Organisatieverbetering door taakherschikking in de ANW-zorg. Een onderzoek naar de haalbaarheid en effecten van de inzet van de inzet van Verpleegkundig Specialisten.
Het aantal zorgvragen op de huisartsenposten (HAP) en de Spoedeisende Hulp (SEH) stijgt explosief. Naast integratie van HAP en SEH op één locatie lijkt het herschikken van taken tussen artsen en verpleegkundig specialisten een mogelijke oplossing. Onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat 80 procent van de zorgvragen bij de ANW-spoedzorg (avond-, nacht- en weekend) laag complex en niet spoedeisend zijn. Deze zorgvragen kunnen vrijwel allemaal goed door een verpleegkundig specialist worden afgehandeld. Dit is reeds aangetoond in de dagzorg. Inzet van de verpleegkundig specialist in de ANW-spoedzorg kan in theorie bijdragen tot minder werkdruk bij de artsen en daardoor leiden tot een doelmatiger spoedzorg met behoud van kwaliteit en veiligheid. Een wetenschappelijke onderbouwing hiervan ontbreekt nog.
Het doel is een wetenschappelijk onderbouwd antwoord op de vraag in hoeverre de inzet van verpleegkundig specialisten in de ANW-spoedzorg de spoedzorg beter toegankelijk en beheersbaar houdt.
Producten
Auteur: Wijers N, Schoonhoven L, Giesen PHJ, Vrijhoef HJM, van der Burgt R, Mintjes J, Wensing MJP, Laurant MGH.
Magazine: BMC Family Practice
Verslagen
Eindverslag
In het licht van een sterk groeiende en veranderende zorgvraag en de toenemende personeelsschaarste, staan we voor de uitdaging om de eerste lijn toekomstbestendig en betaalbaar te houden. Deze problemen gelden ook voor de spoedzorg; op huisartsenposten en afdelingen Spoed Eisende Hulp (SEH) stijgt het aantal zorgvragen. Door het inzetten van Verpleegkundig Specialisten neemt de druk op huisartsen wellicht af. Immers, niet alle klachten zijn even urgent of complex dat ze behandeld moeten worden door een huisarts.
In december 2010 zijn het UMC St Radboud, de Stichting Kwaliteit en Ontwikkeling Huisartsenzorg (KOH) en de Centrale Huisartsen Posten (CHP) Zuidoost-Brabant een onderzoek gestart naar de effecten van het inzetten van Verpleegkundig Specialisten op de Spoedpost in het Catharina ziekenhuis in Eindhoven. Normaal biedt, in het weekend tussen 10.00 en 17.00 uur, een team van vijf huisartsen zorg aan patiënten die de post in Eindhoven bezoeken. Gedurende het onderzoek werd op zaterdag of zondag één huisarts minder ingeroosterd. Deze dienst werd ingevuld door een Verpleegkundig Specialist.
De resultaten van het onderzoek tonen aan dat de Verpleegkundig Specialist deskundig is en veilige zorg biedt. De kwaliteit van de zorg blijkt vergelijkbaar met die van de huisarts. Belangrijk waren de ervaringen van patiënten. Deze toonden zich over het algemeen tevreden en zagen geen verschil tussen behandeling door de huisarts en Verpleegkundig Specialist. Opvallend was dat de Verpleegkundig Specialist iets langer de tijd nam voor een consult, minder vaak medicijnen voorschreef en terughoudender was in het verwijzen naar de Spoedeisende Hulp. Dit laatste kan deels verklaard worden uit het gegeven dat de huisarts relatief meer complexe klachten behandelt, waarvoor aanvullende diagnostiek noodzakelijk is (bv. maag-, darm- en leverproblemen, hartklachten).
De bevindingen van voorliggend onderzoek zijn vergelijkbaar met de bevindingen uit eerdere studies, waarbij effecten van de inzet van Verpleegkundig Specialisten in de dagpraktijk is onderzocht. Taakherschikking van huisartsen naar Verpleegkundig Specialisten blijkt ook op de spoedpost mogelijk te zijn.
De werkdruk op huisartsenposten (HAP) en spoedeisende hulp (SEH) neemt jaarlijks met zo’n 6 tot 7% toe en heeft de maximale capaciteit bereikt. Problemen rondom de kwaliteit, de toegankelijkheid en beheersbaarheid van de ANW-zorg (avond, nacht, weekend) cq spoedzorg zijn onontkoombaar als er niet wordt ingegrepen.In de spoedzorg is men dan ook naarstig op zoek naar oplossingen om deze toenemende zorgvraag veilig en efficiënt te kunnen blijven opvangen. De inzet van de verpleegkundig specialisten biedt kansen. In een quasi-experimentele studie wordt onderzocht wat het effect is van de inzet van verpleegkundig specialisten in de spoedzorg in vergelijking met de huidige zorg door huisartsen. Effecten in termen van toegankelijkheid, werkdruk huisartsen, kwaliteit van zorg, patientervaringen en doelmatige inzet van verpleegkundig specialisten. Ook zal onderzocht worden welke factoren bijdragen aan succesvolle implementatie van verpleegkundig specialisten en de haalbaarheid.