Medicatiebewaking op de afdeling intensive care
De medicamenteuze behandeling van patiënten op een Intensive Care (IC) kenmerkt zich door:
- polyfarmacie
- vaak wisselen van medicijnen
- sterk wisselend en complex ziekteverloop
Hierdoor is een IC een risicogebied voor het optreden van medicatiefouten.
De volgende vragen werden onderzocht: Is het zinvol als een ziekenhuisapotheker de dagelijkse medicatiebewaking uitvoert op de IC? Wat betekent dat voor de incidentie? En voor de relevantie van de wijzigingen in medicatievoorschriften?
Op de IC van het AMC voerden twee ziekenhuisapothekers dagelijks medicatiebewaking uit. De ziekenhuisapotheker formuleerde bij elke gedetecteerde voorschrijffout een advies aan de IC-arts. Deze werd bij de dagelijkse patiëntenbespreking besproken.
Als gevolg van de medicatiebewaking door de ziekenhuisapotheker daalde de incidentie van voorschrijffouten significant. In de introductiefase van 190 per 1000 patiëntdagen naar 78. In de stabilisatiefase naar 45.
Vanuit maatschappelijk oogpunt leidt deze werkwijze tot kostenbesparing. Vanwege de huidige financieringsstructuur leidt het voor een IC en het ziekenhuis tot hogere kosten.
Verslagen
Eindverslag
Achtergrond en doelstelling. De medicamenteuze behandeling van patiënten op een afdeling intensive care (IC) kenmerkt zich onder andere door polyfarmacie, een hoge mutatiegraad van medicatieopdrachten en een sterk wisselend en complex ziekteverloop van patienten. Hierdoor is een IC bij uitstek een risicogebied voor het optreden van medicatiefouten. De doelstelling van dit onderzoek was het bepalen van de incidentie en relevantie van de wijzigingen in medicatievoorschriften op een IC als gevolg van dagelijkse medicatiebewaking door een ziekenhuisapotheker.
Aanpak/opzet. Een ziekenhuisapotheker onderzocht in de nulmeting (3 weken) de incidentie, type en ernst van de voorschrijffouten. In de introductie en stabilisatiefase (elk 4 maanden) werden deze voorschrijffouten aanvullend besproken met de voorschrijvers.
Resultaten/conclusie. De incidentie van de voorschrijffouten tijdens de nul-meting was 190 per 1000 bewaakte patiëntdagen, overeenkomend met 0.8 fouten per opname en 4% van de voorschriften. Bij 2% van deze voorschrijffouten was sprake van schade aan de patiënt en bij 28% waren preventieve maatregelen nodig om schade te beperken.
Als gevolg van de medicatiebewaking door de ziekenhuisapotheker daalde de incidentie van voorschrijffouten significant van 190 per 1000 patiëntdagen naar 78 in de introductiefase (P<0.001) en naar 45 in de stabilisatiefase (p=0.004).
Vanuit maatschappelijk oogpunt werd door de inzet van de ziekenhuisapotheker op een IC een kostenbesparing gerealiseerd. Echter door de huidige financieringsstructuur leidt dit voor een IC en ziekenhuis zelf tot een toename in de kosten.
De hier gebruikte werkwijze van medicatiebewaking kan eenvoudig door andere ziekenhuisapotheken op hun intensive care afdelingen worden geïmplementeerd.