FAME: Implementatie en procesevaluatie van preventieve meer-gezinsgroepen voor statushouders

Dit voorstel voor een praktijkproject betreft een implementatie met procesevaluatie van FAME (Family Empowerment), een preventief programma ter ondersteuning van statushouders, ouders en kinderen die zich als nieuwkomers in gemeenten hebben gevestigd. Het gezinsleven van vluchtelingen staat onder druk. Er hebben zich in het recente verleden vaak ingrijpende gebeurtenissen voorgedaan. Immers, veel vluchteling gezinnen zijn afkomstig uit Syrië en Eritrea, landen waar oorlog of onderdrukking heerst. De vaak lange en gevaarlijke vlucht, verblijf in vluchtelingenkampen zijn ook ingrijpende gebeurtenissen. Eenmaal hier zijn er ook de zorgen om achtergebleven gezins- en familieleden. In de gemeente zijn er allerlei uitdagingen, zoals taallessen, huisvesting, financiële regelingen, begeleiden van kinderen naar school etc. Er doen zich mogelijk symptomen van traumatische stress en depressie of andere angstaandoeningen voor bij ouders en/of kinderen, die belastend zijn in zichzelf maar ook de relaties binnen het gezin onder druk zetten. Het doel van het project is kennis te verwerven over de factoren die implementatie van preventieve gezinsgerichte projecten in een dergelijke context beïnvloeden. De algemene vraag is of een preventief aanbod met meer-gezinsgroepen (gericht op versterken van ouderschap en het ondersteunen van ouder-kind(gezins-)interacties) in gemeenten voor ouders en kinderen zinvol is en hoe dat aanbod het beste te implementeren. Deze vraag hebben we uitgesplitst naar vier sub-vragen: a. Is het programma geboden zoals bedoeld (program integrity)?; b. Hoe is het programma gewaardeerd door kinderen, ouders en professionals (groepsbegeleiders) die eraan hebben deelgenomen cq bijgedragen?, en c. Is er verbetering van individueel functioneren (angst en stemming) en ouderschap?. d. Welke factoren zijn van invloed op de implementatie? We gebruiken hiervoor bestaande instrumenten die individueel worden afgenomen (met tolk indien nodig). De uitkomsten zijn zowel kwantitatief, als kwalitatief (toelichtingen, verificatie begrip van de vragen). De combinatie van (vooral kwalitatieve) procesevaluatie en effectmeting (verschil tussen voor- en nametingen) betreft een mixed methods design. FAME heeft een groeps- en gezinsgerichte opzet en bestaat uit ten minste acht bijeenkomsten, uitgaande van een stress-coping paradigma. De essentie is ouders te ondersteunen en hun veerkracht te versterken, zodat zij ook in moeilijke tijden optimaal voor hun kinderen kunnen zorgen. Verergering van klachten of symptomen wordt hierdoor voorkomen, hoewel de methode geen therapie behelst. Ofschoon er geen stringent protocol geldt, kennen de bijeenkomsten een vaste structuur en wordt met gespecificeerde technieken gewerkt. Die technieken zijn ontleend aan groeps-, gezins- en emotie-regulerende interventies (‘mentaliseren’). Het project zal worden uitgevoerd in twee gemeenten, te weten Nieuwkoop en Haarlem voor verschillende leeftijdsgroepen kinderen (0-5, 6-12 en 13-18 jaar) en hun ouders. Beide gemeenten hebben hun belangstelling voor gezinsgroepen geuit. FAME wordt in samenwerking met lokale organisaties (zoals Tom in de buurt, Go voor Jeugd, J-GGZ, CGJ) aangeboden. Met deze professionals bestaat al samenwerking en met de uitvoering van het programma is al eerder ervaring opgedaan. We benutten deze eerdere ervaringen. Er zijn een handleiding en trainingsmodules beschikbaar. Met de resultaten uit het huidige project wordt de interventie aangepast en verbeterd voor toepassing ten bate van ouders en kinderen die zich recent in de gemeente hebben gevestigd. De bevindingen worden gedeeld met gemeenten gerapporteerd in (inter)nationale artikelen, online-rapportages, handleidingen en een seminar.