Mobiele menu

Efficiency, efficacy and costs of guideline-based therapeutic strategies for patients with proven or possible persistent Lyme disease

Na lymeziekte ontstaan soms late ziekteverschijnselen, óók na behandeling met antibiotica. In de PLEASE studie van het Radboudumc werd langere antibioticabehandeling onderzocht bij 280 mensen die na eerdere lymeziekte klachten hadden als gewrichtspijn, moeheid en concentratieproblemen.

Alle deelnemers kregen 2 weken het antibioticum ceftriaxon. Daarna werden ze gerandomiseerd: de 1e groep kreeg 12 weken doxycycline, de 2e groep claritromycine met hydroxychloroquine, en de 3e groep een placebo. De behandeling was geblindeerd voor patiënten en onderzoekers. Voor en na de behandeling vulden de deelnemers vragenlijsten in over hun kwaliteit van leven, en opnieuw na 26, 40 en 52 weken. Ook deden ze geheugentesten en droegen ze een activiteitentracker.

Resultaten

Op geen van deze momenten was er een significant verschil tussen de drie groepen. Volgens de rapportage van de patiënten zelf helpen 3 maanden extra antibiotica niet bij mensen met onbegrepen langdurige klachten die ooit lymeziekte hebben gehad.
 

Richtlijn

Van de onderzoeksprojecten uit het ZonMw-programma Goed Gebruik Geneesmiddelen (GGG) is inzichtelijk gemaakt of zij aansluiten bij de richtlijnen en/of modules in de FMS Richtlijnendatabase. Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase.
 

Meer informatie

Lees meer informatie over Lyme en de onderzoeken op onze themapagina over Lyme

Producten

Titel: Expectancies as predictors of symptom improvement after antimicrobial therapy for persistent symptoms attributed to Lyme disease.
Auteur: Van Middendorp, H., Berende, A., Vos, F. J., Ter Hofstede, H. H. M., Kullberg, B. J., & Evers, A. W. M.
Magazine: Clinical Rheumatology, 2021
Link: https://doi.org/10.1007/s10067-021-05760-1
Titel: Cognitive impairments in patients with persistent symptoms attributed to Lyme disease.
Auteur: Berende, A., Van Rentergem, J. A. A., Evers, A. W. M., Ter Hofstede, H., Vos, F. J., Kullberg, B. J., & Kessels, R. P. C.
Magazine: BMC Infectious Diseases, 2019
Link: https://doi.org/10.1186/s12879-019-4452-y
Titel: Effect of prolonged antibiotic treatment on cognition in patients with lyme borreliosis.
Auteur: Berende, A., Ter Hofstede, H., Vos, F. J., Vogelaar, M. L., Van Middendorp, H., Evers, A. W. M., Kessels, R. P. C., & Kullberg, B. J.
Magazine: Neurology, 2019
Link: https://doi.org/10.1212/wnl.0000000000007186
Titel: Cost-effectiveness of longer-term versus shorter-term provision of antibiotics in patients with persistent symptoms attributed to Lyme disease.
Auteur: Berende, A., Nieuwenhuis, L., Ter Hofstede, H., Vos, F. J., Vogelaar, M. L., Tromp, M., Van Middendorp, H., Donders, A. R. T., Evers, A. W. M., Kullberg, B. J., & Adang, E.
Magazine: PLOS ONE, 2018
Link: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0195260
Titel: Randomized trial of Longer-Term therapy for symptoms attributed to Lyme Disease.
Auteur: Berende, A., Ter Hofstede, H., Vos, F. J., Van Middendorp, H., Vogelaar, M. L., Tromp, M., Van Den Hoogen, F., Donders, A. R. T., Evers, A. W. M., & Kullberg, B. J.
Magazine: The New England Journal of Medicine, 2016
Link: https://doi.org/10.1056/nejmoa1505425
Titel: Persistent Lyme Empiric Antibiotic Study Europe (PLEASE) - Design of a randomized controlled trial of prolonged antibiotic treatment in patients with persistent symptoms attributed to lyme borreliosis.
Auteur: Berende, A., Ter Hofstede, H., Donders, A. R. T., Van Middendorp, H., Kessels, R. P. C., Adang, E., Vos, F. J., Evers, A. W. M., & Kullberg, B. J.
Magazine: BMC Infectious Diseases, 2014
Link: https://doi.org/10.1186/s12879-014-0543-y

Verslagen


Eindverslag

Onder embargo tot 31 maart 2016 ivm publicatie in N Engl J Med De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi, die wordt overgebracht door een teek. Bij veel patiënten geneest de ziekte volledig door een korte antibioticakuur. Voor sommige vormen van lymeziekte is langere behandeling noodzakelijk. Soms ontstaan er late ziekteverschijnselen, óók als er wel een goede antibiotische behandeling is geweest in het beginstadium. Over de oorzaak en behandeling van die langdurige klachten na eerdere lymeziekte bestaat veel onduidelijkheid. De PLEASE studie van het Radboudumc is de eerste gerandomiseerde Europese studie die de effecten van langdurig antibioticagebruik bij chronische lymeklachten onderzocht. Aan de studie deden 280 mensen mee met klachten zoals spier- en gewrichtspijn, moeheid en concentratieproblemen. Allemaal hadden ze eerder lymeziekte gehad. Alle deelnemers kregen de eerste twee weken het antibioticum ceftriaxon. Vervolgens werden ze gerandomiseerd over drie groepen. Eén groep kreeg twaalf weken lang het antibioticum doxycycline, de tweede groep twaalf weken een combinatie van het antibioticum claritromycine met hydroxychloroquine. De derde groep kreeg een placebo. De behandeling was geblindeerd voor zowel patiënten als de onderzoekers. Voor en na de behandeling vulden de deelnemers uitgebreide vragenlijsten in over hun klachten, hun conditie, kwaliteit van leven en welbevinden. Dat deden ze opnieuw na 26, 40 en 52 weken. Bovendien deden ze geheugentesten en gebruikten ze een activiteitentracker om hun bewegingen te registeren. Op geen van deze momenten was er een significant verschil tussen de drie groepen te zien. Uit hetgeen de patiënten in deze studie zelf rapporteerden moeten we concluderen dat langdurig antibioticagebruik niet helpt voor patiënten die ooit lymeziekte hebben gehad en met onbegrepen langdurige klachten zitten. Deze patiënten hebben zorg op maat nodig, en niet alleen een recept voor antibiotica.

Kenmerken

Projectnummer:
171002304
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2015
Gerelateerde programma's:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. B.J. Kullberg
Verantwoordelijke organisatie:
Radboudumc