Mobiele menu

Participatie in het groen van Arnhem en Nijmegen: Samenwerken aan groen voor gezondheid (PARTIGAN)Participatory Greening in Arnhem and Nijmegen

Participeren in het groen kan de gezondheid bevorderen. Inwoners met een lage SES hebben het meeste baat bij een toegang tot groen (zoals tuinen, parken en straatgroen) vooral als ze hier actief gebruik van maken. 

Doel

PARTIGAN onderzocht hoe kwetsbare buurten in Arnhem en Nijmegen zo kunnen vergroenen dat het aansluit bij de behoeften en wensen van inwoners om daarmee gezondheidsachterstanden terug te dringen. Het doel was het effect te meten op gezondheid en welzijn van de vergroening van een aantal pilotgebieden die participatief werden aangelegd.

Aanpak

Van september 2018 tot april 2023 onderzocht PARTIGAN de waarde en betekenis van participatie in het groen in kwetsbare buurten van Arnhem en Nijmegen. Het ging daarbij om het actief gebruik van groen en de waardering van al dan niet participatief aangelegde parken, groen in de woonomgeving en de ervaringen van groene inwonerinitiatieven zoals moestuinen.

Werkwijze

In meerdere wijken werd het gebruik en de waardering van geselecteerde kleine parken in kwetsbare buurten gevolgd via directe observatie (met de SOPARC methode), interviews met projectleiders en beleidsmakers en korte foto-interviews en informele gesprekken met inwoners. Elf groene inwonerinitiatieven (buurttuinen, moestuinen, stadslandbouw, buurtvergroening; 6 in Nijmegen en 5 in Arnhem) werden intensief betrokken in het onderzoek en gevolgd via gezamenlijke bijeenkomsten, directe contacten, diepte interviews en vragenlijstonderzoek. In twee buurten waar herinrichting en vergroening plaatsvond, werden het ontwikkelproces, de participatie en de resultaten geëvalueerd via vragenlijsten die in direct contact van deur-tot-deur werden ingevuld. Specifieke vragenlijsten werden ontwikkeld om dimensies van welzijn gerelateerd aan groeninitiatieven te meten.

Samenwerkingspartners

Het PARTIGAN-consortium werd gevormd door kennisinstellingen (WUR, VU, RU), gemeenten (Arnhem en Nijmegen), groenbeheerders (Staatsbosbeheer, NVTL, VHG), het groene en sociale maatschappelijke middenveld (IVN, Pharos) en groene burgerinitiatieven. Ook werkt het consortium samen met diverse andere consortia van Maak Ruimte Voor Gezondheid.

Resultaten

Participatie in het groen blijkt van betekenis voor betrokkenheid van buurtbewoners, voor meer naar buiten, meer bewegen, meer kennis van gezond eten en minder stress, meer sociale verbinding en welzijn maar ook voor biodiversiteit en klimaatadaptatie. Belangrijke aandachtspunten zijn de structurele financiering en borging, het bereiken van sommige groepen en gedeeld eigenaarschap. Bij parkontwikkeling kan participatie van bewoners leiden tot een park dat beter afgestemd is op de behoefte in de wijk, en tevens tot kortere lijnen en meer vertrouwen in samenwerking met de gemeente. Groene inwonerinitiatieven in Arnhem en Nijmegen bleken van grote waarde voor de deelnemers voor hun welzijn, sociale netwerk, het leren van nieuwe vaardigheden, vergroten van zelfvertrouwen en maatschappelijke betrokkenheid. De gemeente ziet de waarde van deze initiatieven voor een gezonde leefomgeving en wil deze waar mogelijk ondersteunen.

Het belangrijkste eindproduct van het project is het adviesrapport ‘De meerwaarde van groene buurtinitiatieven’ en het stevig opgebouwde netwerk van groene buurtinitiatieven en het consortium.

Afbeelding
partigan

Handreiking: De meerwaarde van groene buurtinitiatieven

Deze publicatie deelt de lessen uit PARTIGAN en inspireert hiermee andere initiatieven en gemeenten om te bouwen aan groene en gezonde steden.
Bestand
Afbeelding
partigan

Website PARTIGAN

Lees meer over dit project op de website van Partigan.

Vervolg

Producten

You tube filmpjes

Publicaties

  • Eindpublicatie:  PARTIGAN publicatie – De meerwaarde van groene buurtinitiatieven
  • Methodologie & eerste resultaten: Healthy urban neighborhoods
  • Kennisbundeling Groen en Gezondheid PARTIGAN RIVM
  • Presentatie van onderzoeksbevindingen op de slotbijeenkomst
  • Fotocollage - Perceptie van groene burgerinitiatieven in Arnhem en Nijmegen

Online publicatie

Posters, presentaties, studentverslagen en nieuwsbrieven vind je op de WUR projectwebsite, hier enkele voorbeelden:

  • Infographic - Beter groen in de Geitenkamp volgens bewoners
  • Samenvatting klimaatkwetsbaarheid in Arnhem en Nijmegen
  • Poster Groen in de Geitenkamp - motivaties en bezochte plekken
  • Presentatie PARTIGAN groene initiatieven bijeenkomst 11 maart 2021

Producten

Titel: Cluster meeting CSPS Health & Environment
Auteur: Derkzen M., et al.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Groen in de Geitenkamp: 80 bewoners gesproken in de geitenkamp
Auteur: Yentl te Riele
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Groene initiatieven bijeenkomst
Auteur: Marthe Derkzen
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Samenvatting PARTIGAN Consortiumbijeenkomst 7 okt 2020
Auteur: Derkzen, M. et al.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Green Citizen Initiatives: Participating together
Auteur: Sanne Bom
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Onderzoek "Groen in de wijk"-
Auteur: Lieke Verlind en Arianne Aanstoot
Titel: Hoe kwetsbaar zijn bewoners voor lokaleklimaatgevolgen? Een onderzoek in Arnhem en Nijmegen
Auteur: Arianne Aanstoot
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN consortiumbijeenkomst 6 december 2021
Auteur: Marthe Derksen
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: MRVG Projectleidersbijeenkomst juni 2020 update
Auteur: Derkzen et al.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN: participatie in het Groen. Hoe belangrijk is burgerparticipatie bij vergroeningsprojecten voor hetsucces van die projecten
Auteur: Derkzen et al.
Titel: Healthy urban neighborhoods: exploring the well-being benefits of green citizen initiatives
Auteur: Derkzen, M.
Link: https://internationalpeopleplantsymposium.org/
Titel: Verslag PARTIGAN Consortium Bijeenkomst
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PUBLIEKE GROENE PLEKKEN VERBETEREN IN DE GEITENKAMP: PERSPECTIEF VAN BEWONERS
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Perceptie van groene burgerinitiatieven: Foto collage
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN Nieuwsbrief Lente 2020
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Samenvatting PARTIGAN consortiumbijeenkomst 7 okt 2020
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN Nieuwsbrief Herfst 2021
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN Nieuwsbrief herfst 2020
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN Nieuwsbrief Lente 2021
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: De rol van bewonersparticipatie voor kleine parkjes van hoge kwaliteit
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN nieuwsbrief Zomer 2020
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: PARTIGAN Nieuwsbrief Winter 2021
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Groene initiatieven bijeenkomst
Link: https://ap.lc/YPMn6
Titel: Healthy urban neighborhoods: exploring the well-being benefits of green citizen initiatives
Auteur: M.L. Derkzen1,a, S. Bom1, J. Hassink2, E.H. Hense3, F. Komossa4 and L. Vaandrager1
Magazine: Acta Orthopaedica
Begin- en eindpagina: 283-292
Link: https://www.actahort.org/books/1330/1330_34.htm

Kenmerken

Projectnummer:
5310013181
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2019
2023
Gerelateerde programma's:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
dr. ir. L. Vaandrager
Verantwoordelijke organisatie:
Wageningen University & Research
Afbeelding
Kennisbundel gezonde wijk

In de kennisbundel Gezond leven in gemeente en regio vindt u een selectie van de meest bruikbare kennis uit onderzoek naar gezondheidsaanpakken in de wijk voor gemeenten en GGD’en. In ruim 4 jaar is de kennis opgedaan in 35 projecten, met subsidie uit ons Preventieprogramma.