Kwetsbaar in Amsterdam: De organisatie en effecten van de ondersteuning van kwetsbare groepen tijdens en na de corona-crisis
De meest kwetsbare mensen worden door de COVID-19 pandemie het hardst geraakt. Veel organisaties hebben op grote schaal hulp verleend aan kwetsbare mensen tijdens de crisis. In deze hulp aan kwetsbaren zijn keuzes gemaakt. Zoals: wie krijgt hulp? Hoe kan er afstand gehouden worden? Welke online mogelijkheden zijn er? Vaak ging dit goed, maar soms bestaat het gevoel dat het beter zou kunnen. Gezien een mogelijke tweede COVID-19-golf is het van groot belang om de organisatie van de hulpverlening aan kwetsbare groepen tijdig te onderzoeken en daar lessen uit te trekken.
Doel
Dit project wil inzicht geven in de gevolgen van de coronacrisis voor verschillende kwetsbare groepen in de regio Amsterdam. Er wordt onderzocht hoe hulp verleend is en hoe hulpverlening op midden- en lange termijn georganiseerd kan worden. Onderzoekers, hulpverleners en ervaringsdeskundigen maken samen een inventarisatie van de kennis en ervaringen die opgedaan zijn en ontwikkelen hulpoplossingen.
Onderzoeksopzet
Interviews, surveys, observaties
De eerste resultaten
- Gemengd beeld
- Hardst getroffenen diegenen met traject van reintegratie
- Structuur (in behandeling), perspectief en huisvesting grootste problemen
- Negatief effect terugschroeven GGZ (en soms huisartsen)
- Noodopvang heeft positieve effecten op rust en behandeling
- Dilemma’s in hulpverlening, bijv. nabijheid versus afstand
- E-health positief toegepast (maar ook situaties waar lastiger)
Uitvoerende partijen
Vrije Universiteit Amsterdam, GGD Amsterdam, HVO-Querido, De Regenbooggroep en het Leger des Heils Amsterdam
Meer informatie
Projectleidersbijeenkomst 10 februari 2021: COVID-19 en Kwetsbare groepen
Er is een grote groep burgers in het publieke domein die door hun kwetsbare positie hard wordt geraakt door de gevolgen van COVID-19. Wat zijn de behoeften van deze kwetsbare burgers? Tijdens de bijeenkomst op 10 februari 2021 lieten onderzoekers zien wat er speelt en wat we kunnen doen om knelpunten aan te pakken en in behoeften te voorzien. Bekijk het verslag van de bijeenkomst: Kwetsbare burgers tijdens de coronapandemie.
Context
Waar in de eerste fases van de COVID19-epidemie vooral nadruk lag op de fysieke gezondheid, is er later steeds meer ruimte gekomen voor de mentale gezondheid. Onder mentale gezondheid verstaan we goed in je vel zitten. ZonMw financiert verschillende projecten over mentale gezondheid en mentale weerbaarheid. Die projecten kunnen gaan over de hele samenleving, maar ook vaak over een speciale doelgroep, zoals bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking of daklozen.
Auteur: Sanaz Kateb, David Kroon, Elco van Burg, Rebecca Ruehle
Auteur: Ben Kahn, Sanaz Kateb, Bradford Knipes, Zengie Mangaliso, Alfons Trompenaars
Link: https://2021.aom.org/meetings/virtual/vgy9EDxwd7ZksKpbh
Auteur: Sanaz Kateb, Elco van Burg
Auteur: Elco van Burg, Sanaz Kateb
Auteur: Sanaz Kateb, David Kroon, Elco van Burg, Rebecca Ruehle
Auteur: Sanaz Kateb, David Kroon
Link: https://www.healthcommunication.nl/symposium/programma-en-link/
Auteur: Sanaz Kateb, Rebecca Ruehle, David Kroon, Elco van Burg, Max Huber
Auteur: Sanaz Kateb, Rebecca Ruehle, David Kroon, Elco van Burg, Max Huber
Link: https://icenis.undip.ac.id/keynote-speakers/
Auteur: Sanaz Kateb, Elco van Burg, David Kroon, Rebecca Ruehle
Auteur: Sanaz Kateb
Auteur: Sanaz Kateb, Rebecca Ruehle, David Kroon, Elco van Burg
Auteur: Sanaz Kateb, Rebecca Ruehle
Auteur: Sanaz Kateb, David Kroon, Elco van Burg, Rebecca Ruehle
Auteur: Malika Sevil
Magazine: Het Parool
Link: https://tinyurl.com/2z6h7ye2
Auteur: Elco van Burg, Sanaz Kateb, David Kroon en Rebecca Ruehle
Link: https://tinyurl.com/msycv8wv
Auteur: Elco van Burg
Link: https://tinyurl.com/5sh3ks9u
Auteur: Van Burg, E., Kateb, S., Kroon, D.P., Ruehle, R.C.
Auteur: Elco van Burg, Sanaz Kateb, David Kroon, Rebecca Ruehle
Link: https://tinyurl.com/yz5whhp4
Auteur: Elco van Burg, Sanaz Kateb, David Kroon, Rebecca Ruehle
Link: https://tinyurl.com/4ab4dczh
Auteur: Kateb, S., Ruehle, R.C., Kroon, D.P., Van Burg, E., Huber, Max
Magazine: Organization Studies
Dit onderzoek heeft als hoofddoel om inzicht te krijgen in de gevolgen van de coronacrisis voor verschillende kwetsbare groepen in de regio Amsterdam en te onderzoeken hoe hulp verleend is en hoe dat in de nabije en verre toekomst kan gebeuren. De veranderingen in de hulpverlening waren ingrijpend. De belangrijkste aanpassingen zijn het thuiswerken, afstand houden, digitalisering van contact, verminderen van bezoekers, het sluiten van de deuren van locaties en het realiseren van nachtopvang. De effecten hiervan zijn zowel positief als negatief. Een positief effect is dat het aantal Covid-19 besmettingen relatief laag is gebleven, mogelijk doordat ze al sociaal geïsoleerd waren, door een succesvolle isolatieaanpak, of door een grotere resistentie onder deze groep mensen. Ook de nachtopvang heeft duidelijk positieve effecten gehad, doordat het rust gaf aan bezoekers die tijd kregen voor reflectie op hun leven en een nieuw hulpverleningstraject konden opstarten. Een negatief effect is dat sommige problemen, zoals psychoses en huisvervuiling, hebben kunnen escaleren door minder contact en toezicht.
Veel hulpverleners ervaren morele dilemma’s door de maatregelen en veranderingen tijdens de corona-crisis. Hulpverleners vragen zich bijvoorbeeld af of ze voorrang moeten geven aan direct contact als dat beter is voor de hulpverlening, ook al brengt dat risico’s met zich mee.
De toepassing van innovatieve oplossingen om de crisis het hoofd te bieden verliep verschilend. Alle betrokken organisaties hebben stappen gezet om hun medewerkers en cliënten voor te lichten over digitale innovaties (vaak e-health genoemd). Het onderzoek laat zien dat digitale innovatie afhankelijk is van 'champions' (mensen die enthousiast zijn over de technologie), professionele identiteit en een geedeelde visie op de digitale innovatie.
Aanvullend vragenlijstonderzoek geeft een positief beeld van de veranderingsgezindheid en de acceptatie van e-health. Ook het stressniveau onder medewerkers lijkt mee te vallen. Wel zien we dat de morele dilemma’s tijdens de crisis in sterke mate ervaren werden. Blijvende aandacht is nodig, om medewerkers ondersteuning en reflectie te bieden op deze dilemma’s. Het is belangrijk dat er laagdrempelige mogelijkheden zijn om dit soort dilemma’s regelmatig te bespreken met collega’s, of juist met een vertrouwenspersoon of iemand anders die wat meer op afstand staat.