Evaluation of an intensified treatment monitoring strategy to prevent accumulation and spread of HIV-1 drug resistance in resource limited settings; the ITREMA project
In ontwikkelingslanden ontvangen meer dan 10 miljoen mensen die zijn geïnfecteerd met het humaan immuundeficiëntievirus (HIV) antiretrovirale therapie. HIV kan ongevoelig worden voor therapie, door bijvoorbeeld onvoldoende therapietrouw. Om therapiefalen vroegtijdig te signaleren, luidt de aanbeveling de virale lading (hoeveelheid virus in het bloed) regelmatig te controleren. In ontwikkelingslanden vindt deze controle minder frequent plaats. Dit vertraagt de signalering van therapiefalen, met als mogelijke gevolgen: toenemende medicatieresistentie, ziekteprogressie en verdere HIV-verspreiding.
Onderzoekers van ITREMA, een samenwerking tussen het Universitair Medisch Centrum Utrecht, de Universiteit Utrecht en Ndlovu Care Group, een HIV-kliniek in Zuid-Afrika, bestuderen of een intensieve controlestrategie met zelf ontwikkelde innovatieve technologie therapiefalen vroeger kan opsporen en leidt tot kostenbesparing. Tevens onderzoeken zij hoe sociaaleconomische factoren bijdragen aan therapiefalen.
Lees meer informatie over hiv en de onderzoeken op onze themapagina over hiv
Verslagen
Eindverslag
Het ITREMA project is een samenwerkingsverband van Nederlandse onderzoekers afkomstig van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU), de Universiteit Utrecht, het Radboud Universitair Medisch Centrum Nijmegen, de Universiteit van de Witwatersrand (Johannesburg, Zuid-Afrika) en Ndlovu Care Group (NCG, Limpopo, Zuid-Afrika). Het ITREMA project heeft als doel de effectiviteit van hiv-behandeling te verbeteren en het ontstaan en de verspreiding van therapieresistent hiv te verminderen middels implementatie van een intensieve strategie voor monitoring van hiv-therapie.
Deze strategie is getest in gerandomiseerde klinisch onderzoek in ruraal Zuid-Afrika. Het onderzoek vergelijkt de huidige Afrikaanse zorgstandaard voor laboratoriummonitoring van hiv-therapie met een intensieve monitoringstrategie waarmee het falen van hiv-therapie eerder kan worden vastgesteld en de oorzaken van het falen in kaart kunnen worden gebracht. De trial evalueert of de strategie het ontstaan en de verspreiding van therapieresistente hiv op (kosten)effectieve wijze kan verminderen. Inclusie in het onderzoek is in juni 2015 van start gegaan en in augustus 2017 afgerond. In totaal zijn er 501 participanten in de studie geïncludeerd. De follow-up is in maart 2019 afgerond, en de eindresultaten zullen in de loop van 2019 beschikbaar komen.
Naast de klinische trial bestaat het ITREMA project uit verschillende aan de trial gekoppelde wetenschappelijke projecten, zoals de opbouw van een cohort van 100.000 patiënten met HIV uit ruraal en stedelijk gebied, met als doel hebben de resultaten van de trial te verbreden en te contextualiseren. Gedurende het project heeft er op meerdere vlakken uitgebreide capacity building en disseminatie plaatsgevonden, waarbij niet medisch opgeleide counselors, medisch personeel, laboratorium medewerkers, internationale vertegenwoordigers op het gebied van HIV beleid en wetenschappers zijn betrokken.
ITREMA heeft aangetoond dat 1 op de 5 patiënten met HIV in Zuid-Afrika niet succesvol behandeld wordt, dat therapietrouw een belangrijk obstakel vormt voor therapiesucces, dat lage maar meetbare hoeveelheid virus in het bloed (viremie) een risicofactor is voor het falen van hiv therapie, en dat een innovatieve simpel uitvoerbare medicatiespiegeltest zoals toegepast in de ITREMA strategie, uitermate geschikt is om de aanwezigheid van resistentie met hoge mate van zekerheid uit te sluiten. Er zijn op basis van de ITREMA resultaten drie kernboodschappen geformuleerd: 1) een lage meetbare hoeveelheid virus is geen therapiesucces, 2) een vertraagde klinische respons op therapiefalen brengt patiënten en de samenleving in gevaar 3) Technologische innovatie biedt de mogelijkheid om de oorzaak van therapiefalen te bepalen en voorkomt onnodige medische interventies. Het einddoel is beter zorg voor het individu en verminderding van de verspreiding van HIV op populatieniveau.