Evaluatie prenatale huisbezoeken JGZ
Een goede start en veilige hechting aan ouders is belangrijk voor de ontwikkeling van een baby. Ongunstige omstandigheden voor kinderen kunnen al in de zwangerschap aanwezig of voorspelbaar zijn. Wat kan de verloskundige met deze signalen? Normaal gesproken begint het werk van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) vanaf de geboorte. In sommige regio’s is het mogelijk de jeugdgezondheidszorg door de verloskundige, al vroeg in de zwangerschap in te schakelen. Dat betekent gezondheidswinst voor ouders èn kinderen. In de regio’s Helmond en de Achterhoek wordt onderzoek gedaan naar deze nieuwe werkwijze van prenatale huisbezoeken door een JGZ-verpleegkundige.
Er wordt nagaan hoe het aanbod van prenatale huisbezoeken vormgegeven moet worden, welke belemmerende en bevorderende factoren een rol spelen bij de implementatie en in welke mate cliënten tevreden zijn over en baat ervaren bij het aanbod. De evaluatie wordt uitgevoerd vanuit het perspectief van de einddoelgroep (aanstaande ouders), gebruikers (jeugdgezondheidszorg) en intermediairs (o.a. verloskundigen).
Verslagen
Eindverslag
In dit project is het aanbod van prenatale huisbezoeken door de jeugdverpleegkundige (PHB-JGZ)bij twee JGZ-instellingen geevalueerd.
In een aantal regio’s bestaat de mogelijkheid om al tijdens de zwangerschap, meestal op indicatie van de verloskundig zorgverlener, prenatale huisbezoeken bij de jeugdgezondheidszorg (JGZ) aan te vragen in verband met psychosociale problemen of risicofactoren bij aanstaande ouders. De jeugdverpleegkundige verheldert de problemen samen met de aanstaande ouders, motiveert voor en verwijst naar hulp, adviseert, geeft voorlichting en lichte (opvoedings)ondersteuning – met als doel een optimale start voor de baby te bevorderen.
In het kader van het ZonMw-programma ‘Vernieuwing uitvoeringspraktijk van de jeugdgezondheidszorg’ is in 2011 en 2012 een formatieve evaluatie uitgevoerd van dit aanbod in twee regio’s: de Achterhoek (JGZ Yunio) en de regio Helmond (JGZ De Zorgboog). Door registraties, vragenlijsten en focusgroepen en interviews is onderzocht hoe vaak PHB-JGZ in de twee regio’s zijn uitgevoerd, hoe deze verlopen zijn, wat daarbij bevorderende en belemmerende factoren waren en hoe cliënten, eerstelijns verloskundigen en jeugdverpleegkundigen het aanbod hebben ervaren. De resultaten hebben geleid tot aanbevelingen die regionaal van toepassing zijn en tot aanbevelingen voor landelijk beleid en mogelijke implementatie van PHB-JGZ.
In de werkgebieden van JGZ De Zorgboog (Helmond e.o.) en Yunio (de Achterhoek) wordt door TNO een formatieve evaluatie uitgevoerd van een relatief nieuwe werkwijze van de JGZ: prenatale huisbezoeken door de jeugdverpleegkundige. Doel van deze huisbezoeken is om ouders die daarvoor in aanmerking komen, te begeleiden naar een optimale start met hun baby. Nagegaan wordt hoe het aanbod van prenatale huisbezoeken door de JGZ het best vormgegeven kan worden, welke belemmerende en bevorderende factoren een rol spelen bij de implementatie ervan en in welke mate cliënten tevreden zijn over en baat ervaren bij het aanbod. Het project is in de uitvoeringsfase: in totaal werken 23 verloskundigenpraktijken als belangrijkste verwijzers naar dit aanbod, aan het onderzoek mee. Er is een onderzoeksprotocol ontwikkeld, een uniforme registratie voor verloskundigen en de beide JGZ-instellingen en een vragenlijst die ouders invullen na afloop van een traject. JGZ-verpleegkundigen zijn onlangs begonnen met werving van ouders voor observatie onderzoek en een online focusgroep. Eind januari heeft een startbijeenkomst plaatsgevonden met de stuurgroep en projectgroepen van beide regio's. Half april vond een landelijke expertmeeting plaats met andere JGZ-instellingen die een vergelijkbaar aanbod hebben of aan het opzetten zijn.