Proeftuin Wijkverpleging Utrecht: reflecteren en leren werken met kwaliteitsstandaarden
Projectomschrijving
Kwaliteitsstandaarden ondersteunen verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten in de wijkverpleging bij de uitoefening van hun vak en dragen bij aan de kwaliteit van de zorg. Ze worden echter beperkt gebruikt.
Doel
In dit project ontwikkelen wij manieren om zorgprofessionals in de wijkverpleging te leren hoe ze kunnen werken in de geest van kwaliteitsstandaarden én in hoeverre afwijken van de standaard passend is of juist niet.
Werkwijze
We bevorderen het reflecteren op individueel en op teamniveau ten aanzien het gebruik van de standaard door:
- Mentoring
- Shadowing
- Leren van Data
Door actieonderzoek ontwikkelen we deze reflectiemethodieken door en evalueren we in hoeverre de zorgprofessionals handelen in de geest van de standaarden en wanneer er (bewust) is afgeweken.
Verslagen
Samenvatting van de aanvraag
Binnen het ZonMw programma Ontwikkeling Kwaliteitsstandaarden worden kwaliteitsstandaarden ontwikkeld vanuit de verpleegkundige en verzorgende beroepsgroep op basis van de behoefte vanuit de praktijk. Kwaliteitsstandaarden ondersteunen wijkverpleegkundigen en verzorgenden in het professioneel en onderbouwd uitoefenen van hun vak. Hiermee dragen zij bij aan de kwaliteit van de geleverde zorg aan cliënten thuis. Het werken met kwaliteitsstandaarden en richtlijnen binnen de wijkverpleging is nog zeer beperkt (V&VN, 2013). Daarnaast blijkt uit een evaluatie van de V&VN (2013) dat wijkverpleegkundigen weliswaar een groot belang hechten aan de beschikbaarheid van goede richtlijnen, maar slechts matig op de hoogte zijn van bestaande richtlijnen en kwaliteitsstandaarden. Het leren werken met kwaliteitsstandaarden en het bewust en beargumenteerd kunnen afwijken van een standaard gaat niet vanzelf. Het vraagt om continu proces van leren, ontwikkelen en reflecteren in de dagelijkse praktijk. In dit project worden verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten (zorgprofessionals) in de wijkverpleging in de gelegenheid gesteld om te leren reflecteren op het gebruik van de kwaliteitsstandaarden mantelzorgbelasting en eenzaamheid. Door middel van het (door)ontwikkelen van verschillende reflectiemethodieken leren zorgprofessionals in de wijkverpleging (verzorgenden, verpleegkundigen in de wijk, wijkverpleegkundigen, gespecialiseerde verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten) hoe te werken in de geest van kwaliteitsstandaarden én in hoeverre afwijken van de standaard passend is of juist niet. Drie methodieken worden (door)ontwikkeld om het reflecteren op individueel en op teamniveau ten aanzien het gebruik van de standaard te bevorderen: 1) Mentoring 2) Shadowing 3) Leren van Data. Door middel van het (door)ontwikkelen van verschillende reflectiemethodieken leren zorgprofessionals in de wijkverpleging hoe te werken in de geest van kwaliteitsstandaarden én in hoeverre afwijken van de standaard passend is of juist niet. De reflectiemethodieken dragen bij aan het leren en verbeteren van zorgprofessionals in de wijkverpleging op individueel en op teamniveau. Door werkplekleren als uitgangspunt te nemen, het leerklimaat in kaart te brengen en het reflecteren aan te moedigen wordt het werken met kwaliteitstandaarden en het evidence-based werken gestimuleerd. Doormiddel van actieonderzoek worden de beoogde reflectiemethodieken (door)ontwikkeld. Hiertoe wordt o.a. de Learning Moments App ingezet (Endedijk, 2012). Deze innovatieve app zet in op het ondersteunen van verpleegkundigen bij het leren in de praktijk. Met de app wordt tevens nagegaan in hoeverre de zorgprofessionals werken volgens de standaard wanneer zij hiervan afwijken. De actieonderzoekers nemen actief deel aan de praktijk. Hierdoor ontstaat er een lerende praktijk, die continu verandert en kennis ontwikkelt die van directe waarde is voor diezelfde praktijk. Tevens wordt door middel van actieonderzoek geëvalueerd in hoeverre de zorgprofessionals handelen in de geest van de standaarden en wanneer er (bewust) is afgeweken. Onderzocht wordt of er redenen zijn voor aanpassing van (onderdelen van) de standaard en welke onderdelen bij de eerstvolgende herziening aandacht behoeven. Verschillende activiteiten ondernomen om de opgedane kennis ten aanzien van zowel de reflectiemethodieken (1) als het leren werken met de kwaliteitsstandaarden in de praktijk (2) breder te verspreiden.