Ontwikkeling kwaliteitsstandaarden V&V: Knelpuntenanalyse eHealth

Achtergrond: De gezondheidszorg staat onder druk en roept om de juiste zorg, op de juiste tijd op de juiste plaats en door de juiste persoon. Om nu en in de toekomst kwaliteit van zorg te bieden, tegen een betaalbare prijs en met minder mensen is een omslag in denken en doen nodig. De inzet van technologie kan hieraan bijdragen, waarbij het mogelijk is om met ICT zorg op afstand te leveren, te monitoren, gezond gedrag te bevorderen en ondersteuning te intensiveren bij cliënten in de thuissituatie. De toepassing van zowel digitale informatie als communicatie om de gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen en/of te verbeteren wordt eHealth genoemd. Ondanks de toenemende inzet van eHealth toepassingen in de zorg, maakt eHealth nog nauwelijks onderdeel uit van de structurele zorginfrastructuur of van zorgprocessen. Om de toepassing van eHealth doelgericht in te zetten in de zorg en de inbedding van eHealth in de zorg te versnellen is grip nodig op het type, aard en de ernst van verschillende knelpunten ten aanzien van het gebruik van eHealth. Door knelpunten te identificeren en te prioriteren op het niveau van de verpleegkundige beroepsgroep, cliënten en zorginfrastructuur/organisatie kunnen gerichte vervolgactiviteiten en concrete adviezen geformuleerd worden ten aanzien van het toepassen van eHealth in de zorg, waaronder bijvoorbeeld het ontwikkelen van een kwaliteitsstandaard en/of scholing. Doelstelling: In kaart brengen van de knelpunten die spelen bij zorgprofessionals (verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, verzorgenden) en cliënten rondom het gebruik van eHealth toepassingen in verschillende zorgsettingen. Deze knelpuntenanalyse leidt tot een compleet en concreet beeld van welke knelpunten er spelen bij welke patiëntengroep, in welke setting en bij welk type eHealth. Methode: Op een systematische wijze worden een viertal opeenvolgende stappen uitgevoerd volgens de AQUA-methode: 1. Literatuurverkenning naar knelpunten die spelen bij zorgprofessionals en cliënten rondom het gebruik van eHealth toepassingen in verschillende settingen, met focus op de wijkverpleging. Literatuur wordt gezocht in verschillende elektronische databases. De belemmerende en bevorderende factoren die ten grondslag liggen aan het gebruik van eHealth worden gesynthetiseerd en samengevat. Hierbij wordt het COM-B gedragsveranderingsmodel (capability, opportunity, motivation als componenten die van invloed zijn op gedrag (behaviour)) gebruikt, waarbij gekeken wordt of de knelpunten die maken dat eHealth wel of niet toegepast wordt op het gebied van de ‘capability’, ‘opportunity’ en/of de ‘motivation’ zitten. 2. Praktijkraadpleging onder zorgprofessionals, cliënten en verantwoordelijken voor zorgprocessen om de resultaten van de literatuurverkenning te verdiepen en/of aan te vullen. Achtereenvolgend wordt 1) een online vragenlijst uitgezet onder zorgprofessionals en managers/leidinggevenden van zorgorganisaties uit verschillende settingen; 2) een focusgroep gehouden met 7-8 cliënten die wijkzorg ontvangen en 3) een expertsessie gehouden met zorgprofessionals en cliënten. De praktijkraadpleging resulteert in een overzicht van 1) de geïdentificeerde knelpunten (met behulp van COM-B), waarbij de onderzoeksvragen beantwoord worden ter aanvulling op de literatuurverkenning en 2) de prioritering van de knelpunten en 3) de mogelijke activiteiten die ingezet kunnen worden om de knelpunten te adresseren. 3. Beoordeling van knelpunten in relatie tot de gewenste activiteiten. Op basis van resultaten uit stap en 1 en 2 worden activiteiten geformuleerd en voorgelegd aan 3 cliënten, 3 zorgprofessionals en 2 experts volgens de delphi methode, waarbij gestreefd wordt naar consensus over de activiteiten. 4. Vertaling van de gevonden knelpunten naar concrete adviezen aan V&VN. Per activiteit worden doelen beschreven en concrete adviezen geformuleerd over hoe eHealth toegepast kan worden en welke implementatie strategieën het best passen. Tijdsplan: Stap 1: Literatuur verkenning: november 2019 - december 2019 Stap 2: Praktijkraadpleging: januari 2020 - maart 2020 Stap 3: Beoordeling resultaten tot gewenste activiteiten - april 2020 Stap 4. Formulering van concrete adviezen - mei 2020