Optimal antibiotic use: an 'antibiotic checklist' for all bacterial infections in the hospital
Samenvatting na afronding
Verbetering van antibioticagebruik is noodzakelijk om de ontwikkeling van antibioticaresistentie te remmen. In deze studie is een ‘antibioticachecklist’ ontwikkeld, bedoeld als hulpmiddel om de arts te herinneren aan de belangrijkste stappen in antibiotische behandeling. De checklist is in negen Nederlandse ziekenhuizen geïntroduceerd en het effect is geëvalueerd.
Resultaten
Door het gebruik van de checklist verbeterde de kwaliteit van antibioticagebruik significant. Hoewel de kwaliteit van het antibioticagebruik geassocieerd was met de opnameduur van de patiënt, leidde het checklistgebruik zelf niet tot een verkorte opnameduur. Reden hiervan was dat artsen regelmatig wel een vinkje zetten, maar het punt zoals genoemd op de checklist in de werkelijkheid niet uitvoerden. Uiteraard is het daadwerkelijk uitvoeren noodzakelijk om effect te bereiken.
De antibioticachecklist bleek (kosten)effectief en bovendien makkelijk inzetbaar. Desalniettemin moet introductie van de checklist samengaan met een gedetailleerd implementatieplan, uit deze studie bleek namelijk dat de checklist voor maar 19% van de patiënten werd ingevuld waarvoor hij had kunnen worden ingevuld.
Samenvatting bij start
De inspectie voor de Volksgezondheid heeft alle ziekenhuizen een brief gestuurd met de opdracht een plan te maken om de toename in antimicrobiële resistentie te verminderen. Goed antibioticagebruik is één van de kernpunten. Wij hebben kwaliteitsindicatoren ontwikkeld voor het meten van ‘goed antibioticagebruik’ bij infecties in het ziekenhuis. Het doel van dit project is om deze indicatoren te vertalen in een checklist voor alle bacteriële infecties in het ziekenhuis, welke goed antibioticagebruik zal bevorderen door gezondheidsmedewerkers in de dagelijkse praktijk te herinneren aan de aanbevolen antimicrobiële therapie. De checklist wordt samengesteld, in de praktijk geïntroduceerd, getest en indien nodig aangepast. De uitkomsten voor en na introductie worden vergeleken en zijn o.a. goed antibioticagebruik, gemeten met de indicatoren en opnameduur in het ziekenhuis. De studiepopulatie bestaat uit 800 volwassen patiënten (uit 8 ziekenhuizen) met een bacteriële infectie.
Producten
Auteur: FV van Daalen, SE Geerlings, JM Prins, MEJL Hulscher
Auteur: FV van Daalen, M Smeulers, M Bartels, F Holleman, CE Visser, SE Geerlings
Auteur: FV van Daalen, SE Geerlings, JM Prins, MEJL Hulscher
Auteur: FV van Daalen, BC Opmeer, JM Prins, SE Geerlings, MEJL Hulscher
Auteur: FV van Daalen, MEJL Hulscher, C Minderhoud, JM Prins, SE Geerlings
Auteur: van Daalen FV, Lagerburg A, de Kort J, Sanchez Rivas E, Geerlings SE
Auteur: FV van Daalen, JM Prins, BC Opmeer, MA Boermeester, CE Visser, RM van Hest, MEJL Hulscher, SE Geerlings
Auteur: van Daalen FV, Lagerburg A, Geerlings SE
Auteur: van Daalen FV
Auteur: van Daalen, Frederike V., Hulscher, Marlies E. J. L., Minderhoud, Cas, Prins, Jan M., Geerlings, Suzanne E.
Magazine: BMC Infectious Diseases
Auteur: van Daalen, F. V., Geerlings, S. E., Prins, J. M., Hulscher, M. E. J. L.
Magazine: European Journal of Clinical Microbiology and Infectious Diseases
Auteur: van Daalen FV, Opmeer BC, Prins JM, Geerlings SE, Hulscher MEJL
Magazine: Journal of Antimicrobial Chemotherapy
Auteur: van Daalen, F.V., Prins, J.M., Opmeer, B.C., Boermeester, M.A., Visser, C.E., van Hest, R.M., Branger, J., Mattsson, E., van de Broek, M.F.M., Roeleveld, T.C., Karimbeg, A.A., Haak, E.A.F., van den Hout, H.C., van Agtmael, M.A., Hulscher, M.E.J.L., Geerlings, S.E.
Magazine: Clinical Microbiology and Infection
Auteur: van Daalen, Frederike Vera, Lagerburg, Anouk, de Kort, Jaclyn, Sànchez Rivas, Elena, Geerlings, Suzanne Eugenie
Magazine: Journal of Infectious Diseases
Auteur: Frederike V van Daalen, Jan M Prins, Brent C Opmeer, Marja A Boermeester, Caroline E Visser, Reinier M van Hest, Marlies E J L Hulscher and Suzanne E Geerlings
Auteur: Frederike V van Daalen, Jan M Prins, Brent C Opmeer, Marja A Boermeester, Caroline E Visser, Reinier M van Hest, Marlies E J L Hulscher and Suzanne E Geerlings
Magazine: BMC Infectious Diseases
Auteur: FV van Daalen, JM Prins, ME Hulscher, SE Geerlings
Link: http://www.ateams.nl/de-praktijkgids/verbeteren-van-voorschrijfgedrag/
Auteur: FV van Daalen, SE Geerlings
Link: https://www.bewustzijnsproject.nl/voorbeelden/de-antibiotica-checklist/
Auteur: F.V. van Daalen
Link: https://epubs.ogc.nl/
Verslagen
Eindverslag
In deze stepped-wedge cluster gerandomiseerde studie hebben wij een antibioticachecklist (AB-checklist)geïntroduceerd in 9 Nederlandse ziekenhuizen, op zowel snijdende- als niet-snijdende afdelingen. De checklist is gebaseerd op gevalideerde kwaliteitsindicatoren, die adequaat antibioticagebruik definiëren, en is bedoeld als hulpmiddel voor de arts bij het voorschrijven van therapeutische antibiotica die intraveneus worden gestart. We hebben geëvalueerd wat het effect is van checklist gebruik op de opnameduur van de patiënt, adequate antibiotische therapie (= opvolgen van de checklist items), en kosten.
De antibioticachecklist (AB-checklist) is gebaseerd op gevalideerde kwaliteitsindicatoren. Deze checklist is bedoeld als hulpmiddel voor de arts bij het voorschrijven van therapeutische antibiotica die intraveneus worden gestart. In dit project wordt de effectiviteit van de AB-checklist getest in een stepped-wedge cluster randomized studie, waarin 9 ziekenhuizen participeren.
In elk ziekenhuis is er eerst een voormeting gedaan naar opnameduur en het huidige antibioticagebruik; vervolgens is in elk ziekenhuis de checklist geïntroduceerd. De primaire uitkomstmaat is de opnameduur van de patiënt die intraveneuze antibiotische therapie ontvangt. Secundaire uitkomstmaten zijn het opvolgen van de kwaliteitsindicatoren, het gebruik van antibiotica, en kosten. Op dit moment worden de data betreffende deze eindpunten verzameld. In de voormeting zijn in totaal 816 patiënten geïncludeerd, en in de nameting zijn er 1073 checklists ingevuld. De berekende sample size is hiermee ruim gehaald. De analyse van de resultaten moet nog volgen, waarin wordt bepaald of deze checklist inderdaad effectief is.
Als dat zo blijkt te zijn, zou de checklist mogelijk in de toekomst in alle Nederlandse ziekenhuizen gebruikt kunnen worden, en bovendien ingebouwd kunnen worden in het elektronisch patiëntendossier.