K.I.E.S. voor het kind! Effectonderzoek naar het preventieve interventieprogramma Kinderen in Echtscheiding Situatie

Samenvatting
Scheidingskinderen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van problemen. Het is daarom van essentieel belang om kinderen te ondersteunen in het omgaan met de scheiding van de ouders. De interventie KIES is een spel- en praatgroep voor kinderen, die kinderen helpt de scheiding van hun ouders beter te begrijpen, ermee om te gaan en te verwerken. Deze studie is de eerste RCT studie naar een scheidings-ondersteuningsprogramma voor kinderen in Nederland.

KIES voor kinderen in het basisonderwijs
In het RCT onderzoek is nagegaan of er bij kinderen die hebben deelgenomen aan KIES sprake is van een afname van probleemgedrag en een verbetering van schoolprestaties, welbevinden en ouder-kind contact na scheiding – vergeleken met kinderen die niet hebben deelgenomen aan de interventie. Via randomisering van scholen zijn 156 kinderen (50% jongens, 50% meisjes) en ouders geïncludeerd in de twee condities; 80 kinderen hebben deelgenomen aan KIES, 76 kinderen vormden de controleconditie. In het onderzoek is extra aandacht besteed aan het includeren van migrantengezinnen en gezinnen met een lage sociaaleconomische status, om de kans te vergroten op een representatieve vertegenwoordiging van deze gezinnen in het onderzoek. Onze totale steekproef bestond voor 69% uit autochtoon Nederlandse kinderen, en 31% uit migrantenkinderen; een oververtegenwoordiging vergeleken met de landelijke percentages. Met betrekking tot het opleidingsniveau van de ouders zagen we dat 30% van de moeders laag is opgeleid, 42% is gemiddeld opgeleid en 28% is hoog opgeleid; een kleine oververtegenwoordiging van laag opgeleide moeders vergeleken met landelijke cijfers.
Alle kinderen, en hun deelnemende ouders en leerkrachten, hebben op vier momenten een vragenlijst ingevuld; voorafgaand aan de interventie, na de interventie, na 6 maanden en na 12 maanden. We hebben gekeken hoe de uitkomstmaten (o.a. probleemgedragingen en welbevinden) veranderen over tijd, en vooral wat de verschillen hierin zijn tussen de kinderen die hebben deelgenomen aan KIES en de controlekinderen. Daarnaast is onderzocht welke factoren een modererende dan wel mediërende rol kunnen spelen.
De resultaten van dit onderzoek zijn weergegeven in een eindrapport. In de loop van 2013 zullen de resultaten bekend worden gemaakt aan de verschillende doelgroepen (ouders, kinderen en leerkrachten, alsook andere jeugdzorg-professionals en beleidsmakers).

KIES voor jongeren in het voortgezet onderwijs
KIES is in het VO nog nauwelijks geïmplementeerd. In dit onderzoek is met een behoeftepeiling onder 288 jongeren nagegaan of kinderen last hebben van de scheiding, en of zij behoefte zouden hebben aan hulp of ondersteuning. Daarnaast is in samenspraak met een Jongerenpanel – bestaande uit 8 jongeren – nagegaan hoe zij KIES ervaren, en wat zij eraan zouden willen veranderen voordat het ook aangeboden wordt aan jongeren van 12-16 jaar. Op basis van het behoefteonderzoek, de pilot van KIES en het contact met scholen in het VO wordt onder andere een verslag gemaakt over de succes- en faalfactoren van KIES in het VO, zodat KIES voor deze jongeren verder ontwikkeld kan worden.