I-FABP; small protein with big impact on clinical management of celiac disease.

Coeliakie is een immuun-gemedieerde aandoening welke gekenmerkt wordt door gluten geïnduceerde vlokatrofie in genetisch vatbare personen. Een belangrijk probleem in de diagnostiek naar coeliakie is het gebrek aan een niet-invasieve methode om de diagnose te stellen. Bepaling van coeliakie specifieke antistoffen is een sensitieve methode om patiënten te screenen voor de aandoening, maar geeft geen inzicht in de darmschade die aanwezig is en is slechts in een kleine groep coeliakie patiënten voldoende om de diagnose te bevestigen. Bij de overige patiënten moet momenteel een darmbiopt worden genomen. Het nemen van zo’n darmbiopt middels endoscopie is een belastend onderzoek voor patiënten. Daarnaast bestaat er geen gevoelige test om darmherstel na gluten eliminatie te evalueren. Het doel van deze studie is het bepalen van de waarde van Intestinal Fatty Acid Binding Protein (I-FABP), een sensitieve marker voor darmschade, als additionele test naast de coeliakie antistoffen voor het stellen van de diagnose coeliakie en voor het evalueren van het effect van gluten eliminatie op darmherstel. In een prospectieve studie werd een nieuw algoritme voor coeliakie geëvalueerd waarbij de diagnose werd gesteld op basis van de I-FABP concentraties in plasma en urine voor en na behandeling gecombineerd met coeliakie antistoffen en HLA-typering, in plaats van met een darmbiopt. Bijna alle patiënten met coeliakie hadden een verhoogde plasma I-FABP concentratie op het moment van diagnose vergeleken met controle patiënten. De kans dat een patiënt met positieve coeliakie antistoffen en een verhoogde I-FABP concentratie coeliakie heeft is buitengewoon groot. Toevoeging van deze niet-invasieve marker aan de bestaande coeliakie richtlijn zou het aantal duodenumbiopten dat nu nodig is om de diagnose te bevestigen sterk verminderen, wat zou leiden tot een evenredige kostenbesparing per nieuw gediagnosticeerde patiënt. Daarnaast daalden de I-FABP concentraties snel na de start van het glutenvrij dieet en normaliseerden relatief sneller dan de huidige marker tTG-IgA voor het vervolgen van coeliakie activiteit. Dit suggereert dat I-FABP concentraties bruikbaar zijn voor het stellen van de diagnose en voor het vervolgen van de coeliakie activiteit na behandeling.