Fecale microbiota transplantatie via een centrale donor pool: doelmatige en veilige implementatie van een nieuwe behandelstrategie

De FECAL trial heeft aangetoond dat fecal microbiota transplantatie (FMT of donor feces infusie) effectief is als behandeling van recidiverende Clostridium difficile infectie (CDI), met een cure rate > 90% terwijl antibiotica (vancomycine) slechts effectief was bij ~ 30% van de patiënten. Inmiddels is FMT opgenomen in richtlijnen voor behandeling van recidiverende CDI; aangenomen wordt dat patiënten met een derde recidief in ieder geval voor FMT in aanmerking komen. Tevens kan FMT in een vroeger stadium bij patiënten met een fulminant beloop van CDI levensreddend zijn. Probleem van FMT is dat de beschikbaarheid van zorgvuldig gescreende donor feces een belemmerende factor is voor de toepassing. Dit komt doordat: a. Het screenen van een donor is arbeidsintensief, zeker voor een arts die dit slechts sporadisch doet. b. Het screenen van een donor kost enkele dagen, en indien uit de screening blijkt dat een potentiële donor ongeschikt is kost het selecteren en screenen van een andere donor opnieuw veel tijd. c. het screenen van een donor is kostbaar (laboratorium diagnostiek die moet worden verricht om dragerschap van potentieel overdraagbare aandoeningen uit te sluiten), en voor deze kosten is geen vergoeding mogelijk. De donor moet dit zelf betalen omdat de kosten vaak vallen onder zijn/haar eigen risico. Doel van dit VIMP project is om ervoor te zorgen dat patiënten die in aanmerking komen voor behandeling met donor feces (vanaf derde recidief Clostridium difficile infectie, en mogelijk ook patiënten met fulminant en levensbedreigende CDI) dit ook werkelijk krijgen. Dit wordt bewerkstelligd door FMT laagdrempelig(er) beschikbaar te maken door donor feces te gaan verstrekken vanuit een centrale donor pool. Een tweede doel is om een landelijke geanonimiseerde databank aan te leggen waarin de gescreende donoren zijn geregistreerd en de microbiota profielen van deze personen worden vergeleken. Ten slotte kunnen we door centrale uitgifte van donor feces een registratie opzetten om uitkomsten en complicaties te monitoren. Wij zullen tevens een budget impact analyse uitvoeren om de besparingen door toepassing van FMT inzichtelijk te maken. Het implementeren van deze nieuwe behandelmethode is in het belang van patiënten, medisch specialisten, ziekenhuizen en de maatschappij: 1. Voor patiënten met recidierende CDI is echt genezing echt ontzettend belangrijk. CDI is invaliderend, sociaal beperkend en geassocieerd met een significante mortaliteit. 2. Voor ziekenhuizen en andere patiënten kan FMT van belang zijn voor het beperken van de kans om transmissie. Een effectieve behandeling van CDI kan zogenaamnde outbreaks voorkomen, die een gevaar vormen voor patientveiligheid maar ook zeer kostbaar voor een organisatie zijn. 3. Voor de maatschappij zal blijken dat deze relatief eenvoudige en goedkope behandeling kostenbesparend is. Onze aanpak om FMT breed geimplementeerd te krijgen bestaat uit: 1. het opzetten van een centrale donor pool van waaruit de oplossing van donor feces kan worden aangeleverd aan de gebruikers (clinici die patiënten met CDI behandelen). 2. Het informeren van MDL artsen, internisten (infectiologen) en microbiologen over de plaatsbepaling van FMT, en over de centrale uitgifte van donor feces voor patiënten die FMT moeten ondergaan. 3. het optimaliseren van het protocol 4. het uitvoeren van een budget impact analyse (zie hoofdstuk Budget Impact Analyse) Doordat de feces landelijk centraal worden uitgegeven kunnen wij tevens een registratie opzetten om de uitkomsten te monitoren en de kwaliteit te controleren. Na de implementatie fase zullen de kosten voor uitgifte van donor feces worden doorberekend aan de eindgebruikers (behandelaars van patienten met recidiverende CDI), zodat de centrale donor pool ("donor feces bank") uiteindelijk zonder financiering kan voortbestaan. Het plan dat wij hebben uitgewerkt zal direct ten goede komen aan doelmatige, veilige en efficiente zorg voor een patientenpopulatie die zeer kwetsbaar is en tegelijkertijd een gevaar vormt voor de veiligheid van andere patienten. Tevens zal dit project de expertise op het gebied van FMT in Nederland bundelen en vergroten, waardoor deze methode verder kan worden ontwikkeld, en toekomstig onderzoek op dit gebied kan worden opgezet.