Participatie in het groen van Arnhem en Nijmegen: Samenwerken aan groen voor gezondheid (PARTIGAN)Participatory Greening in Arnhem and Nijmegen
Participeren in het groen kan de gezondheid bevorderen. Inwoners met een lage SES hebben het meeste baat bij een toegang tot groen (zoals tuinen, parken en straatgroen) vooral als ze hier actief gebruik van maken.
Doel
PARTIGAN onderzocht hoe kwetsbare buurten in Arnhem en Nijmegen zo kunnen vergroenen dat het aansluit bij de behoeften en wensen van inwoners om daarmee gezondheidsachterstanden terug te dringen. Het doel was het effect te meten op gezondheid en welzijn van de vergroening van een aantal pilotgebieden die participatief werden aangelegd.
Aanpak
Van september 2018 tot april 2023 onderzocht PARTIGAN de waarde en betekenis van participatie in het groen in kwetsbare buurten van Arnhem en Nijmegen. Het ging daarbij om het actief gebruik van groen en de waardering van al dan niet participatief aangelegde parken, groen in de woonomgeving en de ervaringen van groene inwonerinitiatieven zoals moestuinen.
Werkwijze
In meerdere wijken werd het gebruik en de waardering van geselecteerde kleine parken in kwetsbare buurten gevolgd via directe observatie (met de SOPARC methode), interviews met projectleiders en beleidsmakers en korte foto-interviews en informele gesprekken met inwoners. Elf groene inwonerinitiatieven (buurttuinen, moestuinen, stadslandbouw, buurtvergroening; 6 in Nijmegen en 5 in Arnhem) werden intensief betrokken in het onderzoek en gevolgd via gezamenlijke bijeenkomsten, directe contacten, diepte interviews en vragenlijstonderzoek. In twee buurten waar herinrichting en vergroening plaatsvond, werden het ontwikkelproces, de participatie en de resultaten geëvalueerd via vragenlijsten die in direct contact van deur-tot-deur werden ingevuld. Specifieke vragenlijsten werden ontwikkeld om dimensies van welzijn gerelateerd aan groeninitiatieven te meten.
Samenwerkingspartners
Het PARTIGAN-consortium werd gevormd door kennisinstellingen (WUR, VU, RU), gemeenten (Arnhem en Nijmegen), groenbeheerders (Staatsbosbeheer, NVTL, VHG), het groene en sociale maatschappelijke middenveld (IVN, Pharos) en groene burgerinitiatieven. Ook werkt het consortium samen met diverse andere consortia van Maak Ruimte Voor Gezondheid.
Resultaten
Participatie in het groen blijkt van betekenis voor betrokkenheid van buurtbewoners, voor meer naar buiten, meer bewegen, meer kennis van gezond eten en minder stress, meer sociale verbinding en welzijn maar ook voor biodiversiteit en klimaatadaptatie. Belangrijke aandachtspunten zijn de structurele financiering en borging, het bereiken van sommige groepen en gedeeld eigenaarschap. Bij parkontwikkeling kan participatie van bewoners leiden tot een park dat beter afgestemd is op de behoefte in de wijk, en tevens tot kortere lijnen en meer vertrouwen in samenwerking met de gemeente. Groene inwonerinitiatieven in Arnhem en Nijmegen bleken van grote waarde voor de deelnemers voor hun welzijn, sociale netwerk, het leren van nieuwe vaardigheden, vergroten van zelfvertrouwen en maatschappelijke betrokkenheid. De gemeente ziet de waarde van deze initiatieven voor een gezonde leefomgeving en wil deze waar mogelijk ondersteunen.
Het belangrijkste eindproduct van het project is het adviesrapport ‘De meerwaarde van groene buurtinitiatieven’ en het stevig opgebouwde netwerk van groene buurtinitiatieven en het consortium.
Handreiking: De meerwaarde van groene buurtinitiatieven
Producten van ZonMw
- Bekijk het verslag van de leernetwerkbijeenkomst op 3 juli 2019. Bekijk hier alle verslagen van de leernetwerkbijeenkomsten van Maak ruimte voor gezondheid.
- Filmpje bij deze bijeenkomst
Vervolg
- Bekijk hier de resultaten (kennisagenda) van PARTIGAN 1.
- Het project PARTIGAN leidde tot vervolg in een living lab gezonde leefomgeving in de Nijmeegse wijk Lindenholt.
Producten
You tube filmpjes
- PARTIGAN - Participatory Greening of Arnhem and Nijmegen - YouTube
- Biodiversiteit en verbinding met de natuur - YouTube
- Maak ruimte voor gezondheid – leernetwerkbijeenkomst 3 juli 2019 (uitgebreide versie) - YouTube
- Eindpublicatie: PARTIGAN publicatie – De meerwaarde van groene buurtinitiatieven
- Methodologie & eerste resultaten: Healthy urban neighborhoods
- Kennisbundeling Groen en Gezondheid PARTIGAN RIVM
- Presentatie van onderzoeksbevindingen op de slotbijeenkomst
- Fotocollage - Perceptie van groene burgerinitiatieven in Arnhem en Nijmegen
Online publicatie
Posters, presentaties, studentverslagen en nieuwsbrieven vind je op de WUR projectwebsite, hier enkele voorbeelden:
- Infographic - Beter groen in de Geitenkamp volgens bewoners
- Samenvatting klimaatkwetsbaarheid in Arnhem en Nijmegen
- Poster Groen in de Geitenkamp - motivaties en bezochte plekken
- Presentatie PARTIGAN groene initiatieven bijeenkomst 11 maart 2021
Producten
Auteur: Derkzen M., et al.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Yentl te Riele
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen, M. et al.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Sanne Bom
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Lieke Verlind en Arianne Aanstoot
Auteur: Arianne Aanstoot
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Marthe Derksen
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen et al.
Link: https://ap.lc/YPMn6
Auteur: Derkzen et al.
Auteur: Derkzen, M.
Link: https://internationalpeopleplantsymposium.org/
Link: https://ap.lc/YPMn6
Link: https://ap.lc/YPMn6
Link: https://www.wur.nl/nl/show-longread/Groen-goed-voor-de-gezondheid.htm
Auteur: M.L. Derkzen1,a, S. Bom1, J. Hassink2, E.H. Hense3, F. Komossa4 and L. Vaandrager1
Magazine: Acta Orthopaedica
Begin- en eindpagina: 283-292
Link: https://www.actahort.org/books/1330/1330_34.htm