samen aan de Slag, versterken samenwerking onderwijs en (jeugd)zorg
Een aantal onderwijsorganisaties in de gemeente Heerenveen heeft samen met de gemeente Heerenveen een kennisvoucher aangevraagd om de Dialoogtafelmethodiek toe te passen. Met als doel om inzicht te krijgen in elkaars werk- en handelswijze. Om daarmee de samenwerking tussen onderwijs en zorgprofessionals te versterken vanuit begrip voor elkaars positie en mogelijkheden. In het project zijn in totaal 5 Dialoogtafels gehouden: 2 casus-overstijgende Dialoogtafels en 3 casus-specifieke Dialoogtafels in het primair onderwijs, voorgezet onderwijs en het MBO.
De Dialoogtafels lieten verschillende belangrijke thema’s en inzichten zien. Zo blijkt het een puzzel hoe de juiste expertise op het juiste moment in te zetten, is het onduidelijk wie wanneer ‘in the lead’ is en zorgt krapte op de arbeidsmarkt voor een gebrek aan ruimte en vaardigheden voor extra zorg. Ook de overdracht van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs, en van voortgezet onderwijs naar het MBO, vormt een knelpunt.
Al met al hebben de gehouden Dialoogtafels geleid tot meer inzicht in de knelpunten in de samenwerking van onderwijs en (jeugd)zorg, meer begrip voor elkaars ervaringen en perspectief en het belang van elkaar tijdig blijven opzoeken.
Verslagen
Eindverslag
In het project ‘Samen aan de Slag’ is met behulp van de Dialoogtafelmethodiek invulling gegeven aan de versterking van de samenwerking van onderwijs en (jeugd)zorg in de gemeente Heerenveen. Het doel van het project was om inzicht in elkaars werk- en handelswijze te krijgen, zodat de samenwerking tussen onderwijs en zorgprofessionals wordt versterkt vanuit begrip voor elkaars positie en mogelijkheden. In dit project waren daarom zowel onderwijsorganisaties als zorgpartners die actief zijn in de gemeente Heerenveen betrokken. Ook de gemeente zelf was betrokken. De Kenniswerkplaats Jeugd Friesland begeleidde de uitvoering van het project.
Door de inzet van de Dialoogtafelmethodiek beoogden de betrokken partners, de zorg- en onderwijsprofessionals dichter bij elkaar te brengen en hen gezamenlijk te laten reflecteren op en leren van complexe casussen. Hiertoe legden ze tijdens de dialoogtafels op een systematische manier datgene op tafel, wat vaak niet besproken wordt: Hoe versta je elkaars taal en wereld? Hoe kijk je vanuit jouw professie naar deze casus? Wat zien we samen? Wat kan ik betekenen en wat kan jij betekenen? Ze keken niet alleen of kinderen binnen het bestaande systeem een passende plek geboden kan worden, maar ook of het mogelijk is om maatwerk te bieden. Met als uitgangspunt: ‘Wat is er voor dit kind nodig om een vorm van onderwijs te kunnen volgen en hoe maken wij dit mogelijk?’ Daarbij in het oog houdend welke hulp voor de jeugdige het beste bijdraagt aan herstel en welzijn.
In het project zijn in totaal 5 Dialoogtafels gehouden: 2 casus-overstijgende Dialoogtafels en 3 casus-specifieke Dialoogtafels in het primair onderwijs, voorgezet onderwijs en het MBO. In de casus-specifieke Dialoogtafels ging het om casuïstiek, waarbij: betrokken ouders/jongeren bereid waren om aan te schuiven bij de dialoogtafel; de casus zich in een stadium bevond waarin reflectie op het doorlopen proces mogelijk was; en waar mogelijke conflicten niet meer actueel waren, en de in de casus ervaren knelpunten en belemmeringen herkenbaar waren voor professionals van andere scholen en zorgpartners.
De inzichten en geleerde lessen zijn gebundeld. De belangrijkste inzichten uit bovengenoemde Dialoogtafels zijn:
- Samen optrekken van school en zorg rondom een jeugdige met problemen op het gebied van onderwijs is essentieel voor continuering van de schoolloopbaan.
- Informatieoverdracht tussen de verschillende scholen (PO naar VO naar MBO) is een terugkerend knelpunt en verdient blijvende aandacht en goede afspraken.
- Personeelsgebrek in het onderwijs: veel jonge onervaren leerkrachten beschikken over basisvaardigheden voor het onderwijs, maar hebben geen ruimte en vaardigheden voor aanvullende zorg voor leerlingen met een grotere zorgbehoefte.
- Verwachtingenmanagement: wanneer, voor welke leerling en voor welke problematiek is onderwijs ‘in the lead’ en wanneer is zorg ‘in the lead’? ‘In the lead’ zijn betekent overigens niet dat leerlingen doorgeschoven worden, maar dat partijen gezamenlijk optrekken in de zorg voor een leerling. Het is van belang hier duidelijke afspraken over te maken om te voorkomen dat partijen of teveel afwachten of te lang doormodderen, zonder voortgang te boeken met een grote kans dat de leerling alsnog uitvalt.
De inzichten in de belemmerende en succesfactoren in de samenwerking tussen onderwijs en zorg, hebben aanleiding gegeven om de werkgroep voort te zetten en zo daadwerkelijk verbeteracties in gang te kunnen zetten. De uitkomsten, conclusies en aanbevelingen van de gehouden Dialoogtafels worden zowel lokaal, regionaal als landelijk gedeeld. De kenniswerkplaats maakt een overstijgende factsheet met de opbrengsten van het project. Deze wordt breed verspreid, onder andere onder de werkgroep en stuurgroep. Ook wordt het onder de aandacht gebracht bij de partners van de Kenniswerkplaats en meegenomen in het regionale leernetwerk Samenwerking Onderwijs en Zorg.