Ontwikkeling van preventieonderwijs met interprofessionalisering: BRAVO in het onderwijs

Deze projectaanvraag gaat over onderwijsontwikkeling op de leeftstijlthema’s: Bewegen, Roken, Alcoholgebruik, Voeding en Ontspanning (BRAVO). Deze onderwijsontwikkeling geldt voor de opleidingen in de gezondheidszorg (verpleegkunde, ergotherapie), het sociaal domein (social work, toegepaste psychologie) van de Hogeschool van Amsterdam, NHL Stenden en Fontys en de master Development and Health Psychology (DHP) van de Universiteit van Amsterdam. Leefstijlproblemen verhogen het risico op een ernstig beloop van bijvoorbeeld infectieziektes als CoVID-19; zij veroorzaken chronische ziektes en ook overlijden. Een ongezonde leefstijl komt vaker voor bij mensen met een lage sociaal economische status (SES), veelal in combinatie met stress of psychische klachten. Vanuit het Nationaal Preventie Akkoord is de ambitie “Een gezonder Nederland!”. Voor de professional in de gezondheidszorg en het sociaal domein ligt daarbij de focus op het bevorderen van een gezonde leefstijl, door in gesprek te gaan met deze doelgroep. We weten dat aandacht voor preventie en de BRAVO thema’s, nog niet vanzelfsprekend is voor veel professionals. Het huidige HBO en WO leefstijlpreventie onderwijs voor de gezondheidszorg en het sociaal domein is te versnipperd. Er is onderwijsaanbod op verschillende leefstijlthema’s. Preventieonderwijs, waarin deze thema’s geïntegreerd worden behandeld, ontbreekt echter. Om interprofessioneel te werken rondom leefstijlpreventie zijn slechts beperkte, tot geen mogelijkheden voor studenten. Het einddoel van dit project is het opleveren van drie onderwijsmodules in maart 2025, die zich richten op selectieve, geïndiceerde, of zorg gerelateerde preventie interventies voor mensen met een verhoogd risico op gezondheidsproblemen. Deze interventies richten zich op zogenoemde BRAVO gedragingen: bewegen, roken, alcoholgebruik, voeding en ontspanning. In drie werkgroepen, bestaande uit docent-onderzoekers van de betrokken opleidingen, worden modules ontwikkeld. Dit zijn de modules: (1) Herkennen, bespreken en informeren, dat zal bestaan uit blended gesprekstrainingen; (2) Intervenieren, dat zal bestaan uit probleemgestuurd (domein en instellingsoverstijgend) projectonderwijs; en (3) Samenwerken, dat bestaat uit (door)ontwikkelen van een leerwerkplaats. De leeruitkomst is dat een HBO student verpleegkunde, ergotherapie, social work, toegepaste psychologie, of een master DHP student, in staat is om BRAVO preventie interventies toe passen in zijn of haar zorgverlening. De student weet wanneer hij andere professionals moet consulteren, kan samenwerken en kan doorverwijzen. De onderwijsmodules komen beschikbaar in een online omgeving. Het project start in maart 2022 en loopt tot en met februari 2025. Procesevaluatie wordt gedaan door middel van Realist Evaluation met de vraag: welk onderwijs werkt voor welke studenten onder welke context? We proberen de werking van mechanismen onderliggend aan bepaalde veranderingen in studenten (leeruitkomsten) te ontrafelen. Na de proefimplementatie op betrokken hogescholen en universiteit, wordt het onderwijs regulier voortgezet. De resultaten van het project worden o.a. verspreid door minimaal één artikel in een vakblad voor professionals te plaatsen en door het geven van lezingen op congressen voor (wijk)zorg en onderwijs.