Effects of Selfmonitoring on Outcome of Chronic Kidney Disease (ESMO)
Zelfmanagement nierpatiënten door lab-on-a-chip
Verschillende scenario’s laten zien dat het aantal patiënten met een chronische nieraandoening de komende jaren toeneemt. Zelfmanagement wordt bij patiënten met een chronische nieraandoening nog nauwelijks toegepast. Dat terwijl patiënten behoefte hebben aan zelfredzaamheid en ook zorgprofessionals dit willen stimuleren. De patiënten hebben twee mogelijkheden om de behandeling van hun ziekte te verbeteren: medicijngebruik of een zoutbeperkt dieet. Vooral dat laatste blijkt moeilijk. Van de mogelijkheid om de zoutinname te laten controleren in het lab wordt weinig gebruik gemaakt. De procedure is omslachtig en snelle feedback ontbreekt. De firma Medimate biedt sinds kort een lab-on-a-chip oplossing. Deze technologie maakt het mogelijk zelf zout in de urine te controleren. In dit project wordt onderzocht wat deze nieuwe technologie kan betekenen in zelfmanagement gericht op hoge bloeddruk.
Doelstelling
De gezondheid en autonomie van patiënten met een chronische nieraandoening en hoge bloeddruk verbeteren door inzet van een zelfmanagementsysteem.
Producten
Auteur: Yvette Meuleman & Lucia ten Brinke & Arjan J. Kwakernaak & Liffert Vogt & Joris I. Rotmans & Willem Jan W. Bos & Paul J. M. van der Boog & Gerjan Navis & Gert A. van Montfrans & Tiny Hoekstra & Friedo W. Dekker & Sandra van Dijk
Magazine: International Journal of Behavioral Medicine
Auteur: Marian Tellegen Sandra van Dijk
Magazine: V&VN Magazine
Verslagen
Eindverslag
De meeste patiënten met chronische nierschade hebben een hoge bloeddruk. Een goede bloedddrukregulatie is van belang om verdere achteruitgang van de nierfunctie te voorkomen. Nierpatiënten kunnen zelf hun bloeddruk verlagen door hun zoutinname via de voeding te verminderen. Het starten en volhouden van gedragsverandering wordt echter door patiënten als moeilijk ervaren.
Door het houden van focusgroepen met in totaal 25 patiënten en 23 behandelaars en een eenmalige vragenlijst onder 191 patiënten kwamen we te weten dat patiënten veel uiteenlopende barrières ervaren bij het verminderen van hun consumptief zout die zowel met kennis als met gezondheidsvaardigheden te maken hebben. Mede op basis daarvan ontwikkelden we een zelfmanagementpakket dat gebaseerd is op Zelf Regulatie Theorie om patiënten te ondersteunen in het aanpassen van hun eetgewoonten. Het zelfmanagement programma omvatte verschillende vormen van zelfmonitoren. Namelijk het thuis meten van het zoutgehalte in de urine met speciale Lab-on-a-Chip techniek, het thuis meten van de bloeddruk en het monitoren van de zoutinname met behulp van dieetdagboeken op MijnNierinzicht.nl. Bovendien kregen de patiënten twee motiverende gesprekken, educatie en gedragsveranderingsmodules op maat aangeboden om hen gericht te ondersteunen.
Vervolgens voerden we een open gerandomiseerde studie uit onder 151 patiënten om te zien of het zelfmanagement programma daadwerkelijk tot betere gezondheidsuitkomsten zou leiden. De interventie werd positief gewaardeerd door patiënten. Uit de resultaten bleek dat er op 3 maanden inderdaad een redelijk stabiel patroon te zien waarin patiënten die het programma hadden gevolgd betere gezondheidsuitkomsten kregen. Zowel hun zoutuitscheiding als hun bloeddruk leek te verbeteren. De effecten leken echter af te vlakken op 6 maanden follow-up.
De ESMO studie is zover we weten wereldwijd de eerste studie waarbij patiënten met chronische nierschade een op gedragstheorie gebaseerde zelfmanagement interventie aangeboden kregen om hun zoutinname te verminderen. De resultaten van de follow-up bevestigen dat het verminderen van consumptief zout en vooral ook het behouden van gedragsverandering erg moeilijk is. In een vervolgstudie evalueren we een soortgelijke interventie met e-health ondersteuning.