Rouwen in Coronatijden: mogelijkheden, beperkingen en kansen om gecompliceerde rouw bij nabestaanden te voorkomen: beschrijvend onderzoek en implementeren.
De coronapandemie heeft grote gevolgen voor het rouwproces van nabestaanden van overledenen. De strenge richtlijnen, zoals de 1,5 meter en het niet fysiek mogen troosten van nabestaanden of stervenden, maakten en maken het afscheid anders dan mensen zouden willen, verwachten en gewend zijn vanuit cultuur, geloof of traditie.
Doel
Met ‘Rouwen tijdens Corona’ bieden we handvatten om verstoorde, gecompliceerde of vastgelopen rouw te voorkomen, door betrokkenen en de stakeholders te helpen om snel en goed met het overlijden van een dierbare om te gaan tijdens een coronapandemie. Omdat nieuwe kennis uit ons project breed en laagdrempelig meteen kan worden ingezet, kunnen we gezondheidswinst bereiken, het lijden van kwetsbare mensen beperken, een extra beroep op de zorg voorkomen of beperken en het maatschappelijk functioneren verbeteren.
Aanpak/werkwijze
Dit project omvatte een beschrijvend onderzoek met, vanaf het begin, een breed scala aan ondersteunende implementatieactiviteiten. We zetten vragenlijsten uit, interviewden mensen die een dierbare hadden verloren in coronatijd en hadden regelmatig interactie met naasten en indirect betrokkenen, zoals uitvaartondernemers en pastoraal werkers.
Resultaten
De interviews, vragenlijsten en andere interactiemomenten lieten zien dat nabestaanden enerzijds traumatische ervaringen hadden, en anderzijds ook creatieve en meer positieve ervaringen, door de coronabeperkingen. Zorgverleners kwamen als bijzondere risicogroep naar voren en kregen daarom meer aandacht. De resultaten worden breed gebruikt en hoog gewaardeerd.
De inzichten uit het beschrijvende onderzoek legden we vast in 2 wetenschappelijke - en 3 populaire artikelen en 2 documentaires met bijbehorende reflectievideo’s. Daarnaast gebruikten we onze inzichten voor de Facebookpagina ‘Rouwen tijdens corona’ en de website rouwentijdenscorona.nl met films, tips en verhalen voor mensen die geconfronteerd zijn met het verlies van een naaste in coronatijd. Specifiek voor zorgverleners ontwikkelden we 2 gratis e-learningmodules (Free Learning). Op dit moment werken we nog aan aanvullende uitingen.
Meer informatie
ZonMw en COVID-19
De COVID-19-pandemie had en heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van mensen die ongeneeslijk ziek zijn en hun naasten. Om hen goede zorg en ondersteuning te kunnen bieden, binnen de grenzen van maatregelen tijdens een pandemie, financieren we onderzoek naar palliatieve zorg en rouwverwerking in coronatijden. Dit project is daar 1 van.
Projectleiders Nico en Hanneke Knibbe lanceerden de Facebookgroep 'Rouwen tijdens Corona', waar de behoefte aan informatie groot bleek. Om ook een systematisch beeld te geven, gaan ze gestructureerd aan de slag met interviews en vragenlijsten. 'De combinatie van 'harde' wetenschap en een verhalende benadering is kenmerkend voor dit project,' vertelt Nico.
