Effectiveness and cost-effectiveness of the Diabetes integrated care Breakthrough Collaborative to improve diabetes care, its health outcomes and economic costs

Diabetes mellitus (type 2) is een van de meest voorkomende chronische ziekten in Nederland, met een grote morbiditeit. Het is een ernstige ziekte die de levensverwachting met ongeveer vijf tot tien jaar vermindert. Het overlijdensrisico is drie tot zesvoudig verhoogd. De behandeling van diabetes mellitus type 2 is kostbaar en arbeidsintensief. Terwijl de incidentie stijgt, groeit het bewijs dat actief medisch beleid bij deze aandoening complicaties kan voorkomen. In richtlijnen gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek staat specifiek omschreven wat optimale zorg voor patiënten met diabetes mellitus type 2 inhoudt. Onderzoek toont echter aan dat patiënten met diabetes mellitus type 2 in de dagelijkse praktijk desondanks niet altijd de optimale zorg krijgen. Er is bijvoorbeeld sprake van verschillen in diagnostiek en behandeling, verschillen in gezondheidsuitkomsten, zorgtekorten, versnippering en gebrek aan samenwerking en afstemming tussen verschillende zorgverleners. De literatuur suggereert da gerichte implementatiestrategieen nodig zijn. In 2005 werd een Doorbraakproject Diabetes mellitus in de keten gestart. In het onderhavige onderzoek stond de effectiviteit en kosteneffectiviteitvraag van dit Doorbraakproject Transmurale Diabeteszorg centraal. De Doorbraakmethode is een strategie om de invoering van veranderingen, richtlijnen of goede voorbeelden van zorg in de praktijk te versnellen. Het is een gestructureerde manier van werken, bestaande uit een combinatie van verschillende interventies om verbeteringen in de zorg te realiseren, op het gebied van veiligheid, kwaliteit, logistiek en efficiency. De methode kan worden beschouwd als een zogenoemde “multifacet” interventie. De Doorbraakmethode is in 1994 onder de noemer “Breakthrough Series” (BTS) ontwikkeld door het Institute for Healthcare Improvement (www.ihi.org). De methode heeft zich breed verspreid en is door verschillende landen buiten de Verenigde Staten geadopteerd en aangepast, waaronder Canada, Australië, Engeland, Noorwegen en Zweden. Sinds de introductie van de Doorbraakmethode in Nederland in 1999 zijn ruim 36 projecten van start gegaan. Meer dan 300 multidisciplinaire teams uit ziekenhuizen, huisartsenpraktijken, verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorginstellingen en revalidatiecentra hebben aan de projecten deelgenomen. Intussen heeft de methode zijn vervolg gekregen in landelijke actie- en verbeterprogramma’s als bijvoorbeeld Sneller Beter en Zorg voor Beter. Deelnemers zijn overwegend positief en enthousiast over de aanpak. Maar de projecten vergen ook tijd, geld en inspanning van financiers, organisatoren en deelnemende teams. Gedegen onderzoek naar de (lange termijn)resultaten, kosteneffectiviteit en succesfactoren van Doorbraakprojecten is niet voorhanden. Er is weinig onafhankelijk en systematisch onderzoek verricht naar de effectiviteit en doelmatigheid van de methode. Gegevens over (de mate) van effect, kosteneffectiviteit, de borging en succesfactoren zijn nationaal en internationaal grotendeels gebaseerd op zelfrapportages van deelnemende teams of hun begeleiders. In dit onderzoek is de effectiviteit en kosteneffectiviteit nagegaan van de Doorbraakmethode in het verbeteren van transmurale diabeteszorg. Gezondheidsuitkomsten en economische kosten werden in een gecontroleerde studie opzet op systematische wijze geïnventariseerd en vergeleken met usual care. Determinanten van succes op team en organisatieniveau werden meegenomen. De studie is tevens gebruikt om de Doorbraakmethode zélf nader te verkennen. De studie was gericht op het beantwoorden van de volgende vragen: 1) Wat zijn de effecten van het Diabetes Doorbraakproject, vergeleken met een controlegroep, op de verleende diabeteszorg en haar gezondheidsuitkomsten bij patiënten met diabetes? 2) Wat zijn de kosten en de kosteneffectiviteit van het Doorbraakproject vergeleken met de controlegroep? 3) Wat zijn de determinanten voor succes (of falen) van het project? Om deze vragen te be