Samenwerken aan preventie en normalisatie rond het jonge kind
In dit project willen we in drie wijken in Zwolle leergemeenschappen organiseren waarin ouders samen met beroepskrachten leren hoe hun gewone leven versterkt kan worden.
Het gaat om beroepskrachten van kinderopvang, school, consultatiebureau, huisartsenpraktijk, sociaal wijkteam en alle betrokken hulpverleners.
Het doel is dat ouders weten waar ze terecht kunnen voor ondersteuning bij het versterken van hun gewone leven van kinderen van 0 t/m 6 jaar en hun ouders. En dat ouders en beroepskrachten het eens zijn wat goede oplossingen zijn: wanneer wordt het gewone leven echt versterkt? Uiteindelijk gaat het erom dat alle kinderen zo normaal mogelijk mee kunnen doen in de buurt en op school.
Auteur: Alle deelnemers aan de drie leergemeenschappen
Auteur: Ouders uit Stadshagen
Auteur: Marlies (een van de ouders)
Link: https://magis.to/av/JX4tR01BH0ZwKTAGDmEwCXl4?l=vsm
Auteur: Hogeschool Viaa
Link: https://youtu.be/IwMGoAnYMlQ
Auteur: Raoul (een van de ouders)
Link: https://www.magisto.com/album/video/eyMtAFwCBUR6fTIEDmEwCXt3?l=vsm&o=w&c=c
Auteur: Els Bos-de Groot MSc Drs. Tanja van der Vinne Anita Zandbergen-ten Ham MSc Anne Dreke Deddens MSc
Link: http://www.viaa.nl/onderzoek/gezamenlijke-projecten/wijkgericht-werken-jonge-kind/
Auteur: Els Bos-de Groot, Anita Zandbergen, Tanja van der Vinne, Anne Dreke Deddens
In het ZonMW-project 'Samenwerken aan preventie en normalisatie rond het jonge kind' zijn ouders, professionals en onderzoekers in leergemeenschappen samen aan de slag gegaan in drie Zwolse wijken. Aan de hand van de vijf fasen van Appreciative Inquiry (define, discover, dream, design, deliver/destiny) ontdekten zij wat hun gezamenlijke droom was voor hun wijk en welke activiteiten daar aan bij konden dragen, en zij gaven daadwerkelijk vorm aan concrete activiteiten. Alles was gericht op het versterken van het gewone leven voor ouders met jonge kinderen. Ook werkten zij samen aan een pedagogische visie.
Rond dit project werd onderzoek vormgegeven, zowel procesmatig om verslag te doen van het gevolgde proces, als evaluatief over de ervaringen van ouders en kinderen met de ontwikkelde activiteiten.
Het project 'Wijkgericht werken aan normalisatie en preventie rond het jonge kind' is enthousiast van start gegaan. In drie wijken (Stadshagen, Zwolle Zuid en Dieze) hebben ouders van jonge kinderen samen met professionals uit de wijk en onderzoekers van Hogeschool Viaa een leergemeenschap gevormd. Elke leergemeenschap heeft samen besproken wat voor hun wijk nodig was om het gewone leven te versterken en ontspannen ouderschap vorm te geven. Corona heeft het project niet vertraagd, maar er zijn andere vormen gekozen: online bijeenkomsten in plaats van fysieke, en een online enquête onder ouders om meer van hen te betrekken. Zo is in elke wijk een 'droom' geformuleerd die past bij de behoefte van ouders en gezinnen in die wijk, en er zijn concrete activiteiten bedacht of bestaande activiteiten aangewezen om door te ontwikkelen. In elke wijk is de droom anders, maar steeds heel praktisch: goede plekken om te spelen, gelegenheid om als ouders elkaar te ontmoeten. De leergemeenschappen gaan in het tweede projectjaar verder met het realiseren van de gekozen activiteiten.
Dit project gaat om het versterken van het gewone leven voor ouders met jonge kinderen (-9 maanden tot en met 6 jaar). Kinderen ontwikkelen zich optimaal in een stimulerende en veilige pedagogische omgeving: gezin, wijk, kinderopvang en school. Voor ouders is het belangrijk dat ze hierbij als het nodig is ondersteuning kunnen krijgen, bijvoorbeeld bij hun vragen hoe ze positief kunnen opvoeden terwijl er spanningen in het gezin zijn (scheidingen, geldgebrek), hoe hun kinderen zelfvertrouwen krijgen, hoe ze gezond eten en slapen, hoe hun kind goed leert luisteren en wat goed is in mediagebruik door kinderen. Dit zijn belangrijke onderwerpen met veel invloed op de gezonde ontwikkeling van kinderen, juist als ze beginnen met school.
Ouders hebben veel vragen rond de ontwikkeling van hun kinderen. Het is belangrijk dat ze bij de vragen de juiste ondersteuning krijgen. In de wijk zijn hiervoor veel verschillende organisaties beschikbaar. Verschillende daarvan zijn vertegenwoordigd in ons consortium. Dit consortium bestaat uit ouders, sociaal wijkteam, gemeente, GGD, huisartsen, basisscholen, kinderopvang, welzijnswerk en hogeschool. Ons doel is dat het voor ouders helder is hoe diverse partijen hen kunnen ondersteunen bij het versterken van het gewone leven, juist bij de belangrijke eerste ontwikkeling van hun kinderen. In de wijken werken de sociaal wijkteams al samen o.a. met consultatiebureaus, huisartsen en (voor)scholen in Netwerken Jonge Kind per wijk en Ondersteuningsteams op alle scholen. Ouders die ondersteuning nodig hebben bij de opvoeding en ontwikkeling van hun kind, krijgen deze ondersteuning niet altijd op een manier die eenduidig is en hen verder helpt, onder andere omdat de verschillende visies van professionals niet goed op elkaar aansluiten (Bos-de Groot en van der Vinne, 2016).Ouders weten niet altijd vroegtijdig de juiste hulp te vinden en vragen sneller (in Zwolle vaker dan het landelijk gemiddelde) doorverwijzing naar gespecialiseerde hulp bij de huisarts, terwijl soms laagdrempeliger ondersteuning ook behulpzaam had kunnen zijn (Bos-de Groot, 2019). In het algemeen merken we dat professionals veel bezig zijn met individuele casuïstiek, en maar zelden toekomen aan gezamenlijke structurele investeringen op collectief niveau (Teekman e.a., 2019). In de Zwolse wijken wordt op verschillende fronten gewerkt aan het versterken van de sociale basis en een betere aansluiting van de verschillende vormen van zorg en ondersteuning. Preventie en normaliseren zijn hierin belangrijke uitgangspunten (Gemeente Zwolle, 2019). Dit project richt zich specifiek op de samenwerking ten behoeve van een goede ontwikkeling van jonge kinderen door versterking van het gewone leven, waarbij het aansluiten bij de vraag van ouders centraal staat.
Samen zijn wij ervan overtuigd dat voor ouders goede ondersteuning voorhanden moet zijn bij de ontwikkeling van hun kinderen, en dat hierin veel winst te behalen is door meer gezamenlijkheid in visie, taal en aanpak specifiek met het oog op een goede start van het kind op school. We willen samenwerken aan:
1. Leernetwerken van ouders en professionals uit breed jeugddomein:
We richten deze netwerken in in drie Zwolse wijken vanuit de bestaande Netwerken Jonge Kind (nu nog gericht op kennisuitwisseling tussen professionals gericht) in samenwerking met ouders en met scholen en de daar ingerichte Ondersteuningsteams
2. Een gezamenlijke pedagogische visie gericht op preventie, normalisatie, inclusie en integraliteit
We werken in deze netwerken samen naar overeenstemming over belangrijke uitgangspunten rond opvoeding en ontwikkeling van jonge kinderen, zodat ouders goede handvatten krijgen om hun kind te begeleiden in zijn ontwikkeling, in een zo gewoon mogelijke situatie, en dat de verschillende professionals die hen daarbij ondersteunen op één lijn zitten
3. Ontwikkelonderzoek naar veelbelovende preventieve en normaliserende activiteiten
De leernetwerken in deze drie wijken kiezen een aantal veelbelovende activiteiten waarin zij samen kunnen oefenen en leren in de samenwerking aan de hand van de ontwikkelde pedagogische visie; deze activiteiten sluiten aan bij de behoefte van de betrokken ouders, verschillend per wijk
4. Praktische handvatten voor ouders en professionals
Op basis van deze ervaringen ontwikkelen wij praktische handvatten die direct bruikbaar zijn voor ouders en professionals en die bijdragen aan een gezonde ontwikkeling van jonge kinderen
5. Doorwerking in beroepsopleidingen
De geleerde lessen uit de leernetwerken worden benut voor de hbo-beroepsopleidingen educatie, sociaal werk en (jeugd)verpleegkunde en de minor en master ‘interprofessioneel werken met jeugd’ van hogeschool Viaa.