Multidisciplinaire samenwerking in de eerstelijns palliatieve zorg, juiste zorg op gewenste plek.

PROBLEEMSTELLING: In de palliatieve thuiszorg voor oncologische patiënten(1) werken huisarts en verpleegkundigen(2) samen, maar onvoldoende met paramedici. Zowel patiënten, als zorgverleners ervaren knelpunten rondom communicatie, deskundigheid, continuïteit en coördinatie. Door het ontbreken van gestructureerde samenwerking tussen huisarts, verpleegkundigen en paramedici gaat relevante informatie over de patiënt verloren, is de zorg onvoldoende afgestemd op specifieke wensen en behoeften van patiënten en vindt de zorg niet plaats op de gewenste plek. Dit komt mede door de bestaande professionele domeingrenzen in de gezondheidszorg en het ontbreken van een centrale zorgverlener met coördinerende taken die voor patiënten, naasten en betrokken zorgverleners het belangrijkste aanspreekpersoon is. De huisartsengroep de Driehoek en gezondheidscentrum het Kompas in Hengelo hebben behoefte aan een verbeterde multidisciplinaire samenwerking tussen huisartsen, verpleegkundigen en paramedici. Structurele multidisciplinaire samenwerking in een palliatieve thuiszorg (PaTz groep) is in hun werkgebied nog niet gerealiseerd. Daarom vragen betrokken zorgverleners om een vernieuwde PaTz groep in te richten en te evalueren. DOELSTELLING: Drie doelen staan centraal in dit onderzoek: 1. Veranderdoel: Het optimaliseren van de zorg thuis voor oncologische patiënten met een palliatieve zorgbehoefte door het bevorderen van de multidisciplinaire samenwerking tussen huisarts, verpleegkundigen, paramedici en geestelijk verzorger in een vernieuwde PaTz groep, met één van hen in de rol van centrale zorgverlener; 2. Kennisdoel: het ontwikkelen van kennis over de werkingsmechanismen en de ervaren meerwaarde van deze samenwerking op twee doelstellingen van Quadruple Aim, te weten de ervaren (positieve) gezondheid van oncologische patiënten in de palliatieve fase en het werkplezier van de betrokken zorgverleners en 3. Ontwikkeldoel: het ontwikkelen van een cultuur van leren en ontwikkelen waarin betrokken zorgverleners blijven werken aan het versterken van de vernieuwde multidisciplinaire samenwerking in de eerstelijns palliatieve zorg voor oncologische patiënten. METHODE: We gaan met participatief actieonderzoek, samen met patiënten, huisartsen, verpleegkundigen, paramedici en geestelijk verzorgers een vernieuwde PaTz groep inrichten en evalueren. We ontwikkelen, veranderen en doen kennis op over de inrichting van de samenwerking, de werkingsmechanismen en de ervaren meerwaarde voor de patiënt en zorgverlener en over factoren die hierbij een rol spelen. We baseren ons participatief actieonderzoek op het Gears Model of Factors Affecting Interprofessional Collaboration in Primary Care voor versterking van de multidisciplinaire samenwerking in de eerstelijn en op het Gold Standards Framework als kwaliteitskader voor palliatieve zorg. Het participatief actieonderzoek kent vijf fasen: 1. De voorbereidende fase, waarin de organisatie van het onderzoek centraal staat met aandacht voor samenwerking, de rollen en verantwoordelijkheden van de betrokken partners; 2. De oriëntatie- en diagnostische fase waarin verwachtingen over inrichting en meerwaarde van multidisciplinaire eerstelijns samenwerking vanuit het perspectief van patiënt en zorgverlener onderzocht wordt; 3. De inrichtingsfase waarin de vernieuwde PaTz groep wordt ingericht; 4. De uitvoerings- en evaluatiefase waarin de vernieuwde PaTz groep wordt uitgevoerd en geëvalueerd vanuit het perspectief van de patiënt, zorgverlener en organisatie; 5. De disseminatie fase waarin een handelingsbeschrijving en kennisproducten worden opgeleverd voor de praktijk, de wetenschap en het onderwijs. RESULTAAT: Verwachte resultaten van dit onderzoek zijn: 1) een veranderresultaat: een handelingsbeschrijving voor de inrichting van multidisciplinaire samenwerking in een vernieuwde PaTz groep in de eerste lijn voor oncologische patiënten met een palliatieve zorgbehoefte; 2) kennisresultaat: kennis over de ervaren meerwaarde van deze samenwerking van de vernieuwde PaTz groep voor de ervaren (positieve) gezondheid van de patiënt en voor werkplezier van de zorgverlener en kennis over onderliggende werkingsmechanismen; 3) ontwikkelresultaat: continu leren en ontwikkelen van zorgverleners om palliatieve zorg te verbeteren middels vernieuwde samenwerking en handvatten om beïnvloedende factoren hierop te hanteren. DISSEMINATIE: We verspreiden onze kennis en ervaring naar de multidisciplinaire beroepspraktijk, wetenschap en onderwijs via een symposium, kennisproducten, handelingsbeschrijvingen en artikelen voor praktijk, wetenschap en onderwijs. (1)Daar waar patiënt geschreven staat bedoelen wij ook de naasten van de patiënt. (2) Daar waar verpleegkundigen geschreven staat bedoelen wij verpleegkundigen en wijkverpleegkundigen.