Lokaal afstemmen van preconceptiezorg op de mogelijkheden van zorgverleners in de regio van het Geboortezorg Consortium Midden Nederland
Projectomschrijving
Vraagstuk
Om gezond zwanger te worden, kunnen aanstaande ouders baat hebben bij gezondheidsadvies vóór de conceptie, in de vorm van preconceptiezorg. Ondanks dat het nut van preconceptiezorg is aangetoond, wordt er weinig gebruik van gemaakt, vooral omdat het meestal niet goed georganiseerd is. In het APROPOS-project hebben we positieve resultaten gezien bij het lokaal afstemmen van zorg op ervaren behoeftes (van ouders), knelpunten en mogelijkheden (van zorgverleners).
Onderzoek
In dit vervolgproject werd dezelfde aanpak in 4 andere regio’s van het Geboortezorg Consortium Midden Nederland toegepast, namelijk in Gorinchem, Tiel, Roosendaal en Zwolle. De doelstelling van deze VIMP was het vergroten van het besef bij zorgverleners dat preconceptiezorg verbeterd moet worden. Er werden werkconferenties georganiseerd voor een brede groep zorgverleners uit eerste en tweede lijn, gericht op het in kaart brengen van (lokale) knelpunten en oplossingen. Recent bevallen vrouwen en hun partners werden bevraagd naar hun ervaringen en behoeften. De deelnemende regio’s maakten daarna een plan om hun preconceptiezorg te verbeteren.
Uitkomst
Er zijn vier werkconferenties georganiseerd met zorgverleners uit de regio's. Onder de deelnemers van de werkconferenties zijn vragenlijsten afgenomen die inzicht bieden in hun ervaringen, opvattingen en handelingsperspectief over preconceptiezorg. Daarnaast is door middel van focusgroepen inzichtelijk gemaakt welke knelpunten en oplossingsrichtingen er in iedere regio bestaan met betrekking tot de huidige perconceptiezorg aanpak. In iedere deelnemende regio is na afloop van de werkconferentie een werkgroep gestart om de lokale verbeteraanpak verder uit te werken en te implementeren.
Het organiseren van lokale werkconferenties om preconceptiezorg beter op de kaart te zetten blijkt een laagdrempelige goede methode om zorgverleners te enthousiasmeren. De resultaten van het project willen wij verder implementeren in de regio van het Geboortezorg Consortium Midden Nederland (GCMN).
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
ACHTERGROND In het door ZonMw gefinancierde APROPOS project (projectnummer 50-52000-98-132) hebben wij een methode ontwikkeld voor het lokaal verbeteren van preconceptiezorg (PCZ), welke gericht is op het vergroten van het bereik en resultaat van preconceptioneel gezondheidsadvies. De vernieuwing zit met name in het organiseren van PCZ aan de hand van lokaal ervaren behoeftes, knelpunten en mogelijkheden. De meerwaarde van de aanpak is dat deze in de pilotregio Zeist effectief is gebleken in 1) het verbeteren van ongezonde leefstijlgewoontes in de periode vóór de zwangerschap, zoals roken, alcoholconsumptie, foliumzuurgebruik en voeding en 2) verbeteren van gezondheidsinformatie zoeken door vrouwen. DOELSTELLING De resultaten van het project willen wij verder implementeren in de regio van het Geboortezorg Consortium Midden Nederland (GCMN). Met deze VIMP willen we een start maken met het implementeren van de lokale PCZ-verbeteraanpak in 10 verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV's). Wij richten ons op het creëren van draagvlak voor PCZ en een ‘sense of urgency’ voor verbeteren van uitvoering van PCZ door in ieder VSV te inventariseren welke knelpunten en oplossingen de betrokken zorgverleners zien. METHODE Het GCMN zal als platform ingezet worden om de preconceptiezorg-aanpak verder te implementeren. Vergelijkbaar met de APROPOS-studie in Zeist zullen in de verschillende regio's alle bij PCZ betrokken zorgverleners uitgenodigd worden voor een werkconferentie op VSV-niveau. Voor elk van de 10 VSV's in de regio van het GCMN willen wij één werkconferentie organiseren voor een brede groep zorgverleners uit de eerste en tweede lijn. Hiervoor zullen verloskundigen, gynaecologen, fertiliteitsartsen, huisartsen, praktijkondersteuners, jeugdgezondheidszorg, kraamzorg, GGD, apothekers, diëtisten, fysiotherapeuten en maatschappelijk werk worden uitgenodigd. De uitnodigingen zullen verspreid worden via het netwerk van het VSV en het GCMN. De werkconferenties zullen bestaan uit vier delen: 1) een praktijkgerichte nascholing over preconceptiezorg en het geven van preconceptioneel gezondheidsadvies, 2) een presentatie over de lokale preconceptiezorg-aanpak, 3) multidisciplinaire brainstormsessies over de implementatie van de aanpak in de regio, 4) concrete afspraken, draagvlak en eigenaarschap. De resultaten van het project zullen geëvalueerd worden op basis van inhoud en proces. Voor de procesanalyse zullen we de deelnemende zorgverleners na afloop van de werkconferentie een vragenlijst sturen. Voor de inhoud zullen we de resultaten van de werkconferenties analyseren op een vergelijkbare manier als in het eerder verschenen artikel over APROPOS. CONCLUSIE Preconceptiezorg draait om "gezond zwanger worden", hiervoor is het vaak nodig dat aanstaande ouders hun leefstijl verbeteren. Zorgverleners kunnen daarbij helpen, maar dan moeten ze wel weten hóe. Dit project brengt in meerdere VSV-regio's de knelpunten en mogelijke oplossingen rondom het uitvoeren van preconceptiezorg in kaart. Op basis van de in iedere VSV-regio van GCMN ervaren knelpunten en mogelijke oplossingen kan een brede groep zorgverleners aan de slag met het lokaal afstemmen en verbeteren van preconceptiezorg.