Risk-group Infant Vaccination Against Rotavirus (RIVAR): Phase IV effectiveness study
Rotavirus vaccinatie onder hoog-risico kinderen: Fase IV effectiviteitsstudie
Samenvatting na afronding
Het RIVAR project combineert een implementatiestudie met een voor-na cohortstudie. In de implementatiestudie is rotavirusvaccinatie voor risicogroep kinderen als nieuwe standaardzorg ingevoerd in dertien pediatrische ziekenhuizen in Nederland. Risicogroep kinderen werden gedefinieerd als prematuur geboren, het hebben van een laag geboortegewicht en/of aangeboren afwijkingen. Deze factoren bleken uit eerder onderzoek een risico op ernstige rotavirus buikgriep.
Onderzoek
In de cohortstudie werden deze risicogroep kinderen 18 maanden lang gevolgd en werd gekeken naar het optreden van buikgriep. Zowel kinderen vóór als na de invoer van rotavirusvaccinatie in ziekenhuizen deden mee.
Resultaten
Deze implementatie strategie, voor risicogroep kinderen en uitgevoerd door ziekenhuizen, behaalde een vaccinatiegraad van ongeveer 60%. Het vaccin bleek echter niet tot nauwelijks effectief in het reduceren van ernstige buikgriep als gevolg van een rotavirus infectie. De gemeten vaccin effectiviteit was 30%.
Op basis van deze studie is door de Gezondheidsraad besloten om rotavirusvaccinatie specifiek voor risicogroep kinderen niet landelijk in te voeren.
Samenvatting bij start
Het rotavirus (RV) is de belangrijkste verwekker van ernstige diarree bij jonge kinderen. Vroeggeboorte, laag geboortegewicht of aangeboren afwijkingen geven een verhoogd risico op ziekenhuisopname. Bescherming middels RV vaccinatie is mogelijk, maar alleen wanneer de vaccinatie voor de leeftijd van 3 maanden gestart wordt. Juist hoog-risico kinderen krijgen op deze leeftijd vaak nog intensieve medische zorg hetgeen tijdige vaccinatie bemoeilijkt.
In dit project zal bij wijze van proef, RV vaccinatie voor hoog-risico kinderen gefaseerd worden ingevoerd in tweedelijns zorg van 8 ziekenhuizen. Zo wordt tijdige RV vaccinatie optimaal gewaarborgd, teneinde deze doelgroep adequaat te kunnen beschermen. In een observationele studie worden tevens (inter)nationaal ontbrekende data over RV vaccineffectiviteit bij hoog-risico kinderen verkregen. Met de resultaten kan een wetenschappelijk onderbouwde RV vaccinatierichtlijn voor hoog-risico kinderen en passend landelijk beleid worden ontwikkeld.
Meer informatie
- Vaccinatie bij zuigelingen tegen rotavirus per 2024 (Farma magazine, okt 2022)
- Kinderartsen: ‘Ontlast de zorg door versnelde invoer van het rotavirusvaccin’ (AD, dec 2020)
- RIVAR-studie: rotavirus-vaccin voor risicokinderen minder gunstig dan verwacht (ZonMw, dec 2020)
Verslagen
Eindverslag
Het RIVAR project combineert een implementatiestudie met een voor-na cohortstudie. In de implementatiestudie werd
rotavirusvaccinatie voor risicogroep kinderen als nieuwe standaardzorg ingevoerd in dertien pediatrische ziekenhuizen in
Nederland. Risicogroep kinderen werden gedefinieerd als prematuur geboren, hebben van een laag geboortegewicht en/of
aangeboren afwijkingen. Deze factoren bleken uit eerder onderzoek een risico op ernstige rotavirus buikgriep.
In de cohortstudie werden deze risicogroep kinderen 18 maanden lang gevolgd voor het optreden van buikgriep. Zowel
kinderen vóór als na de invoer van rotavirusvaccinatie in ziekenhuizen deden mee.
Met deze implementatie strategie, voor risicogroep kinderen en uitgevoerd door ziekenhuizen, werd een vaccinatiegraad van
ongeveer 60% gehaald. Het vaccin bleek echter niet tot nauwelijk effectief in het reduceren van ernstige buikgriep als gevolg
van rotavirus infectie. De gemeten vaccin effectiviteit was 30%.
Het landelijke project RIVAR is in mei 2016 gestart met het vaccineren van kwetsbare baby’s tegen het zeer besmettelijke rotavirus, dat kan leiden tot ernstige diarree en uitdroging. Kinderartsen gebruiken een vaccin dat in veel landen al standaard aan alle baby’s wordt gegeven. De resultaten van het onderzoek in het project, dat zich uitbreidt over 13 ziekenhuizen, zullen mede bepalen of op welke wijze Nederland volgt met een vaccinatieprogramma voor kwetsbare baby's. Het gaat hierbij om te vroeg of te klein geboren baby's, of kinderen met aangeboren aandoeningen.
Voor het project RIVAR (Risk-group Infant Vaccination Against Rotavirus) krijgen kwetsbare baby’s een drinkvaccin tegen het rotavirus aangeboden in het ziekenhuis waar zij worden behandeld als ze ongeveer 8 weken oud zijn. De kinderarts bepaalt welke baby’s dit zijn aan de hand van standaard criteria. De tweede dosis krijgen ze thuis op een leeftijd van 3 of 4 maanden. Ze worden gevolgd en gecontroleerd op darminfecties tot ze 18 maanden oud zijn om de werkzaamheid van het vaccin te onderzoeken. Het vaccin dat wordt gebruikt bestaat al tien jaar en in onze buurlanden is het effectief gebleken bij de gehele populatie zuigelingen. Er is alleen weinig bekend over het inenten van kwetsbare kinderen, terwijl zij het vaccin het hardst nodig hebben. Deze informatie levert het RIVAR-project straks op.