Optimizing pharmacotherapy by redefining the role of the pharmacist: integration of the nondispensing pharmacist in the primary care team.
Medicijnen kunnen bijwerkingen, ongewenste effecten en zelfs schade geven die in ernstige gevallen leiden tot ziekenhuisopnames. Een deel van deze ongewenste effecten is te voorkomen, maar in de huidige zorg komen ze nog teveel voor.
Het POINT-onderzoek introduceerde en evalueerde daarom een nieuwe zorgverlener: een apotheker-farmacotherapeut. Deze apotheker-farmacotherapeut werkt als zorgverlener in de huisartspraktijk en is verantwoordelijk voor de farmacotherapeutische zorg. Het ontwikkelen van een opleiding voor de apotheker-farmacotherapeut was onderdeel van de POINT studie.
Resultaten
Uit de studie blijkt dat een apotheker-farmacotherapeut het risico op medicijnschade verlaagt. Er waren minder ziekenhuisopnames door medicijnen dan in de huidige zorg. Patiënten hadden minder bijwerkingen en huisartsen ervoeren zorg als veiliger. Kortom: een in de huisartspraktijk geïntegreerde apotheker-farmacotherapeut kan de farmacotherapeutische zorg veiliger maken.
---
Patiënten die veel geneesmiddelen gebruiken (polyfarmacie) hebben vaak onnodige klachten of bijwerkingen.
Aanleiding
We gaan onderzoeken hoe apothekers dit kunnen verbeteren door anders te werken.
Opzet
We vergelijken drie groepen apothekers die beoordelen of de voorgeschreven geneesmiddelen de beste zijn voor zijn of haar patiënten. We verzamelen in alle drie de groepen gegevens over het geneesmiddelgebruik, bloedwaarden, bezoek aan specialisten en ziekenhuisopnames. In de eerste groep werkt de apotheker alleen in de huisartspraktijk, en niet in de apotheek. Deze verstrekt geen geneesmiddelen en geeft alleen advies. In de tweede en de derde groep werkt de apotheker vanuit de apotheek samen met huisartsen in de regio. Deze apothekers verstrekken wel de geneesmiddelen. In de tweede groep heeft de apotheker een aanvullende opleiding gedaan.
Verwachte resultaten
We verwachten in de eerste groep beter geneesmiddelgebruik en minder ziekenhuisopnames, omdat apotheker en huisarts beter samenwerken vanuit eenzelfde praktijk.
Meer informatie
Producten
Auteur: A. Hazen, V. Sloeserwij, D. Zwart, A. de Bont, M. Bouvy, H. de Gier, N. de Wit, A. Leendertse
Auteur: A. Hazen
Auteur: -
Auteur: V. Sloeserwij, A. de Bont, A. Hazen, M. Bouvy, H. de Gier, N. de Wit, A. Leendertse, D. Zwart
Auteur: A. Hazen
Auteur: A. Hazen, A. van der Wal1, D. Zwart, M. Bouvy, H. de Gier, N. de Wit, A. Leendertse, A. de Bont
Auteur: A. Hazen, A. de Bont, D. Zwart, A. Leendertse
Auteur: -
Auteur: A. Hazen, P. van Hartingsveldt
Auteur: A. Hazen, P. van Hartingsveldt
Auteur: A. Hazen, D. Zwart, A. de Bont, M. Bouvy, H. de Gier, N. de Wit, A. Leendertse
Auteur: S. Gertsen
Magazine: NEDERLANDS PLATFORM VOOR FARMACEUTISCH ONDERZOEK
Auteur: V. Meijvis
Magazine: Pharmaceutisch Weekblad
Auteur: A. Hazen
Magazine: Pharmaceutisch Weekblad
Auteur: H. Smit-Koop
Magazine: NEDERLANDS PLATFORM VOOR FARMACEUTISCH ONDERZOEK
Auteur: Hazen, Ankie C. M., Wal, Aletta W. van der, Sloeserwij, Vivianne M., Zwart, Dorien L. M., Gier, Johan J. de, Wit, Niek J. de, Leendertse, Anne J., Bouvy, Marcel L., Bont, Antoinette A. de
Magazine: International Journal of Clinical Phrarmacology
Auteur: Hazen, Ankie C.M., de Bont, Antoinette A., Boelman, Lia, Zwart, Dorien L.M., de Gier, Johan J., de Wit, Niek J., Bouvy, Marcel L.
Magazine: social & administrative pharmacy
Auteur: J. Stutterheim
Magazine: NEDERLANDS PLATFORM VOOR FARMACEUTISCH ONDERZOEK
Auteur: Hazen, Ankie C.M., Sloeserwij, Vivianne M., Zwart, Dorien L.M., de Bont, Antoinette A., Bouvy, Marcel L., de Gier, Johan J., de Wit, Niek J., Leendertse, Anne J.
Magazine: BMC Family Practice
Auteur: A. Hazena, E. de Groota, H. de Gierb, R. Damoiseauxa, D. Zwart, A. Leendertse
Magazine: Currents in Pharmacy Teaching and Learning
Auteur: V. Meijvis
Magazine: Pharmaceutisch Weekblad
Auteur: V. Meijvis
Magazine: Pharmaceutisch Weekblad
Auteur: V. Sloeserwij
Magazine: Huisarts & Wetenschap
Auteur: A. Hazen
Magazine: UPPER-Actueel
Auteur: V. Meijvis
Magazine: NEDERLANDS PLATFORM VOOR FARMACEUTISCH ONDERZOEK
Auteur: D. Zwart
Auteur: Mok, L., Wenning, H., de Vries, I., Terluin, B., Hazen, A., van Dieren, R., Klaassen, H.-W., Boonstra, N., Dankers, S., Eimers, M.
Auteur: A.C.M. Hazen
Verslagen
Eindverslag
Medicijnen kunnen bijwerkingen, ongewenste effecten en zelfs schade geven, die in ernstige gevallen leiden tot ziekenhuisopnames. In Nederland worden jaarlijks 50.000 patiënten opgenomen in het ziekenhuis ten gevolge van medicatie(problemen). Een deel van deze ongewenste effecten is te voorkomen, maar in de huidige zorg komen ze nog teveel voor. Het POINT-onderzoek introduceerde en evalueerde daarom een nieuwe zorgverlener: een apotheker-farmacotherapeut. Deze apotheker-farmacotherapeut werkt als zorgverlener in de huisartspraktijk en is verantwoordelijk voor de farmacotherapeutische zorg. Het ontwikkelen van een opleiding voor de apotheker-farmacotherapeut was onderdeel van de POINT studie. Uit de studie bleek dat een apotheker-farmacotherapeut het risico op medicijn-schade verlaagt. Er waren minder ziekenhuis opnames door medicijnen dan in de huidige zorg. Patiënten hadden minder bijwerkingen en huisartsen ervoeren zorg als veiliger. Voor verbetering van de farmacotherapeutische zorg in de eerste lijn is het model waarin de apotheker in de huisartspraktijk geïntegreerd werkzaam is, een goed model. Hierbij zijn key-elementen: 1. volledige integratie in de huisartsenzorg; 2. het nemen van verantwoordelijkheid voor de farmacotherapeutische zorg door de apotheker; waarbij randvoorwaarde is dat 3. de apotheker is opgeleid in klinisch redeneren inclusief communicatie-skills. Kortom: een in de huisartspraktijk geïntegreerde apotheker-farmacotherapeut kan de farmacotherapeutische zorg veiliger maken.
Het onderzoek naar de implementatie van de niet-verstrekkende apotheker van de POINT-studie (Pharmacotherapy Optimization through Integration of a Nondispensing pharmacist in a primary care Team) is van start gegaan. In juni 2013 was er duidelijkheid over de financiering door de toekenning van financiering vanuit het SAG innovatiefonds en zijn we vanuit het UMC Utrecht gestart met het werven van onderzoekers. In het najaar van 2013 zijn de huisartsenpraktijken gerekruteerd voor deelname aan de interventiegroep van het onderzoek. In totaal hebben we tien enthousiaste groepspraktijken gevonden die gemotiveerd zijn om te werken aan en te denken over verbetering van de farmaceutische zorg in het kader van het POINT-project. De belangstelling van apothekers voor de vacature van niet-verstrekkende apotheker was zeer groot en leverde 10 zeer gemotiveerde apothekers op. Ze zijn in maart 2014 gestart met het werken en leren in de huisartspraktijk. Iedere apotheker werkt full-time in een huisartspraktijk van 6.500 tot 12.000 patiënten. Een belangrijk aandachtspunt bij de implementatie bleek de positie van de apotheker in de huisartspraktijk. Voor de apothekers is het zoeken naar die positie en hoe deze zich verhoud tot de huisarts, de praktijkondersteuners, de praktijkverpleegkundige, de doktersassistenten en de openbaar apotheker. De positionering is een groeiend proces.
Tegelijk met de interventie is gestart met het implementatie-onderzoek wat informatie moet opleveren over de haalbaarheid van de interventie in de toekomst. De niet-verstrekkende apothekers en de huisartsen zijn na de start van de interventieperiode in hun praktijk geïnterviewd.
Andere stakeholders inclusief patiënten zijn geïnterviewd voor het in kaart brengen van meningen hoe de farmaceutische zorg in de huisartspraktijk te verbeteren. Uit deze interviews zijn stellingen gedestilleerd die nu aan verschillende groepen worden voorgelegd om in kaart te brengen hoe de farmaceutische zorg in de huisartspraktijk verbeterd kan worden.
De interventie periode loopt tot juni 2015. De komende maanden zal de focus daarom blijven liggen op het begeleiden van de apothekers in de huisartspraktijken. Het kwalitatieve deel van het onderzoek zal zich richten op het verzamelen van gegevens door middel van observaties in de praktijken, interviews en focusgroepen gericht op succes- en faalfactoren voor de toekomstige implementatie van de nieuwe functie. Vanaf juni 2015 zal data verzameld worden voor het kwantitatief onderzoek.