Implementatie-onderzoek van theorie en evidence-based preventiestrategieën door diëtisten.

Projectomschrijving

Bij de diëtist gaat het niet alleen over voeding, maar vooral over gedrag

Diëtisten begeleiden mensen die willen afvallen. Hierbij gaat het niet alleen over wat je moet eten,
maar vooral over duurzame leefstijl- en gedragsverandering. De adviezen en begeleiding van de
diëtist over gedragsverandering moeten wetenschappelijk onderbouwd zijn. In dit project is een
wetenschappelijk onderbouwd programma, SMARTsize, door diëtisten ingebed in hun dagelijkse
praktijk. In het SMARTsize programma gaan cliënten zelf actief aan het werk middels een website
en een boek met oefeningen. Ook krijgen zij in een groep 3 kooklessen van hun diëtist. Pas
daarna, na zo’n drie maanden, krijgt de clïent individuele consulten.

Evaluatie
In dit project is geëvalueerd hoe het cliënten en diëtisten vergaan is. 35 Diëtisten hebben ruim 200
cliënten op de SMARTsize manier behandeld. De cliënten boekten goed resultaat, hun body mass
index verlaagde van 33,01 naar 30,87. Diëtisten zagen vooral belemmeringen in het organiseren
van de kooklessen (kost tijd) en de financiering ervan. Het voordeel was dat diëtisten nu meer tijd
konden besteden aan de moeilijke fase van gedragsverandering, als terugval dreigt. Diëtisten
onderschrijven het belang van onderbouwde gedragsveranderingstrategieën.

Producten

Titel: A Process Evaluation of a Multi-Component Intervention in Dutch Dietetic Treatment to Improve Portion Control Behavior and Decrease Body Mass Index in Overweight and Obese Patients
Auteur: Kroeze, Willemieke, Rongen, Frédérique, Eykelenboom, Michelle, Heideman, Wieke, Bolleurs, Claudia, Govers, Ellen, Steenhuis, Ingrid
Magazine: Nutrients
Link: https://www.mdpi.com/2072-6643/10/11/1717

Verslagen


Eindverslag

De voortgang van het project gaat voorspoedig. Ruim 300 diëtisten (100 meer dan beoogd) hebben een vragenlijst ingevuld m.b.t. determinanten van toekomstige implementatie van evidence-based werken in het algemeen en het programma SMARTsize in het bijzonder. Daarnaast was er grote belangstelling onder diëtisten om mee te doen aan het implementatietraject van SMARTsize in hun praktijk. We hebben diëtisten teleur moeten stellen (de begroting van het project liet het niet toe), maar konden uiteindelijk een diverse groep van 43 diëtisten uit heel Nederland includeren (3 meer dan beoogd). Deze diëtisten hebben een training ontvangen over de achtergronden en het gebruik van het evidence-based programma SMARTsize en een training met betrekking tot terugvalpreventie. Verder zijn er verschillende implementatiestrategieën ontwikkeld voor de zorgverleners (handboek, website en facebook community). Van september 2015 t/m augustus 2016 loopt de implementatiestudie waarbij diëtisten patiënten behandelen met behulp van SMARTsize als aanvulling op de gebruikelijke individuele begeleiding. Echter, diëtisten of patiënten zijn niet random toegewezen aan een vast aantal uren individuele begeleiding. We hebben gekozen voor een situatie die het beste past bij de huidige manier van werken en de evaluatie van het gebruik van SMARTsize in de ‘standaard zorg’ zo informatief mogelijk maakt. In het 2e jaar van het project zullen de benodigde data verder verzameld, geanalyseerd en gerapporteerd worden.

Samenvatting van de aanvraag

PLEDGE KENNISCENTRUM DIETISTEN, OVERGEWICHT EN OBESITAS Dit onderzoek sluit aan bij de pledge van het Kenniscentrum Diëtisten, Overgewicht en Obesitas (KDOO). In deze pledge beschrijft het KDOO de noodzaak en ambitie om bij gewichtsmanagent-begeleiding door de diëtist meer evidence-based te werken. Het KDOO is daartoe een samenwerking met de Vrije Universiteit (VU) aangegaan, welke theorie-en evidence based programma’s ontwikkelt voor gewichtsmanagement. De samenwerking is inmiddels uitgebreid met de Nederlandse Vereniging voor Diëtisten, en momenteel zijn er contacten en inspanningen om meer beroepsverenigingen die met gewichtsmanagement te maken hebben te laten aansluiten bij dit initiatief. EVIDENCE-BASED GEDRAGSSTRATEGIEEN In overleg tussen de verschillende partners is besloten om het SMARTsize-programma van de VU, met daarin gedragsstrategieën ter bevordering van portiecontrole en zelfmanagement, te implementeren. Het onderzoek dat in dit voorstel beschreven staat, betreft de monitoring en evaluatie van de implementatie in de dagelijkse beroepspraktijk van de diëtist. ONDERZOEKSVRAGEN Vier onderzoeksvragen staan centraal: 1)Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren bij diëtisten om evidence-based gedragsstrategieën voor gewichtsmanagement zoals deze in het SMARTsize-programma worden aangeboden te implementeren? 2)Is het mogelijk om de standaard opbouw van zorg te veranderen, door juist in het begin met behulp van het SMARTsize-programma zelfmanagement te bevorderen, en de rol van de diëtist meer te verschuiven naar gedragsbehoud en terugvalpreventie? 3)Wat is het verschil tussen een variant met minder en meer begeleiding van de diëtist (uitgaande van de standaard uren die zij vergoed krijgen en de kosten-effectiviteit)? 4)Welke aanpassingen kunnen worden gedaan aan het SMARTsize programma om implementatie te bevorderen? IMPLEMENTATIE-ONDERZOEK Deze onderzoeksvragen worden beantwoord door implementatie van het SMARTsize programma bij 40 diëtisten (bereik in totaal minimaal 150 zorggebruikers) te volgen, en gedurende het proces diverse data te verzamelen. Determinanten van implementatie worden onderzocht met behulp van een vragenlijst, de implementatie wordt geëvalueerd door middel van een kwalitatief onderzoek met behulp van semi-gestructureerde interviews, en een indruk van de effectiviteit van het ingebouwde SMARTsize programma in de dagelijkse beroepspraktijk wordt verkregen met behulp van dossieronderzoek. OPBRENGSTEN De opbrengsten van het project zijn onder meer dat diëtisten getraind worden in evidence-based werken, dat de verschillende beroepsverenigingen samen en in samenwerking met de VU het evidence-based werken bevorderen, en dat een theorie- en evidence-based programma zoals SMARTsize wordt ingezet in de praktijk. Daarnaast levert het project belangrijke inzichten op ten aanzien van het implementeren van evidence-based werken, welke ook gebruikt kunnen worden bij het implementeren van andere programma’s.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
531005002
Looptijd: 100 %
2014
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Evaluatie van pledges NPP
Projectleider en penvoerder:
Dr. W. Kroeze
Verantwoordelijke organisatie:
Vrije Universiteit Amsterdam