Empathie als succesfactor voor doelgerichte interventie

Empathie, oftewel het vermogen je te kunnen verplaatsen in de gedachten en gevoelens van anderen, speelt een belangrijke rol in het therapeutisch proces. Niet alleen het empathisch vermogen van de therapeut is cruciaal, ook de patiënt moet aandacht kunnen schenken aan gedachten en gevoelens van zichzelf en anderen. Bij patiënten met een beperkt empathisch vermogen is dit niet vanzelfsprekend. Dit onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre succes van hulp wordt bepaald door het empathisch vermogen van de patiënt en hoe empathie is te versterken. Het onderzoek is uitgevoerd door de Universiteit Utrecht in directe samenwerking met Accare Forensische Jeugd en Orthopsychiatrie (FJP). Accare FJP biedt ambulante hulp aan jongeren die door hun probleemgedrag met politie en justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen. Bij deze jongeren en hun behandelaren zijn vragenlijsten afgenomen om het verband tussen empathie als cliëntfactor en uitkomsten van behandeling te onderzoeken. Hoewel voorzichtigheid is geboden bij het trekken van conclusies op grond van de eerste resultaten, lijkt het er op dat empathie van de patiënt een rol speelt in het therapeutisch proces, dat empathie is te versterken tijdens reguliere behandeling en dat sekse (zowel van de patiënt als de therapeut) hierin een rol kan spelen. Vervolgonderzoek met controlegroep is nodig om te kunnen bepalen in hoeverre verandering in zelf-gerapporteerde empathie het gevolg is van behandeling of van natuurlijke groei. In een kleinere pilotstudie is het effect van multimodale behandeling op het empathisch functioneren van jongeren met ADHD geëxploreerd. De resultaten laten echter geen systematisch patroon zien en nodigen niet direct uit tot het doen van vervolgonderzoek naar de mogelijke effecten van multimodale behandeling op empathie in een 'randomized controlled trial' (RCT)