Implementatie van therapeutic drug monitoring middels dried blood spots in de dagelijkse praktijk.
Samenvatting na afronding
Sinds enkele jaren bestaat de mogelijkheid om zelf bloed af te nemen door middel van een vingerprik en te druppelen op een absorberende kaart (Dried blood spot, DBS). Deze kaart wordt dan per post opgestuurd naar een laboratorium. In 2017 maakten 150 transplantatiepatiënten van het UMCG gebruik van de methode. Patiënten gaven aan overwegend een voorkeur te hebben voor de vingerprik in plaats van de veneuze bloedafname. Zowel de bloedspiegel van het geneesmiddel als van creatinine, een waarde die de nierfunctie weergeeft, kunnen betrouwbaar gemeten worden in de bloedspotjes.
Resultaten
Het gebruik van de vingerprikmethode leidde nog niet tot de verwachte afname in polikliniekbezoeken en kosten. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat de logistiek van het inzenden van de monsters nog niet optimaal is. Ook is het belangrijk dat de patiënt een terugkoppeling krijgt van de resultaten van de vingerprik. Het patiëntenportaal kan hierbij een belangrijke rol spelen. In de toekomst kunnen er misschien meer middelen gemeten worden via de vingerprik.
Samenvatting bij start
Het aanpassen van de dosering van geneesmiddelen kan geschieden met behulp van het meten van de concentratie van het geneesmiddel in het bloed. Hiervoor dient de patiënt echter naar een ziekenhuis of een prikpost te gaan. Dit gaat gepaard met extra kosten en tijdverlies.
Sinds enkele jaren bestaat de mogelijkheid om zelf bloed af te nemen door middel van een bloedlancet en te druppelen op een absorberende kaart (Dried blood spot, DBS). Deze kaart wordt dan per post opgestuurd naar een laboratorium. In het laboratorium wordt de concentratie van het geneesmiddel in het door het papier geabsorbeerde bloed bepaald. Dit is patiëntvriendelijker en kostenbesparend. Deze techniek is echter nog niet wijd verspreid.
Doelgroep
Transplantatiepatiënten
Doel
Dit project heeft tot doel de toepassing van de DBS te versnellen, om te beginnen bij transplantatiepatiënten, en daarmee de bekendheid van deze methode te vergroten zodat anderen zullen volgen.
Producten
Auteur: Veenhof H
Link: https://groningen.lhv.nl/actueel/nieuws/umcg-project-dried-spot-blood
Auteur: Veenhof H, Koster RA, Van der Hoek IE, Touw DJ, Alfenaar JWC.
Link: http://dbsapp.umcg.nl
Auteur: Touw DJ
Link: https://www.pe-online.org/public/OpleidingDetail.aspx?courseID=262416&pid=132
Auteur: Veenhof, H
Link: http://hdl.handle.net/11370/e4ca7874-b142-418f-9f84-e32b655c1d66
Auteur: Veenhof, Herman, Koster, Remco A., Alffenaar, Jan-Willem C., van den Berg, Aad P., de Groot, Marco R., Verschuuren, Erik A.M., Berger, Stefan P., Bakker, Stephan J.L., Touw, Daan J.
Magazine: Clinical Chemistry and Laboratory Medicine
Auteur: Veenhof, Herman, Koster, Remco A., Brinkman, Randy, Senturk, Enes, Bakker, Stephan J.L., Berger, Stefan P., Akkerman, Onno W., Touw, Daan J., Alffenaar, Jan-Willem C.
Magazine: Clinical Chemistry and Laboratory Medicine
Auteur: Veenhof, Herman, van Boven, Job Frank Martien, van der Voort, Anna, Berger, Stefan Philip, Bakker, Stephanus Johannes Leonardus, Touw, Daniël Johannes
Magazine: British Journal of Clinical Pharmacology
Link: https://bpspubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/bcp.14249
Auteur: Veenhof, Herman, Koster, Remco A., Alffenaar, Jan-Willem C., Berger, Stefan P., Bakker, Stephan J.L., Touw, Daan J.
Magazine: Transplantation
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27906832
Auteur: Koster, Remco A, Veenhof, Herman, Botma, Rixt, Hoekstra, Alle Tjipke, Berger, Stefan P, Bakker, Stephan JL, Alffenaar, Jan-Willem C, Touw, Daan J
Magazine: Bioanalysis
Link: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28300419
Auteur: E. Abdi, G. Emming, D.J. Touw
Link: http://www.vingerprik.umcg.nl
Verslagen
Eindverslag
Doelstellingen van het onderzoek:
1. Invoering van de thuismonitoring van het immuunsuppressivum tacrolimus en van creatinine middels de dried blood sample (DBS) techniek.
2. Het ontwikkelen van adequate training en van voorlichtingsmateriaal hoe een DBS dient te worden afgenomen.
3. Het uitvoeren van een analyse van de kosten - effectiviteit van deze nieuwe techniek.
De doelstellingen zijn grotendeels gehaald. De thuismonitoring is ingevoerd voor het UMCG, er is training gegeven aan het personeel en voorlichtingsmateriaal (folder, instructiefilm) zijn ontwikkeld. De kosten - effectiviteits analyse laat zien dat op dit moment nog geen besparing wordt gerealiseerd. Dit heeft waarschijnlijk te maken met een te vroege uitvoering ervan. Herhaling op een later moment wordt aanbevolen.