, L., Aubert, C. E., Baumgartner, C., Almeida, O.P., Hogervorst, E., Trompet, S., Masaki, K., Mooijaart, S. P., Gussekloo, J., Peeters, R. P., Bauer, D. C., Aujesky, D., Rodondi, N.
Magazine: The journal of clinical endocrinology and metabolism, 2016
Link: https://doi.org/10.1210/jc.2016-2129
Auteur: Rieben, C., Segna, D., da Costa, B.R., Collet, T., Chaker, L., Aubert, C. E., Baumgartner, C., Almeida, O.P., Hogervorst, E., Trompet, S., Masaki, K., Mooijaart, S. P., Gussekloo, J., Peeters, R. P., Bauer, D. C., Aujesky, D., Rodondi, N.
Magazine: The journal of clinical endocrinology and metabolism, 2016
Link: https://doi.org/10.1210/jc.2016-2129
Titel: International Variation in GP Treatment Strategies for subclinical hypothyroidism in older adults: a case-based survey.
Auteur: Elzen, W. P. J. D., De Fliert, A. A. L., Virgini, V., Mooijaart, S. P., Frey, P., Kearney, P. M., Kerse, N., Mallen, C., McCarthy, V. J. C., Muth, C., Rosemann, T., Russell, A., Schers, H., Stott, D. J., De Waal, M. W. M., Warner, A., Westendorp, R. G., Rodondi, N., & Gussekloo, J.
Magazine: British Journal of General Practice, 2015
Link: https://doi.org/10.3399/bjgp15x683569
Auteur: Elzen, W. P. J. D., De Fliert, A. A. L., Virgini, V., Mooijaart, S. P., Frey, P., Kearney, P. M., Kerse, N., Mallen, C., McCarthy, V. J. C., Muth, C., Rosemann, T., Russell, A., Schers, H., Stott, D. J., De Waal, M. W. M., Warner, A., Westendorp, R. G., Rodondi, N., & Gussekloo, J.
Magazine: British Journal of General Practice, 2015
Link: https://doi.org/10.3399/bjgp15x683569
Titel: Variation in treatment strategies of Swiss general practitioners for subclinical hypothyroidism in older adults.
Auteur: Baumgartner, C., Elzen, W. P. J. D., Blum, M. R., Coslovsky, M., Streit, S., Frey, P., Herzig, L., Haller, D. M., Mooijaart, S. P., Bischoff, T., Rosemann, T., Gussekloo, J., & Rodondi, N.
Magazine: Schweizerische Medizinische Wochenschrift, 2015
Link: https://doi.org/10.4414/smw.2015.14156
Auteur: Baumgartner, C., Elzen, W. P. J. D., Blum, M. R., Coslovsky, M., Streit, S., Frey, P., Herzig, L., Haller, D. M., Mooijaart, S. P., Bischoff, T., Rosemann, T., Gussekloo, J., & Rodondi, N.
Magazine: Schweizerische Medizinische Wochenschrift, 2015
Link: https://doi.org/10.4414/smw.2015.14156
Titel: 2013 ETA Guideline: Management of Subclinical Hypothyroidism.
Auteur: Pearce, S. H. S., Brabant, G., Duntas, L. H., Monzani, F., Peeters, R. P., Razvi, S., & Wémeau, J.
Magazine: European thyroid journal, 2013
Link: https://doi.org/10.1159/000356507
Auteur: Pearce, S. H. S., Brabant, G., Duntas, L. H., Monzani, F., Peeters, R. P., Razvi, S., & Wémeau, J.
Magazine: European thyroid journal, 2013
Link: https://doi.org/10.1159/000356507
Titel: Behandelen van subklinische hypothyreoïdie bij ouderen?
Auteur: den Elzen, W. P., Smit, J. W., Mooijaart, S. P., & Gussekloo, J.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2012
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23218030/
Auteur: den Elzen, W. P., Smit, J. W., Mooijaart, S. P., & Gussekloo, J.
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2012
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23218030/
Titel: Subclinical thyroid disorders
Auteur: Mooijaart, S. P.
Magazine: The Lancet, 2012
Link: https://doi.org/10.1016/s0140-6736(12)61241-0
Auteur: Mooijaart, S. P.
Magazine: The Lancet, 2012
Link: https://doi.org/10.1016/s0140-6736(12)61241-0
Titel: website voor IEMO 80+ Schildklier Studie
Link: https://richtlijnen.nhg.org/onderzoeken/iemo-80-schildklier-studie
Link: https://richtlijnen.nhg.org/onderzoeken/iemo-80-schildklier-studie
Titel: Subklinische hypothyreoïdie bij ouderen: WEL of NIET behandelen?
Link: http://www.iemoschildklierstudie.nl
Link: http://www.iemoschildklierstudie.nl
Titel: Ouderen in klinische studies: ervaringen uit het Instituut voor Evidence-based Medicine bij ouderen | IEMO
Auteur: Robert Du Puy
Auteur: Robert Du Puy
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: Dr. K. Broekhuizen
Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Dr. K. Broekhuizen
Titel: Subklinische hypothyreoïdie, zin en onzin van behandelen
Auteur: Rosalinde Poortvliet en Robert Du Puy
Auteur: Rosalinde Poortvliet en Robert Du Puy
Auteur: Dr. S.P. Mooijaart
Prof. D. Stott
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: Dr. R.P. Peeters
Auteur: Dr. R.P. Peeters
Auteur: Prof. J. Gussekloo
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: C.N. van Beuzekom
S.P. Mooijaart
Titel: Behandeling van (subklinische) hypothyreoïdie bij ouderen
Auteur: Rosalinde Poortvliet en Robert Du Puy
Auteur: Rosalinde Poortvliet en Robert Du Puy
Auteur: Dr. R.P. Peeters
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: S.P. Mooijaart
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: Dr. A.C.M. Persoon
Auteur: Dr. W.P.J. den Elzen
Auteur: Dr. R.P. Peeters
Auteur: K Broekhuizen, AB Pothof, SP Mooijaart
Verslagen
Eindverslag
Subklinische hypothyroïdie komt veel voor op hoge leeftijd met een prevalentie toenemend met de leeftijd tot 20%.
De doelstelling van de IEMO 80+ Schildklier Studie waren tweeledig; 1: Het onderzoeken van het effect van behandeling met schildklierhormoon bij ouderen (80 jaar en ouder) met subklinische hypothyroïdie en 2: het uitvoeren van een nationale multi-center studie, het opdoen van expertise en het opbouwen van een nationaal netwerk voor toekomstige trials bij ouderen.
Voor de eerste doelstelling zijn in de IEMO 80+ Schildklier studie 105 deelnemers gerandomiseerd. In de analyse zullend de data van deze deelnemers worden samengevoegd met de data van de 146 deelnemers van 80 jaar en ouder uit de TRUST-studie. De resultaten van de studie worden momenteel geanalyseerd en opgeschreven.
Wat betreft de tweede doelstelling is er ervaring opgedaan met verschillende studieopzetten, zo zijn we begonnen als een multi-center studie in Nederland en geëindigd als een mono-center studie en Nederland waarbij ook deelnemers in Zwitserland zijn geïncludeerd. De voor en nadelen van de verschillende opzetten zijn geanalyseerd. Daarnaast is er gekeken welke factoren een rol spelen tot het besluit niet deel te nemen aan de studie door huisartsen en potentiële deelnemers.
Onze ervaring is dat het uitvoeren van een klinische studie met medicatie bij ouderen complex en tijdrovend is. Tijdens de opzet van toekomstige studies moet hier rekening mee worden gehouden. Hierbij moet voldoende budget en tijd beschikbaar gemaakt worden of moet de studieopzet zo aangepast worden dat de uitvoerbaarheid realistisch is voor de populatie.
Tussenstand per 1 september 2016
De maatregelen uit het tussenrapport in juli 2015 zijn geïmplementeerd, waardoor nu een centrale trial organisatie is ontstaan die deelnemers werft en includeert door heel Nederland. In totaal participeren 16 huisartsen-laboratoria en 1020 huisartsen. Bovendien wordt inmiddels ook in Zwitserland geïncludeerd (op eigen kosten). Op dit moment zijn in Nederland 50 deelnemers en in Zwitserland 2 deelnemer gerandomiseerd. In een recente analyse van de knelpunten geeft het merendeel van de huisartsen aan weinig tijd te hebben voor participatie. Om die reden is recent gestart met intensieve begeleiding van huisartsen bij het benaderen van potentiele deelnemers, hetgeen leidt tot een efficiëntere werving.
In het najaar van 2016 worden deelnemers geworven in gebieden waarin dat eerder niet gebeurde en met intensievere ondersteuning van huisartsen, laboratoria en potentiele deelnemers. De verwachting is dat daardoor in inclusie van nieuwe deelnemers fors zal toenemen. Bovendien zullen ook in Zwitserland meer deelnemers worden geworven. De resultaten van deze studie (sample size berekening n=145) worden uiteindelijk gecombineerd met de oudste ouderen uit de TRUST studie (inclusie inmiddels gesloten: n=146 80-plus), waarmee het een van de grootste analyses zal zijn op dit vakgebied. Bovendien worden ervaringen opgetekend voor toekomstige 'investigator-driven' medicatie trials in een rapport met aanbevelingen.
Graag stellen we voor de inclusie en daarmee de looptijd van het project met 6 maanden te verlengen. Bovendien willen we de trial versterken met een extra budget dat beschikbaar kan komen uit het programma Evidence-based Medicine bij Ouderen.