Ontwikkeling van evidence-based preventieonderwijs in de geneeskundeopleiding

De laatste jaren is in de gezondheidszorg steeds meer aandacht voor preventie en het voorkomen van ziekte. Dit vraagt om artsen die buiten hun medische kaders kunnen denken, een actieve rol hebben in het bevorderen en beschermen van gezondheid en met dat doel kunnen samenwerken met andere zorgprofessionals. Om alle artsen hierop voor te bereiden, moet het onderwijs geborgd zijn in de initiële opleiding tot basisarts (geneeskundeopleiding). Dit wordt onderstreept in de eindtermen voor de opleiding in het Raamplan Artsopleiding 2021. Wij zien echter drie knelpunten bij het implementeren van preventie onderwijs in de geneeskundeopleiding: 1) de algemeen geformuleerde eindtermen voor preventie en interprofessionele samenwerkingen in het Raamplan hebben een vertaalslag nodig naar concrete beroepstaken en leerdoelen; 2) er ontbreekt een goed overzicht van evidence-based effectieve onderwijsvormen en best practices voor onderwijs over deze onderwerpen; 3) verschillende organisatorische en onderwijskundige barrières bemoeilijken uitwisseling tussen geneeskundeopleidingen van expertise en best practices met betrekking tot preventie onderwijs. In dit project zullen de afdelingen Sociale Geneeskunde van de UMC’s samen de competenties rondom preventie vertalen in concreet en effectief onderwijs, het interfacultaire netwerk versterken en zo krachten bundelen en expertise delen. Hierbij houden we vanaf het begin rekening met de context in verschillende medische faculteiten, zodat elke faculteit het onderwijs vervolgens in het eigen curriculum en het regionale netwerk van samenwerkingspartners (GGD’s, partners in het sociaal domein, partners in andere opleidingen) kan inbedden. De doelen van dit project zijn: 1) Een overzicht maken van werkzame elementen van onderwijs over preventie en daarvoor benodigde interprofessionele samenwerking en dit samenbrengen in een raamwerk. 2) Drie onderwijsonderdelen ontwikkelen, in lijn met het ontwikkelde raamwerk met concrete beroepstaken, die getoetst worden in de praktijk. 3) Een implementatieplan maken over het ontwikkelde preventieonderwijs. In dit project gaan we in de uitwerking van beroepstaken kijken naar wat er in het onderwijs voor basisartsen nodig is voor individuele en collectieve preventie. Interprofessioneel samenwerken is een noodzakelijk element om preventie effectief te organiseren. Daarom zal onderwijs over interprofessionele en domeinoverstijgende samenwerking bij preventie extra aandacht krijgen in ons project. Het project kent vijf fases: 1. Ontwikkelen beroepstaken ten aanzien van preventie op basis van literatuuronderzoek; 2. Literatuuronderzoek naar effectieve onderwijsmethoden voor het aanleren van deze (of vergelijkbare) beroepstaken bij volwassenen. De bevindingen worden uitgewerkt in een raamwerk met effectieve elementen/werkvormen voor preventieonderwijs; 3. Verzamelen en (door)ontwikkelen van onderwijsvormen op basis van het raamwerk; 4. Uitvoeren en evalueren drie onderwijspilots; 5. Afronding en borging. Studenten, docenten en andere stakeholders worden vanaf het begin van het project betrokken door middel van deelname in een stuurgroep. De resultaten van het onderzoek worden verspreid en geïmplementeerd via het reguliere geneeskundeonderwijs, via presentaties op congressen en symposia en via (wetenschappelijke) publicaties.