PERISCOPE: Personalized and contextualized information in self-management systems for chronically ill patients
Innovatie van ICT-componenten in zelfmanagementsystemen
De rol van zelfmanagementsystemen neemt zonder twijfel de komende jaren toe. De groeiende kloof tussen vraag en aanbod kan worden beperkt door inzet van zelfmanagementsystemen. Er is wetenschappelijk bewijs dat behandelingen waarin zelfmanagement een hoofdrol speelt, leiden tot verbeteringen in de gezondheidstoestand en de patiënttevredenheid. Het project PERISCOPE richt zich met de ontwikkeling van ontwerp- en implementatie-eisen voor ‘personalisatie en contextualisatie’ op innovatie in zelfmanagementsystemen. Door personalisatie en contextualisatie verbetert de interactie tussen systeem en gebruiker doordat de informatie aansluit bij cultuur, gewoonten en eigenheden van de gebruiker. De techniek wordt toegepast op de bestaande website www.dieetinzicht.nl.
Doelstelling
Inbreng en zelfmanagementmogelijkheden van patiënten in de zorg vergroten door betere zelfmanagementsystemen. Met name personalisatie en contextualisatie van informatie en betere interactie met het systeem moeten bijdragen aan mogelijkheden van de patiënt om zijn eigen gezondheid en gezondheidsrisico’s, met name gerelateerd aan leefstijlveranderingen, te managen.
Verslagen
Eindverslag
Het zelf 'managen' van je gezondheid en de gevolgen en risico's van een aandoening vraagt om ondersteuning van zorgprofessionals en zelfmanagementsystemen (ZMS). Een ZMS is een computersysteem dat de gebruiker helpt in het beheersen van de risico’s en bevorderen van de eigen gezondheid. Vaak is daarvoor een verandering van de leefgewoonten noodzakelijk en het is juist die verandering van leefgewoonten die alleen door de persoon zelf tot stand kan worden gebracht.
In het Periscope project is onderzocht aan welke eisen een ZMS moet voldoen om de gebruiker te ondersteunen bij het veranderen van zijn leefgewoonten en hoe deze gebruikersondersteuning op een systematische wijze ontworpen en getest kan worden. Er is gekozen voor ondersteuning van het veranderen van eetgewoonten en voeding, omdat dit voor veel chronische aandoeningen (denk aan diabetes en nierziekten) een belangrijke factor is om gezondheid te bevorderen en risico’s te voorkomen.
Uit de literatuur is bekend dat de vorm en inhoud van de informatie afgestemd moet worden op zowel de rationele (‘bewuste’) als de affectieve (‘onbewuste’) informatieverwerking door de ZMS-gebruiker. Dit betekent dat deze informatie afgestemd moet zijn op zijn/haar persoonlijke situatie, appreciaties, motivatie en intellectuele capaciteiten. In het Periscope project is onderzocht op welke wijze in een ZMS de informatieverstrekking rekening kan houden met deze persoonlijke factoren, hoe de informatie er dan uit dient te zien en hoe de effectiviteit van deze informatieverschaffing online vastgesteld kan worden ter verdere verbetering.
Het resultaat van het onderzoek is een methodiek waarmee op basis van inzichten uit de eerder onderzoek (beschreven in de literatuur) en wensen en ervaringen van gebruikers ‘informatie op maat’ kan worden aangebonden door een ZMS. De ontwikkelde methodiek is getoetst en geëvalueerd door het uitvoeren van een experiment waaraan mensen met een chronische nieraandoening die zeer goed moet letten op wat zij eten, hebben deelgenomen. Daaruit is gebleken dat de ontworpen interactiepatronen voor ‘informatie op maat’ toegepast kunnen worden in een ZMS voor nierpatiënten. Maar het verstrekken van ‘informatie op maat’ vereist dat het ZMS op een valide wijze vaststelt wat de kenmerken van de gebruiker zijn en hoe zij/hij daadwerkelijk gebruik maakt van het ZMS. Instrumenten die dat snel en gemakkelijk kunnen bepalen zijn in ontwikkeling. Alhoewel er met Periscope een belangrijke stap is gezet op weg naar ‘informatie op maat’ is verder onderzoek noodzakelijk voordat de ontwikkelde interactiepatronen, met deze instrumenten, geïncorporeerd kan worden in operationele ZMS systemen.