Positive Health and Social Resilience in Postwar Disadvantaged Neighborhoods: An Ethnographic Participatory Study

In kwetsbare buurten is de sociale dynamiek van grote invloed op veerkracht en gezondheid van de bewoners. Hoe kunnen bewoners daar zelf samen met gemeente en professionals de regie in nemen?

Doel

In kwetsbare buurten worstelen bewoners met gezondheid, veerkracht en participatie. Er wordt veel gesproken over mensen in achterstandssituaties en te weinig met hen. Dat wilden wij voorkomen.

Aanpak

Ons onderzoek speelde zich af in drie buurten in Maastricht NoordWest. Op een burgertop met 100 gelote deelnemers (2015) hadden bewoners ‘’ontmoeting’’ geprioriteerd. We hebben platform opgericht om samen met buurtbewoners initiatieven te ontwikkelen, uit te voeren en te onderzoeken. Initiatieven zoals bijvoorbeeld een maandelijkse Filosofie Café, een werkgroep SociaalGroen, een actiegroep ‘de verdwaalde ambulance’.

Samenwerkingspartners

Het onderzoeksteam bestond uit Universiteit Maastricht, Trajekt (bv Vreedzame Wijk Malberg), Gemeente Maastricht en Buurtnetwerken, CNME, en de Stichting SamenGroener NoordWest Maastricht (bewoners).

Resultaten

Intensieve participerende observatie en interviews leverden vier kerninzichten op:

  1. Erkenning van de kennis van buurtbewoners is cruciaal voor verbetering.
  2. Een langdurige, informele band tussen onderzoekers en buurten is een voorwaarde om die kennis van buurtbewoners te ontsluiten.
  3. De kwaliteit van de publieke ruimte is een hefboom voor veerkracht.
  4. Initiatieven van bewoners en participatie-beleid van instituties schuren.
gezond en inclusief

Handreiking

Hoe maak je een gezonde en inclusieve stad? Bekijk deze handreiking voor een participatieve aanpak van de publieke ruimte.
universiteit met de buurt

Website

Lees over dit project op de website van Universiteit met de buurt.

Producten

Titel: Tackling problems of reach
Auteur: Sanne Raap
Titel: Voorkomen of opbouwen. Botsende talen en logica’s in het sociale domein
Auteur: Klasien Horstman
Titel: Notitie Universiteit met de Buurt
Auteur: Sanne Raap, Mare knibbe, Klasien Horstman
Titel: Eerste hulp bij samenwerking in de participatiesamenleving
Auteur: Sanne Raap (UM/FHML) & Esther de Weger (RIVM)
Titel: Filosofie van Publieke gezondheid
Auteur: Klasien Horstman
Titel: Engaging and empowering people
Auteur: Esther de Weger, Sanne Raap, Ernie Drissen & Riny Geurts
Titel: Where are the publics of public health?
Auteur: Klasien Horstman
Titel: Waar zijn de publieken van de publieke gezondheidszorg?
Auteur: Klasien Horstman
Titel: Philosophy Café As social innovation
Auteur: Sanne Raap
Titel: Shifting logics of inclusion and exclusion
Auteur: Mare Knibbe
Titel: Positieve gezondheid. Wat is het en wat kan je ermee?
Auteur: Sanne Raap
Titel: University with the Neighborhood
Auteur: Sanne Raap
Titel: The impact of Covid-19 in vulnerable neighborhoods. Observations from Aachen, Maastricht, Groningen, Ghent.
Auteur: Prof Dr Klasien Horstman (Maastricht University, Faculty of Health, Medicine and Life Sciences) Dr Mare Knibbe (Maastricht University, Faculty of Health, Medicine and Life Sciences) Prof Dr Griet Roets (Ghent University, Department of Social Work and Social Pedagogy) Natasha Rohde, (Aachen Municipality, Department of Preparatory Land Use planning) Dr Sander van Lanen (Groningen University, Faculty of Spatial Sciences) Dr Ceren Sezer (RWTH Aachen University, Faculty of Architecture)
Titel: Citizen participation as practices of Care and Maintenance
Auteur: Sanne Raap
Titel: Where are the Publics of Public Health? Reframing the problem of "Reach". An interview with klasien Horstman
Auteur: Aletta Jacobs school of Public health
Link: https://klasienhorstman.nl/over-mij/where-are-the-publics-of-public-health-reframing-problems-of-reach/
Titel: Universiteit met de Buurt
Auteur: Sanne Raap, Mare Knibbe, Klasien Horstman
Link: https://www.universiteitmetdebuurt.nl/
Titel: Samen Groener Maastricht Noordwest
Magazine: Facebookpagina
Link: https://www.facebook.com/108284614126477/photos/d41d8cd9/108286004126338/
Titel: The making of new care spaces. How micropublic places mediate inclusion and exclusion in a Dutch city
Auteur: Knibbe M., Horstman K.
Magazine: Health & Place
Link: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1353829218311067
Titel: Performing health promotion.
Auteur: Klasien Horstman
Magazine: Critical Public Health
Link: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09581596.2019.1654600
Titel: ‘Known to be unhealthy’: Exploring how social epidemiological research constructs the category of low socioeconomic status
Auteur: Ilse Dijkstra, Klasien Horstman
Magazine: Social Science and Medicine
Titel: Constructing democratic participation in welfare transitions: An analysis of narrative interactions
Auteur: Knibbe M., Horstman K.
Magazine: Health expectations
Link: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/hex.12970
Titel: Publieke ruimte als sociale riolering
Auteur: Klasien Horstman en Mare Knibbe
Link: https://sociaalbestekpremium.nl/sociaal-bestek-2023-editie-1-auteurseditie-djs9/publieke-ruimte-als-sociale-riolering/
Titel: Publieke ruimte die gezondheidsverschillen vermindert
Auteur: Klasien Horstman, Mare Knibbe
Magazine: Sociale Vraagstukken
Link: https://www.socialevraagstukken.nl/publieke-ruimte-die-gezondheidsverschillen-vermindert/
Titel: Making health public: a philosophy café in a disadvantaged neighbourhood
Auteur: Sanne Raap, Mare Knibbe, Klasien Horstman
Magazine: Health Promotion International
Begin- en eindpagina: Volume 38, Issue 4
Link: https://doi.org/10.1093/heapro/daab206
Titel: Clean Spaces, Community Building, and Urban Stage: the Coproduction of Health and Parks in Low-Income Neighborhoods
Auteur: Sanne Raap, Mare Knibbe & Klasien Horstman
Magazine: Journal of Urban Health
Begin- en eindpagina: 99, 680–687 (2022)
Link: https://link.springer.com/journal/11524
Titel: Overcoming the tragedy of urban commons. Collective practices for a healthy city ecology in disadvantaged neighborhoods
Auteur: Mare Knibbe, Klasien Horstman
Magazine: Volume 75, May 2022, 102777
Begin- en eindpagina: Health and Place
Link: https://doi.org/10.1016/j.healthplace.2022.102777
Titel: Caring neighbourhoods: maintaining collective care under neoliberal care reforms Zorgende buurten: Collectief blijven zorgen in tijden van neoliberale hervorming
Auteur: Sanne Raap, Mare Knibbe & Klasien Horstman
Magazine: European Journal of Social Work
Begin- en eindpagina: Volume 25, 2022 - Issue 5
Link: https://doi.org/10.1080/13691457.2021.1997928
Titel: Een stukje asociaal groen weer leuk maken
Magazine: De Limburger
Link: https://www.limburger.nl/cnt/dmf20190324_00097982
Titel: Opening vliegenpark met Groene Ster Lentefestival
Magazine: De Limburger
Link: https://www.limburger.nl/cnt/dmf20190318_00097009
Titel: Van asociaal naar sociaal groen
Auteur: Klasien Horstman & Mare Knibbe
Link: https://www.buurtnetwerkbrusselsepoort.nl/buurtbladen
Titel: Oprichting Stichting SamenGroener NoordWest Maastricht
Magazine: KvK inschrijvingsnummer: 77668367
Link: https://www.kvk.nl/orderstraat/product-kiezen/?kvknummer=77668367
Titel: Zonder Publieke ruimten ontstaat er geen sociale verbinding
Magazine: PreventieNieuwsbrief ZonMw
Link: https://www.zonmw.nl/nl/artikel/zonder-publieke-ruimten-ontstaat-er-geen-sociale-verbinding
Titel: Úw initiatief past niet in ons kader. En wat doen we nu?'
Auteur: Klasien Horstman, Geert Schmitz, Ben van Essen, Wim Gort
Titel: Zomer in het Viegenpark
Auteur: RTV Maastricht
Link: https://www.rtvmaastricht.nl/tv/vitrien/146902239
Titel: Aftermovie Lentefestival 2019
Link: https://www.youtube.com/watch?v=-_UHFwp3PfA
Titel: Lentefestival 2-19, inclusief Groene Ster Lied
Link: https://www.youtube.com/watch?v=3_49Axsp4rs&t=48s
Titel: Interview met Klasien Horstman 11 september 2018 (v.a. minuut 22.30)
Magazine: TV Maastricht
Titel: Gezonde stad. Uitsluiting en ontmoeting in de publieke ruimte.
Auteur: Klasien Horstman & Mare Knibbe
Magazine: Utrecht, de Graaff
Link: https://klasienhorstman.nl/boeken/gezonde-stad/

Onderwerpen

Gezonde leefomgeving
Gezonde wijk

Kenmerken

Projectnummer:
531001309
Looptijd: 100%
2016
2022
Gerelateerde subsidieronde:
Integrale wijk/gebiedsgerichte aanpak
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. K. Horstman
Verantwoordelijke organisatie:
Maastricht University
Kennisbundel gezonde wijk

In de kennisbundel Gezond leven in gemeente en regio vindt u een selectie van de meest bruikbare kennis uit onderzoek naar gezondheidsaanpakken in de wijk voor gemeenten en GGD’en. In ruim 4 jaar is de kennis opgedaan in 35 projecten, met subsidie uit ons Preventieprogramma.