Preventive effects of Integrated Multidisciplinary Care ('ketenzorg') on disabled persons within homes for the elderly, a controlled clinical trial

ACHTERGROND: Verzorgingshuisbewoners lijden in hoge mate aan chronische ziekten en fysieke en cognitieve beperkingen. Multidisciplinaire geïntegreerde zorg (ketenzorg) wordt sterk aanbevolen om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Er is echter zeer weinig bewijs voor de kosten-effectiviteit van ketenzorg in deze setting. DOEL / VRAAGSTELLING: Wat is de kosten-effectiviteit van multidisciplinaire geïntegreerde zorg voor bewoners van verzorgingshuizen? STUDIE-OPZET: We volgden bewoners van 10 verzorgingshuizen waarbij na loting 5 huizen het nieuwe zorgmodel uitvoerden en 5 gebruikelijke zorg leverden. Terminaal zieken en personen die op het punt stonden naar een verpleeghuis te gaan werden geëxcludeerd. INTERVENTIE: Ketenzorg werd in 3 stappen vorm gegeven: 1) Verzorgenden werden getraind om 3-maandelijkse geriatrische observaties vast te leggen volgens het Resident Assessment Instrument (RAI-LTCF). De observaties werden digitaal vastgelegd hetgeen directe en gevalideerde probleemidentificatie mogelijk maakte. 2) De verzorgden presenteerden de bevindingen tijdens een multidisciplinair overleg (MDO) waarvoor ook de huisarts, een verpleeghuisarts en psycholoog uitgenodigd werden. Het team beslist over de aanpak van behandelbare of modificeerbare aandoeningen en risicofactoren. 3) Een aanvullende consultatie door verpleeghuisarts of psycholoog bij complexe zorgvragen van de meest kwetsbaren was optioneel. UITKOMSTMATEN: KLINISCH: Risico indicatoren voor kwaliteit van zorg (RAI-LTCF); kwaliteit van leven (SF12D); Functionele gezondheid (COOP-WONCA & SF12); (I)ADL beperkingen (GARS); tevredenheid over de zorg (QUOTE); ziekenhuisopnames; sterfte; ECONOMISCH: kosten van (informeel) zorggebruik. PROCES: we analyseerden de mate waarin het nieuwe zorgmodel werden uitgevoerd evenals de opinies van het personeel en de huisartsen hierover. RESULTATEN: 324 bewoners participeerde op bassline en voor 232 bewoners waren uitkomsten beschikbaar na 6 maanden. KLINISCH: De interventiehuizen scoorden significant beter op 10 van de 32 risicoindicatoren voor kwaliteit van zorg dan de controlehuizen. Ook de optelzom van deze indicatoren gaf een substantiele reductie van risicoindicatoren te zien (mean difference -2.9 p=0.013). Ook neigde de tevredenheid van bewoners over de zorg beter te zijn hoger in de interventiehuizen. De overige uikomsten bleken niet significant te verschillen. ECONOMISCH, KOSTEN: De medicatie kosten waren significant lager in de interventie huizen (€-257). Daarentegen waren de totale kosten per bewoner ongeveer €15000 in 6 maanden en deze waren vergelijkbaar tussen beide groepen. Verblijf in het verzorgingshuis en ziekenhuisopnames waren de belangrijkste kostenposten. De KOSTEN-EFFECTIVITEIT-analyse liet echter zien dat de reductie van risico indicatoren waarschijnlijk samengaat met lagere kosten. PROCES; VERZORGENDEN: a) was zowel tevreden over de training ten behoeve van het werken met RAI (82%) als over de gebruiksvriendelijkheid van het instrument (70%). De meesten (65%) vonden de kwaliteit van het MDO verbeterd en 70 % vond dat de huisarts beter op de hoogte was van de zorgbehoefte van de bewoner. De verzorgenden (83%) waren van mening dat indien zij meer tijd zouden krijgen om met RAI te werken de kwaliteit van zorg verder zou verbeteren. Zij gaven aan dat onvoldoende tijd om RAI in te vullen en onvoldoende (goede) computers grote barrières vormden. b) HUISARTSEN: 77% van de huisartsen vond de invoering van een nieuw zorgmodel nodig en 71% waardeerde de verbeterde structuur en verbeterde samenwerking met de verzorgenden. 43% gaf ook aan dat de kwaliteit van de zorg verbeterd was sinds de invoering van dit zorgmodel. c) PROTOCOL werd in zijn geheel uitgevoerd bij slechts 13%. Echter 55% werd wel met RAI geobserveerd. De reden hiervoor is dat enkele interventie huizen nog maar nauwelijks het nieuwe model hadden geïmplementeerd tijdens de evaluatie periode. CONCLUSIE: Multidisciplinaire geïntegreerde zorg voor bewon