Nieuwe samenwerking in Nieuwendam Noord
Doel
In 2013 wordt het nieuw te bouwen gezondheidscentrum Waterlandplein geopend in het Amsterdamse Nieuwendam Noord. Een multiculturele wijk met veel gezondheidsproblematiek, slechte leefgewoonten, sociaal isolement, maatschappelijke kwetsbaarheid, armoedeproblematiek. In dat wijkzorgcentrum participeren huisartsen, fysiotherapeuten, het OKC, maatschappelijke dienstverlening, ggz- en verslavingszorg en apotheek. Gezamenlijk ontwikkelen ze een laagdrempelig, kwalitatief hoogwaardig, geïntegreerd zorgaanbod van eerstelijnszorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening. Dit zorgaanbod ondersteunt bewoners in hun gezondheidsbevordering en participatie in de maatschappij. Er wordt gewerkt aan een gestructureerde opbouw van dit zorgaanbod, samen met bewoners en andere zorgverleners in de wijk.
Doelgroep
Alle zorgverleners die participeren in het nieuwe wijkzorgcentrum. Dat zijn in ieder geval: huisartsen, fysiotherapeuten, apotheek, OKC (verloskundigen, kraamzorg, jeugdgezondheidscentrum, opvoedingsondersteuning), organisatie voor maatschappelijke dienstverlening in Amsterdam Noord (maatschappelijk werk, ouderenwerk, sociaal raadslieden, schuldhulpverlening), ggz- en verslavingszorginstelling. Aangevuld met andere zorg- en welzijnsaanbieders in Nieuwendam Noord.
Verslagen
Eindverslag
Gedurende twee jaar en 9 maanden is er in Nieuwendam-Noord gewerkt aan het opbouwen van samenwerkingsrelaties rond verschillende thema’s. Aanleiding hiervoor was de wens van twee huisartspraktijken en een fysiotherapiepraktijk om, al voor dat ze verhuisden naar een nieuw gezondheidscentrum aan het Waterlandplein, met elkaar en met andere buurtpartijen de zorg voor bewoners van Nieuwendam-Noord te verbeteren. Nieuwendam-Noord is een multiculturele achterstandsbuurt met bijbehorende gezondheidsachterstand. Vooral op het terrein van bevordering van een gezonde leefstijl waren samenwerkingspartners makkelijk te vinden omdat hier de doelstellingen van ons projectteam en die van partijen gericht op activering, stimulering van participatie en sport, samen vielen.
In de praktijk bleek het goed te werken om simpelweg te starten met samenwerking rond een specifiek thema. Eén gedeelde doelstelling bij verschillende lokale zorg welzijn en/of sport professionals leverde meteen een interventiemodel dat door deze professionals steeds bijgeschaafd kon worden tot een zo efficiënt mogelijke set van samenwerkingsafspraken / taakverdelingen, die voor alle betrokkenen haalbaar bleek te zijn. De behaalde resultaten (gezondheidswinst voor de bewoners) van de interventie werden bijgehouden evenals de gemaakte kosten. Met rapportages van de deze werkwijze en kosten en baten kon de initiatiefgroep op zoek naar opdrachtgevers/financiers. Op deze manier bleef de oorspronkelijke groep professionals zelf verantwoordelijk voor de ontwikkelde interventie en kon elk van hen beslissen of de individuele kosten en baten nog wel in de balans waren. De opgebouwde contacten met collega buurt- professionals uit hele andere sectoren, naast de voldoening om persoonlijke doelstellingen te realiseren, compenseerde voor de 1e lijns zorgverleners daarbij veelal het verlies aan inkomsten ten opzichte van normale patiëntenzorg.
Toen in 2012 wethouder van der Burg de Amsterdamse Aanpak Gezond gewicht aankondigde, waren we vanuit dit project al geruime tijd bezig om het bestaande beweegprogramma Vet Fitte Kids van MCN fysiotherapie, uit te breiden met een gelijktijdig programma voor ouders gericht op voeding en opvoeding en de zorgketen rond te zware kinderen te versterken. Via de bestaande contacten met gemeente (GGD) en verzekeraar en zorgvuldige timing kon ons lokale initiatief en het gemeentelijk beleid aan elkaar gekoppeld worden, en ging Vet Fitte Kids in september 2013 van start als de eerste gezinsgerichte, Amsterdamse gecombineerde leefstijl interventie (AGLI). Om één samenwerkingsinitiatief in één specifieke buurt, uiteindelijk door te ontwikkelen naar een model dat op den duur in de hele stad ingezet kan worden heeft veel inzet en tijd gevraagd van beleidsmakers, managers en projectleiders, naast natuurlijk een flinke dosis enthousiasme, doorzettingsvermogen, overtuiging en zeker ook tijdsinzet van de eerstelijnsprofessionals die Vet Fitte Kids uitvoeren. De subsidie “Op één lijn” heeft de noodzakelijke lange adem gegeven, om de oudercursus (verplicht onderdeel van het programma) fors uit te breiden en de financiering zo te regelen dat alle kinderen, ongeacht verzekeringspakket, niet alleen in Nieuwendam-Noord maar ook in andere delen van de stad deze behandelmogelijkheid hebben.
Misschien wel de grootste winst van dit project, maar moeilijk te kwantificeren, is dat veel 1e lijners nu in de praktijk hebben samengewerkt met allerlei andere professionals op het gebied van sport, maatschappelijke dienstverlening en welzijn, waardoor de lijntjes kort zijn en men elkaar, ook voor individuele patiënten, makkelijk weet te bereiken. Ook is er nu een veel nauwere samenwerking tussen beleidsmakers van het stadsdeel en de 1e lijn in Nieuwendam-Noord, en dit is juist in deze tijd van bezuinigingen, en reorganisaties/transities van zorgprocessen belangrijk, zeker in een achterstandsbuurt
Het doel van dit project is om via samenwerking met collega zorg- en welzijnsprofessionals in de buurt, de zorg voor de bewoners van Nieuwendam Noord, een achterstandsbuurt in Amsterdam, te verbeteren. We doen dit door ongeveer elke vijf maanden een nieuw onderwerp thema te kiezen op basis van de gezondheidskenmerken en zorgbehoeften van onze patiëntengroep, de financiële en organisatorische mogelijkheden van onze drie praktijken nu en over ander anderhalf jaar als we gezamenlijk in een nieuw wijkzorgcentrum zitten, en de aansluitingsmogelijkheden bij het landelijke en het lokale zorg- en welzijnsbeleid.
We zijn als Op één lijn project nu actief aan het samenwerken op de thema’s ouderen, het in beweging krijgen en houden van volwassenen die daar niet zelfstandig toe in staat zijn, de make-over van een bestaand beweegprogramma voor kinderen met overgewicht naar een gecombineerde leefstijl interventie, een antwoord vinden op de vraag; hoe willen en kunnen Nieuwendammers ondersteund worden bij leefstijlverbetering en het ontwikkelen van een sluitende zorgketen voor kinderen met overgewicht. Het laatste thema dat in dit project uitgewerkt zal worden is het invullen van een gezondheidsinformatiepunt in het nieuwe zorgcentrum. De schaal, de samenwerkingspartners en het samenwerkingsproces verschillen per thema, evenals de randvoorwaarden waaronder de ontwikkelde samenwerkingsafspraken nu, en in de toekomst, mogelijk zijn.
De politieke en beleidsmatige omgeving waarin we opereren blijft roerig. Bezuinigingen, wijzigingen in het vergoedingen pakket van verzekeraars, en de centralisering van gemeentelijk gezondheidsbeleid weg van stadsdeel Noord naar de centralestad maken het er niet makkelijker op om onze samenwerkingsafspraken toekomstbestendig en op maat gesneden voor een achterstandswijk, te houden. In combinatie met de vele andere initiatieven die in 2013 op Nieuwendam worden losgelaten lijkt het vooral belangrijk om creatief en flexibel te streven naar behoud van de inhoud van de tot nu toe gemaakte samenwerkingsafspraken met de individuele zorg- en welzijnsprofessionals in de buurt.
De aanvragers van dit project, twee zelfstandige huisartsenpraktijken en een fysiotherapiepraktijk, hebben zich voor de uitvoering van dit project verenigd in Stichting Gezond Nieuwendam. De uitdaging voor dit projectteam is om het komende halfjaar te beslissen of en hoe zij een formele organisatie met elkaar willen inrichten, om de werkwijze en de behaalde resultaten van dit project vanuit het nieuwe centrum kunnen voortzetten.